________________
'નિશાળને નવગજના નમસ્કાર
ઘરની શાળામાં ભણતા ૨૦ લાખ અમેરિકન બાળક આવ્યો ?' ડેનિયલે કહ્યું “અમારી નિશાળો અભ્યાસક્રમ
અમેરિકાના શિક્ષણ જગતમાં નવો માહોલ જોવા શીખવે છે, પણ જીવનક્રમ શીખવતી નથી. બીજી મળ્યો. બે-ત્રણ વર્ષ અગાઉ નામાંક્તિ યુનિવર્સિટીઓની મહત્વની બાબત છે આજની નિશાળોનું ચિંતાપ્રેરક એમ.બી.એ.ની પદવી પ્રાપ્ત કરવી એ અમેરિકાના અને વાતાવરણ. તમને આશ્ચર્ય થશે કે આ શાળાઓમાં અમેરિકામાં અભ્યાસ કરતાં તેજસ્વી વિધાર્થીનું સ્વપ્ન ભણતા બાળકોમાં હિંસકવૃત્તિ ઘણી વકરી જાય છે. હતું. પરંતુ હવે એક નવો પ્રવાહ જાગ્યો છે, એ કહે નિશાળમાં સાથીઓ સાથેની મારામારીથી માંડીને હત્યા છે કે આવી ઊંચી પદવી કે ઊંચો ગ્રેડ મહત્વનો નથી. કરવા સુધીની ઘટનાઓ બને છે. બાળકોની આવી ખરી. મહત્વની શિક્ષા તો વાસ્તવિક જગતમાં તમારા
હિંસક વર્તણૂક એના સમગ્ર જીવન વ્યવહારમાં પ્રગટ વ્યવસાયનો કસબ સિદ્ધ કરવાનો છે. આથી હવે થાય છે. વળી એક મોટો ભય ડ્રગની આદતનો છે. યુનિવર્સિટીમાં પ્રવેશ મેળવીને એમ.બી.એ.ની પદવી આજે નિશાળમાં ડ્રગ્સસેવન એટલું બધું વધી ગયું છે હાંસલ કરવાના જુવાળમાં થોડી ઓટ આવી છે. કે તમને કલ્પના પણ ન આવે. તમે તમારા સંતાનો પર
અમેરિકાના મારા પ્રવાસ દરમિયાન, ન્યૂયોર્કમાં ગમે તેટલી નજર રાખો, પણ નિશાળના લાંબા કાળા મિત્ર ડેનિયલ બ્રાઉનના ઘરે જવાનું બન્યું. એના ઘરમાં પર તમારો કોઈ કાબૂ હોતો નથી.' પ્રવેશતાં અતિ આશ્ચર્ય થયું. એના ઘરના એક ખંડમાં મને ડેનિયલ બ્રાઉનની વાતમાં તથ્ય લાગ્યું અને નાનાં નાનાં ડેસ્ક હતાં, બાજુમાં પાઠ્યપુસ્તક હતાં અને નિશાળમાં ભણતા બાળક
તક હતાં અને નિશાળમાં ભણતા બાળકો એમની આસપાસના જ એના પત્ની બાર્બી બ્રાઉન બાળકોને ભણાવી રહ્યા હતા. જગતમાંથી કેવી દોસ્તી, દૂષણો અને દેખાડો મેળવે છે, ' મિત્ર ડેનિયલ બ્રાઉનને પૂછયું, “શું બાર્બી એ તો મેં મારા પ્રવાસમાં નજરો નજર જોયું હતું. ઘરમાં ટ્યુશન ક્લાસ ચલાવે છે ? આ ત્રણ બાળકો.
ડેનિયલ મારા પ્રશ્નનો ઉત્તર આપતો હતો, એવામાં તેમનું ટ્યુશન લઈ રહ્યાં છે ?'
જ બાર્બી આવી અને તેણે કહ્યું, “આમાં હું એક વાતનું ડેનિયલ બ્રાઉને કહ્યું “આ ફોઈ અન્યનાં બાળકો
ઉમેરણ કરું છું અને તે એ કે નિશાળોમાં ધર્મના કોઈ નથી પણ મારાં સંતાનો છે.”
સંસ્કાર અપાતા નથી. હું ખ્રિસ્તી ધર્મમાં માનું છું અને મજાકમાં કહ્યું : “દોસ્ત, એનો અર્થ એ કે
સ્ત. એનો અર્થ એ કે મારા બાળકોને એ ધર્મસંસ્કાર આપવા ચાહું છું. તે ઘરમાં નિશાળ ખોલી છે, ખરું ને ! અને એ નિશાળમાં એમનામાં કોઈ ધર્માધતા લાવવી નથી, પરંતુ એમને વિધાર્થીઓ છે માત્ર તારા બાળકો.”
ધર્મની સાચી સમજણ આપીને મારે એમને સારા બાળક ડેનિયલ બ્રાઉને કહ્યું, “હા, મેં ખરેખર ઘરમાં અને ભવિષ્યના સારા નાગરિક બનાવવા છે.' નિશાળ ખોલી છે. મારી પત્ની બાર્બીએ આ ઘરની ડેનિયલ બ્રાઉને કહ્યું, “એક બીજી હકીકત નિશાળ માટે ઊંચી આવકની નોકરી છોડી દીધી છે. તરફ તારું ધ્યાન દોરું. આજે અમેરિકામાં બહુ ઓછી એ બાળકોને ઘેર ભણાવે છે, અભ્યાસક્રમ શીખવે છે નિશાળોમાં ગુણવત્તાવાળું શિક્ષણ આપવામાં આવે છે. અને ઈતર પ્રવૃત્તિઓ પણ શીખવે છે.”
આ નિશાળોમાં એવું શિક્ષણ મળે છે કે, બાળકને મને પારાવાર આશ્ચર્ય થયું. કારણ કે ડેનિયલ શિક્ષણ માટે કોચિંગ કલાસ કે ટ્યુશન રાખવા જ પડે એટલો બધો ધનવાન નહોતો કે એની પત્ની જોબ છે, જે નિશાળની આ જ પરિસ્થિતિ હોય, તો પછી એને. ન કરે તો પણ અનું ઘર ચાલે, એણે તેની પત્નીને નોકરી ભણવા મોકલવાનો અર્થ શો ? આથી અમે નક્કી કર્યું કરવાને બદલે સંતાનોની કેળવણી માટે ઘેર રાખીને કે, અમારાં બાળકોને અમે ઘેર ભણાવીશું. એને માટે સાહસ જ કર્યું કહેવાય. “આ અમારો સંયુક્ત અને બાર્બીએ ‘જોબ' છોડી. અમે ઘરના બજેટમાં કાપ મૂક્યો. ઘણો કપરો નિર્ણય હતો.” એમ ડેનિયલે જણાવતાં મેં અને ઓછા ખર્ચે રહેવાનું સ્વીકાર્યું. થોડો ભોગ આપ્યો, પૂછ્યું, “આવું સાહસ કરવાનો તને કઈ રીતે વિચાર પણ તે બધું બાળકો માટે.”
, એનો અર્થ,
વિધાર્થીઓ એ ખોલી છે, ખ
1 ૩૫ : કલ્યાણ : ૬૪૯, ડિસેમ્બર ૨૦૦૭, કારતક વદ ૨૦૬૩ 1
