________________
ધર્મમહોત્સવની હામે કટાક્ષ ન કરવા જોઈએ!
પ્રેષક પૂ. મુનિરાજ શ્રી રૂચકવિજયજી મહારાજ આજે સાત ક્ષેત્રોમાં શ્રાવક-શ્રાવિકા ક્ષેત્ર સિધાઈ રહ્યા છે, એ પ્રત્યે સાધન સંપન્ન ધર્માત્માઓએ હેજ પણ ઉપેક્ષા કરવા જેવી નથી જ. પણ સાધર્મિક ભાઈઓના ઉત્કર્ષના બહાને જેઓ ધાર્મિક અનુષ્ઠાને હામે ટીકાઓ કરીને, પિતાની શુદ્ધનિષા માટે જૈન સમાજને વિશ્વાસમાં લેવાના પ્રયત્ન કરી રહ્યા છે, તે લોકો આ લેખને ખૂબ જ સ્વચ્છ હદયે વાંચે, વિચારે અને માર્ગદર્શન મેળવે; પ્રસ્તુત લેખ પૂર્વ આચાર્યદેવ શ્રીમદ્ વિજય રામચંદ્રસુરીશ્વરજી મહારાજનાં વ્યાખ્યાનમાંથી ઉદ્ભુત કરીને અહિં રજા થાય છે.
-સં૦
મારી યાદ મુજબનો ખંભાતને એક પ્રસંગ કહું. આમને આ કાર્ય કરનારાઓને અંગે કાંઈ કહેવાપણું એક વાર દુષ્કાળ અગર તે એવી કોઈ આફતને હોય આમ છતાં પણ તમે એમ કહો કે “આ કાર્યને અંગે જનતાને રાહત આપવાનું કાર્ય હાથ ધરાયું, અંગે અમારે આમની પાસેથી અમુક રકમની જરૂર અને ત્યાંના અધિકારીઓ વગેરે ઉપાશ્રયમાં વ્યાખ્યાન છે,' તે આ જેને તમને એ પૂરી કરી આપશે, એ વખતે એ અંગે ફંડ કરવાને માટે આવ્યા. વિષે મને જરા પણ શંકા નથી; બાકી તમને જે
તેમણે ઉભા થઈને પોતે લઈ આવેલ કાર્યન: આ કાર્ય માટે આટલું બધું લાગી આવે છે, તે મહત્વ વર્ણવ્યું અને તે અંગે “દયાને આ કાર્ય એમ કરો કે એક મહિનાનો પગાર તમે અને તમારા શ્રાવકે એ કરવા જેવું છે એવું સૂચન મેં પણ કર્યું
- બધા અધિકારીઓ આ કાર્યમાં આપી દો ! અને
- જો તમે એમ કરે તે અહીં બેઠેલા જેને પોતપછી દીપ શરૂ થઈ. ટીપમાં જે રકમ ભરાઈ, પિતાની એક એક મહિનાની કમાણી આ કાર્યમાં તેથી ટીપ કરાવવાને આવેલ અધિકારીને સંતોષ આપી દેવાને અચકાશે નહિ, એમ હું માનું છું. થયો નહિ. આથી તેમના એક આગેવાને ઉભા થઈને જેનો પિતાના દેવ-ગુરૂ અાદિના ઉત્સવાદિમાં
જૈને ધાર્મિક ઉત્સવો, ઉજમણું, જમણવાર. અઢળક ધન ખર્ચે છે. આ કાંઈ ઘેલાપણું નથી, વડા અને મન્દિર આદિ પાછળ અઢળક ખર્ચ પણ જૈને માને છે કે “લક્ષ્મીને સારામાં સારે કરે છે, ” આ વગેરે કહીને, એ કાર્યોની જરા ટીકા લાગે ઉપયોગ જ આ છે. એની ટીકા કરીને જેને તેવું કહ્યું, અને થયેલી ટીપ ઘણી ઓછી છે તેમ પાસેથી પૈસા કઢાવવાની રીત એ વ્યાજબી જણાયું.
નથી, એથી તો જૈનેને દુઃખ થાય. બાકી એ અધિકારી બોલી રહ્યા પછીથી, મેં કહ્યું કે, જેને સંકટગ્રસ્ત છાના ૨ક્ષણમાં પણ માને “અમારા જૈનો જેમ ઉત્સવાદિ સુંદર પ્રકારે જ છે અને આ કાર્ય અંગેનું તમે ધારો છો તેવું કરી શકે છે, તેમ જીવદયાદિના કાર્યો પણ મહત્ત્વ તેમના ખ્યાલમાં આવી જાય. તે એ છૂટે સુંદર પ્રકારે કરી શકે છે. ગરીબ માણસોની હાથે દાન દીધા વિના રહેજ નહિ.” અને છાની દયાનાં કાર્યોમાં પણ મોટે ભાગે આ પછી તે એ અધિકારીએ ઉભા થઈને પિતે જેનોને જ મોટો હિસ્સો હોય છે. કારણ જે કાંઈ બોલ્યા હતા તે બદલ શ્રી સંધની માફી માંગી. કે જેને જે દેવ-ગુરૂના ઉત્સવ આદિ કરે છે, તે દેવ-ગુરૂ એમને દયા કરવાનું કહે છે જ. પછી મેં પૂછયું કે “તમારે આ બધાની એક આ કાર્યમાં તમને સંતોષ થાય એવી ટીપ ન મહિનાની કમાણી જોઈતી હોય તે તેમ કહે; ” એટલે થઈ. તેમાં કારણ એ પણ હોઈ શકે કે આ કાર્યનું એ અધિકારી કહે કે મારા બધા અધિકારીઓ એક તમે જેટલું મહત્ત્વ આંકે છે, તેટલું મહત્વ તમે એક મહિનાને પગાર આમાં આપી દે, એ હું કહી આમનાં ખ્યાલમાં લાવી શક્યા ન હો, અથવા તે શકું તેમ નથી.'
