________________
૯૬૨ : મનન મધુ
અંધાર
આડા માગે જો પળે પળે શકશે, ઘેરા વિકટ માર્ગમાં ય અંતરાત્માના અવાજ પ્રકાશ કેડી પાથરે છે.
માયા જ સઘળાં દુ:ખનું કારણ છે એમ સમજનારા જ્ઞાનીએ સહેજે સંસાર તરી જાય છે.
આ
શુભ અને અશુભ કર્મના તાણાવાણા વચ્ચે અટવાયેલા જીવ એ તાણાવાણા વચ્ચે વધુ ને વધુ ગુ ંચવાતા જ જાય છે.
પરખી
આ સંસાર તે ભાતભાતના લેાકેાથી ભરેલા છે. એમાં સંતા પણ છે. અને અસંતા પણ છે. વિવેકબુદ્ધિથી એમને લઇ એમની સાથે વ્યવહાર કરવા. સસાર-સાગર તરીને પ્રભુપ્રાપ્તિની મંઝિલે પહોંચવા માટે જ માનવતાના પૂલ રચાયા છે.
માનવશરીર એ જ પ્રવેશવાના દરવાજે છે.
પ્રભુના પ્રદેશમાં
મહાપુરૂષોના ચિત્રો સાંભળવા જેવુ હૈયું દ્રવતુ નથી એ પાષાણુહ્દયી છે. આવા માણસા કેવળ ધરતીને મેાજારૂપ જ હોય છે.
સાચું સુખ તે। નિજાન દની મસ્તીમાં છે. વિષયસુખ એ અંતે તેા મનલેશ પમાડ નારાં મહાદુ:ખ જ છે
જીવન સમસ્તમાં એક જ વાર આવતુ યૌવન અસચમી ઉપભાગ દ્વારા વેડફી દેવુ નહિ, સયમ દ્વારા જીવન—ભાતું ભરી લેવાની તક આપવા માટે આવે છે.
કાઈની ય સાથે વેર બાંધ્યા વિના, કાઇના ચરને આંચ આપ્યા વિના, નિળ, કોમળ અને સરળ જીવન જીવી જવુ એ પણ એક અદ્ભુત જીવન કલા છે.
જીવનની અસહ્ય વેદનાને હળવી મનાવવાના એકમાત્ર ઉપાય આ છે: હસતાં હસતાં સહેવું ને સહેતાં સહેતાં હસવું. અહંકારની આંધિમાં અટવાશે। તા, સાતમા આસમાને પહોંચ્યા હશે। તાય ભાંય પછડાશો.
મનના ઉકરડાને સુવિચારના પાવડાથી દૂર કરીએ તેા જ સુઘડતા,
સ્વચ્છતા અને
સ્વસ્થતા સ્થપાય,
અહીંની વૃદ્ધિ હાય ત્યાં બુદ્ધિની શુદ્ધિ કે જીવનની સંશુદ્ધિ ન હોય.
વખત અને વસ્તુના સમજભર્યું સજ્જુપંચાગ સંસારને સ્વ મનાવે.
આજે હું એના કરતાં કાલે વધુ સારો થઈશ.' એવા સંકલ્પ કરીને જ ભરજો.
જીવનડગ
--: પ્રસન્ન
પદ્મા
તે
જે જીવને ધર્મ પ્રત્યે ભાવના હોય છે જીવને ધ ચર્ચામાં ઘણા જ આન ંદ પડે છે. જ્યાં ધ ચર્ચા હાય ત્યાં વિતંડાવાદ કે મારા તારાના પૂર્વગ્રહા હાતા જ નથી. કારણ કે ધમ એ એક વ્યાપક તત્ત્વ છે, અને એ તત્ત્વ દ્વારા જ જ્ઞાનના પ્રકાશ પ્રાપ્ત કરી
મુક્તિની માર્ગરેખા અંક્તિ કરી શકાય છે,
માનવી ભૂલ કરી નાંખે છે, પરંતુ ભૂલને સમજ્યા પછી સજ્જના ભૂલનું સ ંશોધન જ કરે છે, અને પશ્ચાતાપથી જીવનને ભૂલ વગરનું નિમ ળ અનાવવાના પ્રયત્ન કરે છે.
સૉંસારમાં કોઈ પણ સમજદાર પ્રાણીએ બૈરભાવ ન રાખવા જોઇએ. એવા સ ંસ્કૃતિના આદશ હાવા છતાં માનવી જ્યારે ઈયાં અને
બૈરના ઘરમાં પગ મૂકે છે ત્યારે તેનું હૃદય સંસ્કૃતિના પ્રકાશને જોઈ શકતુ નથી.
દરેક માનવી પાસે એ ખળ હાય છે, આત્માનુ અને દેહનું. જે માણસે માત્ર ટ્રુડના મળને જ ધ્યેય માનતા હાય છે તે માણસે કદી પણ પરમ સુખ માણી શકતા નથી અને જે માણસ આત્માના મળને ધ્યેય માનતા હાય છે. તેને ઈંડુનાં કે ખીજા કાઈ દુઃખા સ્પશી શકતાં નથી. તેને તા દુઃખમાં પણ પરમ સુખની જ અનુભૂતિ પ્રાપ્ત થતી રહે છે.
સં. શ્રી મફતલાલ એફ શાહ રસદ
