________________
મુક્તિનું રહસ્ય આત્માના અમૃતને પામવા વૈભવ અને વિલાસને ત્યાગ કરી ભગવાન મહાવીરે મહાભિનિષ્ક્રમણ કર્યું. વનની નીરવતામાં આત્મસાધનામાં મગ્ન થવી જતા હતા ત્યાં ઇન્દ્ર આવી નમન કરી એક નમ્ર વિનંતી કરી:
પ્રભો, આપને માર્ગ કઠિન છે, સાડાબાર વર્ષમાં, આપના આ સાધનાના કાળમાં આપને પરેશાન કરવા અનેક ઉપસર્ગો આવનાર છે, તો કષ્ટના એ કાળમાં આપની સેવા કરવા અને એ ઉપસર્ગોને દૂર કંરવામને સંમતિ આપ.”
જાણે મને જ વાચા લીધી હોય એવા પ્રશાંત મધુર સ્વરે પ્રભુએ કહ્યું: “દેવરાજ, તમારી ભાવનાનું હું સન્માન કરું છું પણ તમે જ કહો, તીર્થકરો કદી કોઈની સહાયતાથી થયા છે? મદદથી મળે તે મોક્ષ ન હોય, બીજું બધું આપ્યું અપાય પણ મુકિત તો એકાકી સાધનાના સાધકને જ મળે. એ બહારથી લેવાની નથી પણ અંદરથી જ મેળવવાની છે. વિકાસ આવતો નથી, થાય છે.”
આત્મશકિતને આ દિવ્ય ધ્વનિ સાંભળી ઇન્દ્રદેવ અહોભાવથી નમી રહા.