Kuvalayamala Part 1

Author(s): Udyotansuri, A N Upadhye
Publisher: Bharatiya Vidya Bhavan

Page 11

॥ सिंघीजैनग्रन्थमालासंस्थापकप्रशस्तिः ॥
1
1
अतिबादे सुप्रसिद्धा मनोरमा मुर्शिदाबाद इत्याख्या पुरी वैभव ॥ बहवो निवसन्त्य जैना उकेशवंशजाः । धनास्वा नृपसम्मान्या धर्मकर्मपरायणाः ॥ श्रीटालचन्द इत्यासीत् तेष्वेको बहुभाग्यवान् साधुवत् सरिया पीभाकरः || वाक्य एव गतो यच कर्तुं व्यापारविस्तृतिम् । कलिकातामहाय धर्मार्थनिश्रयः ॥ कुशामीचया सद्या सद्वृत्या च सनिष्ठया उपाय विपुलां लक्ष्मीं को उपधिपोऽजनिष्ट खः ॥ तस्य मनुकुमारीति सन्नारीकुलमण्डना । जाता पतिव्रता पत्नी शीलसौभाग्यभूपणा ॥ श्रीबहादुरसिंहाख्यो गुणवाँस्तनयस्तयोः । सञ्जातः सुकृती दानी धर्मप्रियश्व धीनिधिः ॥ प्राप्ता पुण्यवता तेन पत्नी तिलकसुन्दरी । यस्याः सौभाग्यचन्द्रेण भासितं तत्कुहाम्बरम् ॥ श्रीमान् राजेन्द्रसिंदोऽस्य ज्येष्ठपुत्रः सुशिक्षितः । यः सर्वकार्यदक्षत्वात् दक्षिणावत् पितुः ॥ नरेन्द्रसिंह इत्याख्यस्तेजस्वी मध्यमः सुतः । सूनुवीरेन्द्रसिंहश्च कनिष्टः सौम्यदर्शनः ॥ सन्ति त्रयोsपि सत्पुत्रा आप्तभक्तिपरायणाः । विनीताः सरला भव्याः पितुर्मार्गानुगामिनः ॥ अन्येऽपि बहवस्तस्याभवन् स्वस्त्रादिबान्धवाः । धनैर्जनैः समृद्धः सन् स राजेव व्यराजत ॥
अन्यच -
1
सरस्वत्यां सदासको भूत्वा लक्ष्मीप्रियोऽध्ययम् । तत्राप्यासीत् सदाचारी तचित्रं विदुषां खलु ॥ नाकारोन दुर्भावो न विलासो न दुर्व्ययः । दृष्टः कदापि यद्गेहे सतां तद् विमवास्पदम् ॥ भको गुरुजनानां स विनीतः सज्जनान् प्रति । कन्युजनेऽनुरकोऽभूत् प्रीतः पोष्यगणेष्वपि ॥ देश-काल स्थितिशोऽसौ विद्या-विज्ञानपूजकः । इतिहासादि-साहित्य-संस्कृति सरकलाप्रियः ॥ समुत्यै समाजस्य धर्मोत्कर्ष हेतवे । प्रचाराय च शिक्षाया दर्त्त तेन धनं धनम् ॥ गत्या सभा समित्यादौ भूत्वाऽप्यक्षपदान्वितः । दच्या दानं यथायोग्यं प्रोत्साहिताश्च कर्मठाः ॥ एवं धनेन देहेन ज्ञानेन शुभनिष्ठया । अकरोत् स यथाशक्ति सत्कर्माणि सदाशयः ॥ अथान्यदा प्रसङ्गेन स्वपितुः स्मृतिहेतवे । कर्तुं किञ्चिद् विशिष्टं स कार्यं मनस्यचिन्तयत् ॥ पूज्यः पिता सदैवासीत् सम्यग् ज्ञानरुचिः स्वयम् । तस्मात् तज्ज्ञानवृद्ध्यर्थं यतनीयं मवाऽप्यरम् ॥ विचार्येवं स्वयं पिते पुनः प्राप्य सुसम्मतिम् । श्रदेयानां स्वमित्राणां विदुषां चापि तादृशाम् ॥ जैनज्ञानप्रसारार्थ स्थाने शान्ति निकेतने संपदा जैन ज्ञानपीठ मतिष्ठियत् ॥ श्रीजिनविजयः प्राज्ञो मुनिनाना च विश्रुतः । स्वीकर्तुं प्रार्थितवाियकं पदम् ॥ तस्य सौजन्य-सौदाई-स्वयौदार्यादिगुणैः। वशीभूय मुदा येन स्त्रीकृतं तत्पदं वरम् ॥ कवीन्द्रेण रवीन्द्रेण स्वीयपावनपाणिना । रसै-नागा-चन्द्राब्दे तत्प्रतिष्ठा व्यधीयत । प्रारब्धं मुनिना चापि कार्य तदुपयोगिकम् पाठनं ज्ञानलिप्सूनां प्रथानां प्रथमं तथा । तस्यैव प्रेरणां प्राप्य श्रीसिंचीकुहकेतुना । स्वपितृश्रेयसे चैषा प्रारख्या प्रन्यमालिका ॥ उदारचेतसा तेन धर्मशीलेन दानिना । व्यवितं तत्तत्कासि ॥ छात्राणां वृतिदानेन नैवेषां विदुषां तथा ज्ञानाभ्यासाय निष्कामसाहाय्यं स प्रदत्तवान् ॥ जलवावादिकानां तु प्रतिकृत्यादौ मुनिः कार्यत्रिवार्थिकं तत्र समाप्यान्यत्रावासितः ॥ तत्रापि सततं सर्व साहाय्यं तेन यच्छता प्रन्थमालाप्रकाशाय महोत्साहः प्रदर्शितः ॥ नन्दे-निध्ये चन्द्रोदे कृता पुनः सुयोजना | ग्रन्थावल्याः स्थिरत्वाय विस्तराय च नूतना ॥ ततो मुनेः परामर्शात् सिंघीवंशनभस्वता । भा विद्या भवना येयं ग्रन्थमाला समर्पिता ॥ आसीतस्य मनोवान्छा पूर्वग्रन्थप्रकाशने। तदर्थं व्ययितं तेन लक्षावधि हि रूप्यकम् ॥ दुर्विलासा विधेत ! दीर्भाग्याचाय्मबन्धूनाम् स्वल्पेनेवाथ कालेन स्वर्ग स युकृती ययी विधु -शून्यं खं नेत्रा-ब्दे मासे भाषाढसके । कलिकातानगर्यां स प्राप्तवान् परमां गतिम् ॥ पितृभवत्पुत्रैः प्रेयले पितुरात्मनः । तथैव पर प्रकाश्यतेऽधुना स्वयम् ॥ सेवा प्रन्धावलिः श्रेष्ठा प्रेष्ठा प्रज्ञावतां प्रथा भूषाद भूयै सतां सिंधीकुलकीर्तिकारिका ॥ विद्वज्जनकृताद्वादा सचिदानन्ददा सदा चिरं नन्दत्वियं लोके श्रीसेंची प्रन्यमालिका
*
M
q
१०
११
१२
१३
१४
१५ १६
१७
१८
१९ २०
२१
२२
२३
२४
२५
२६
२७
२८
२९
३०
३१
३२
३३ ३४ ३५ ३६ ३७
३८
३९ ४०