Book Title: Madhyakalin Gujarati Sahityama Jain Dhara
Author(s): Vadilal Jivabhai Choskhi
Publisher: Aatma Kamal Labdhisuri Jain Gyanmandir
View full book text
________________
૬9
નાકર, અખ, પ્રેમાનંદ શામળભદ્ર અને દયારામ આદિની યાદ આપે છે. આખાયે શતકમાં શ્રેષ્ઠ જૈન ગુજરાતી ગૃહસ્થ કવિ ઋષભદાસ સહિત ૧૦ જૈન ગુજરાતી ગૃહસ્થ કવિઓ પણ પ્રાપ્ત થાય છે. સમગ્ર રીતે વિચારતાં આખાયે સત્તરમા શતકમાં અનેક જૈનેતર કવિઓ સાથે સાથે ૩૮૯ જેટલી મોટી સંખ્યાના જૈન ગુજરાતી કવિઓએ ગુજરાતી સાહિત્યમાં પોતાને માતબર ફાળો આપ્યો છે.
આ શતકમાં ગુજરાતી ગદ્યસાહિત્ય પણ પ્રમાણમાં ઠીક ખેડાયું છે. એકલા પૂર્વાર્ધનાં ૩૫ જૈન ગદ્યકારોની ૫૧ તથા અજ્ઞાત જૈન ગદ્યકારોની કૃત ૬૪ એમ કુલ ૧૧૫ ગદ્યકૃતિઓ મળી છે. આમ આખા સોળમા શતકની ગદ્યકૃતિઓ કરતાં પણ આ પૂર્વાર્ધની ગદ્યકૃતિઓની સંખ્યા વધી જાય છે. શિવનિધાન તથા ઉપાધ્યાય કવિ મેઘરાજ આ પૂર્વાર્ધના આગળ પડતા ગદ્યકારો છે. આ પૂર્વાર્ધની કુલ ૧૧૫ કૃતિઓમાંથી કુશલધીરને, શિવનિધાનને અને એક અજ્ઞાત કવિને એમ પૃથ્વીરાજ કૃષ્ણવેલી’ પર ત્રણ બાલાવબોધ, શ્રતસાગર અને અજ્ઞાતકૃત “ઋષિમંડળ” પર બે બાલાવબંધો, કકશાસ્ત્ર બાલાવબોધ, કુશલપીરનું રસિક પ્રિયાવાતિક, વિમલરત્નને વીરચરિત્ર બાલાવબોધ, નવકાર પરના બાલાવબે નારચંદ્ર જ્યોતિ બાલાવબોધ, ગૌતમકુલક બાલાવબોધ, મેઘરાજ રાજપ્રશ્નીયસૂત્ર બાલાવબેધ (૫૫૦૦ પંક્તિપૂરનો), સમવાયાંગસૂત્ર બાલાવબોધ (૬ ૧૭૫ પંક્તિપૂરને),. અને ક્ષેત્રસમાસ બાલાવબોધ (૩૧૦૫ પંક્તિ પૂરનો) એ ૧૪ કૃતિઓ સાહિત્યગુણુ યા વિપુલતાની દષ્ટિએ ખાસ નેંધપાત્ર છે. બાકીના સર્વ બાલાવબોધે, સ્તબકે અને હુંડી આદિ જિન ધર્મની દષ્ટિએ અગત્યના છે. ગુજરાતી ભાષાવિકાસની દષ્ટિએ તે આ સર્વ ઉપયોગી છે. ઉત્તરાર્ધમાં ૨૫ ગદ્યકારની ૮૬ તથા અજ્ઞાતકૃત ૭૪ એમ કુલ ૧૬૦ ગદ્યકૃતિઓ મળી છે. ઉપાધ્યાય પદ્મસુંદરગણું, દબાકાર ધમસિંહ, કવિ જયસેમ,
