________________
માધુકરી: કલ્પના
હિંસકમતિ બાદશાહ અકબર જગદ્ગુરુ હીરવિજ્યશ્વરજી મહારાજના તપતેજથી અને પ્રભાવક ધર્મોપદેશથી દયામતિ બન્યો. બાદશાહની હિંસાખોર લાગણએ આશ્ચચૈજનક પલટો લીધે. એની દયાની લાગણીને પરિચય કરાવતાં એક કવિ કહે છે
દયાદેવીને ઉદાસ જોઈને કઈ વ્યક્તિએ પુછ્યું, “હે કન્યા ! તું કોણ છે?
દયા–દયા–અહિંસા છું. વ્યક્તિ –તું ઉદાસીન કેમ છે ? દયામારા માલિક કુમારપાળ સ્વર્ગે ચાલ્યા ગયા છે.
વ્યતિ ––તેથી શું થયું?
દયા--માલિકના અભાવે હિંસક લેકે મને હેરાન કરી રહ્યા છે. મારો નાશ કરી રહ્યા છે.
વ્યકિત--તે હવે તારી શું ઈચ્છા છે? દયા--મારું રક્ષણ કરે એ કઈ માલિક-સ્વામી
જોઈએ.
વ્યક્તિ––જે તારી ઈચ્છા હોય તે સમગ્ર પૃથ્વીના માલિક બાદશાહ અકબર પાસે જા. એ તારું પાલન કરશે.
કવિનું કહેવાનું તાત્પર્ય એ છે કે કુમારપાળ પછી અહિંસાને વ્યાપક રીતે રાજ્યાશ્રય મળે છે તે બાદશાહ
