Book Title: Madhyakalin Gujarati Sahityama Jain Dhara
Author(s): Vadilal Jivabhai Choskhi
Publisher: Aatma Kamal Labdhisuri Jain Gyanmandir
View full book text
________________
૪૫
શ્રી લબ્ધિસૂરિશ્વર જૈન ગ્રંથમાલાના રરમાં મણકા તરીકે પ્રગટ થયેલી નૂતન સ્તવનાવલીમાં આપેલ છે.
આચાર્ય પ્રવરે ગુજરાતી અને હિંદી ઉપરાંત સંસ્કૃતમાં પણ કાવ્યરચનાઓ કરી છે. આવી કાવ્યરચનાઓને એક સંગ્રહ ચિંચવનવિ શત્તિ: તરીકે પ્રગટ થયેલ છે. આ સંગ્રહનું નિરીક્ષણ કરનારને એ વાત તરત જ લક્ષમાં આવી જાય છે કે આચાર્યપ્રવરનું
દવિષયક જ્ઞાન ઘણું વિશાળ છે. તેમણે આ સંગ્રહમાં નીચેના ૩૪ છંદોને ઉપયોગ કર્યો છે. દ્વતવિલબિત, તોટક, મંદાક્રાંતા. શિખરિણું શાર્દૂલવિક્રીડિત, વસંતતિલકા, માલની, પંચચામર, ઉપજાતિ, સ્ત્રગ્ધરા, હરિણું, વંશસ્થ, ભુજગપ્રયાત, માલિની, આખ્યા નકી,. ઈન્દ્રવજી, મંજુભાષિણ, મૌક્તિમાળા, ઈન્દ્રવંશા, સ્ત્રી, કુસુમવિચિત્રા, મત્તા, ચંચરીકાવલી, ઉપેન્દ્રવજ, વાતમ, દેધક, મભવિક્રીડિત, સ્ત્રવિણી, પ્રમદાનન, મેઘવિસ્કૂજિત, સ્વાગત, વિપરીતાખાતકી, પ્રમાણિકા અને પ્રહર્ષિણી.
આમાંના કેટલાક દો તો ભાગ્યે જ વપરાતા અને કઠિન છે, છતાં આચાર્યપ્રવરે તેને સફળતાથી ઉપયોગ કર્યો છે.
મેરુત્રયોદશી કથા, શુકરાજ કથા, વૈરાગ્ય રસમંજરી વગેરે સંસ્કૃત કૃતિઓમાં પણ તેમની કાવ્યકલા અનેરી આભાથી ઝળકેલી છે.
તેઓશ્રીએ ઉદૂમાં પણ કેટલીક કવિતાઓ રચી છે અને અંગ્રેજીમાં પણ કવિતાઓ લખવાનો પ્રયાસ કરેલ છે.
કવિત્વનાં ક્ષેત્રમાં આવી અસાધારણ સફળતા પ્રાપ્ત થયેલી જોઈને લેકે તેમને કવિકુલકિરીટનું માનવંતુ બિરુદ આપે એમાં આશ્ચર્ય શું ?
જૈન શાસ્ત્રોમાં આઠ પ્રકારના શાસનપ્રભાવક કહ્યા છે : પ્રાવચનિક, ધર્મકથી, વાદી, નૈમિત્તિક, તપસ્વી, વિદ્યાવાન, સિદ્ધ અને કવિ. કવિને શાસનપ્રભાવક ગણવાનું કારણ એ છે કે પિતાની
