________________
(3) શાશ્વત સુખને અધિકારી
શ્રી ભક્તલલાલ સધવી.
સુખની શોધમાં બહાર ભટકતા હે બાંધવા સમાજને મોટે ભાગે જ્યાં સુધી કેવળ બાહ્યસાચું સુખ તારા અંતરમાં જ રહેલું છે. સુખ માટે જ વલખાં મારતે રહેશે ત્યાં સુધી ભૈતિક બળના આકર્ષણમાં ન અંજાતાં ઘડી- આ દુનિયામાં સાચી શાંતિ જેવું કશું સ્થભર અંતર–સરવરનાં શુદ્ધ-નિર્મળ વાતાવરણમાં પાશે નહિ જ. મનને સ્થિર કર. ત્યાંની હવાને સ્પર્શ તારા આધ્યાત્મિક સુખ-શાંતિના હોય છે રેમેરામે શાંતિનું સુરમ્ય સંગીત રેલાવશે ઈચ્છકે, તેમણે શરીરના પીંજરની ગુલામી અને બહાર ભટકવાની તારી વૃત્તિઓ ઉપર છોડી દેવી જોઈએ. ળિયું કે જે છેવટે કાબૂ જમાવવાની તને સન્મતિ સૂઝશે. જવાનું છે યા ઉતારી નાખવાનું છે એના પ્રત્યે
વધુ પડતી મમતા રાખનાર આત્માનું હિત બહાર છે શું ? જે સાચું ગણાય છે તે
નથી જ સાધી શકતે. સઘળું અંતરમાં જ છે. બાહ્ય જગતને અજ
જ્યાં રાગ-દ્વેષ ઓછા ત્યાં સાચા સુખની વાળવાની ધૂનમાં જે નર નિજની આંતરિક
. ઝલક જોવા મળે, અને નાશવંત સુખને મેળસંપત્તિને વેડફી નાખે છે, તેનાથી મેટે કઈ
ળવા માટે જેઓ ભયંકર પગલાં ભરતા પણ નથી આ દુનિયામાં. સુખની ધૂનમાં, જેના વડે :
અચકાતા નથી તેઓને સાચા સુખની કલ્પના સાચું સુખ મેળવી શકાય, તેજ શક્તિને
પણ ન આવી શકે. દુઃખ ખરીદવામાં ઉપયોગ કરનારને કે
- દુઃખના અભાવમાં સુખ રહેલું છે એમ ડાહ્યો કહે ?'
જાણવા છતાં સુખને સાચે માગ અંગીકાર ત્યારે આપણે બધા શું કરીએ છીએ ? કરવામાં નબળાઈ દાખવતા માણસો નથી તે પાંચે ઈન્દ્રિયેના વિષયેની ગુલામી ટાળી શકયા નિજનું શ્રેયઃ સાધી શકવાના કે નથી કેઈને ય છીએ ખરા? જડાત્મક પદાર્થો તરફની આપણું લાભકારક બનવાના. સાચું શું છે તે જાણ્યા આસક્તિ સર્વથા ટળી છે? આપણા મનમાં પછી પણ જે તે પ્રમાણે આચરતા નથી. સમભાવનું અજવાળું ફેલાયું છે ? અંતરમાં તેના માટે કહેવું શું ? “અરિહંત' નું સ્થાન કાયમ થયું છે? હાલતાં ઘડીભર પછી ઉપટી જનારા વાદળાંના ચાલતાં વધુ કેણુ યાદ આવે છે. શારીરિક અતૃપમ રંગે જેવું નશ્વર સુખ આત્માના સુખના ખ્યાલમાંથી જન્મેલી દષ્ટિ સંસારમાં બંધનના જ કારણરૂપ બને છે. સાચા સુખની ક્ષણિક સુખની શેધ પાછળ જ ભમશે. જ્યારે ઝલક જેવી હોય તે બેટાને ત્યાગ કર આધ્યાત્મિકસુખના ખ્યાલમાંથી દષ્ટિદરેકને સુખી જોઈએ. જે નહિ ખસે અંતર-મનમાંથી કરવાની જ ભાવનાને મૂત બનાવવા પાછળ મથશે. તે સાચું ત્યાં દાખલ નહિ જ થઈ શકે.
આજે લગભગ સંસાર આખે શૈતિક અનંત સુખમય જીવનની અભિલાષા સંસ્કૃતિની ઉપાસના પાછળ ગાંડે બનતું જાય પૂરવાની શક્તિ એક માત્ર ધમમાં છે. જે છે, અને પછી તેના પરિણામે જન્મતી અશાંતિ તેનું શરણું સ્વીકારશે તેજ જન્મ, જરા, મૃત્યુના અને વૈર-વિધિની ભાવનાને દાબવા માટે પંજામાંથી છૂટીને શાશ્વત સુખને અધિકારી નવા-નવા માર્ગો સૂચવાય છે; પરંતુ જન- બની શકશે.
