________________
પ્રાણ કરતાંય કઈ વહાલું ખરું? તે કહે હા. એ કેવી રીતે?
એ બતાવે. ત્યારે કહે છે: જે સાંભળ! માણસ જ્યારે માંદે પડ્યો હોય એને ને અસાધ્ય વેદના ઉપડી હોય; એ દુઃખ એવું હાય કે એને જ એની ખબર પડે; કેઇ એની વેદના લઈ ન શકે ત્યારે તમે એની પાસે જાવ તે એ શું બેલે? હવે મારો પ્રાણ જાય તો સારું!” ત્યારે પ્રાણ સૌથી વહાલો હવે, એ જાય તે સારું, એમ એ કહે છે. પણ એ પ્રાણ કેનો? તો મારો ” એટલે પ્રાણ કરતાંય, જે “મા” બોલે છે, એ કઈક વસ્તુ વધુ વહાલી છે, એ નકકી થયું. એ કહે છે, “હું તે રહું, હું ન જઉં, પણ “મા” પ્રાણ જાય! ત્યારે એ, પ્રાણુ કરતાંય એક જુદી વસ્તુ છે અને એ આપણને વહાલી છે; એનું જ નામ આત્મા છે.'
કેવી નિરાડંબર ભાષામાં કેવું ગૂઢ રહસ્ય સમજાવી દીધું છે! આ રહસ્ય સમજવાને આજે દિવસ છે. આજે ઠેર ઠેર ગણધરવાદનું વ્યાખ્યાન થશે, અને એમાં આત્મા, કર્મ, પુણ્ય, પાપ, પરલેક ને મેક્ષ જેવાં અતીંદ્રિય તનાં અસ્તિત્વની સુપેરે છણાવટ થશે - આ છણાવટ, આપણી આસ્તિકતાના દીવામાં તેલ પૂરવા સમાન બની રહો ! टि. १ वित्तात् पुत्रः प्रियः पुत्रात् पिण्डः पिण्डात्तथेन्द्रियम् ।
ખ્યિ પ્રિયા: બાળા, ઝામ્પોઝર પ્રિયઃ પરઃ ||
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org