________________
૧ન્ટ
મુસાફરી કરવી પડે. ટુકમાં ધર્મથી મળતું દુન્યવી સુખ સમાધિવાળું કહેવાય. અધર્મથી મળતું સુખ ઉપાધિવાળું ગણાય. ફળની આશા -કામના વિના શુદ્ધરીતે ધર્મ આરાધનાર સમાધિવાળું સુખ મેળવી જાય છે.
પ્ર. ધર્મના ફળ તરીકે આલેક પરલેકના સુખ માગે તે કાંઈ વાંધે ખરે? કારણ ધર્મને સરભાવ એ સુખ આપવાને છે.
ઉ. હા. માટે વાંધે. ધર્મ ભલે એના સ્વભાવ મુજબ સુખ સમૃદ્ધિ કે સૌભાગ્ય આપે, પણ આપણે માગવાનું નથી, એ રીતે ભીખારવેડા કરીને મેળવેલી સામગ્રી ઠારવાને બદલે આપણને બાળશે. ચંદનનું લાકડું ભલે સ્વભાવે શીતલ હોય પણ એમાંથી અગ્નિ ઉત્પન્ન થાય તે બાળ્યા વિના ન રહે. ધર્મ કરતાં ફળની આશંસા રાખવાથી ધર્મ દૂષિત થાય છે. ધર્મ પાસે માગેલું ફળ મળે તેય અહિં ભેગવવાનો સમય કેટલે ? બહુ ડે. માનો કે ધર્મનું ફળ માગ્યું અને ૫૦ વર્ષની વયે ધન વગેરે મળ્યું, આયુષ્ય ૫૧ વર્ષનું હતું તે એને સુખ કેટલું? એથી સંતેષ ખરે ? વેપારીને જે વેપારમાં ૫–૨૫ લાખ જે માતબર નફો થવાની હેય એ વેપારમાં થેલી ગફલત કે ઉતાવળના કારણે ૫–૨૫ હજારનો જ નફે હાથમાં આવે. તે એ વેપારી શું મને ? કે અફસેસ કરે? ધર્મનાં ફળ તરીકે ભૌતિક-તુચ્છ સુખ માગવાથી ધર્મ આરાધનાનો ખરે ફોર્સ માર્યો જાય છે. ફળના ટકા કપાતા જાય છે.