Jain Siddhanta Kaumudi Purvardha

Author(s): Ratnachandra Maharaj
Publisher: Nagrajji Nahar Jaipur

Page 58

जैनसिद्धान्तकौमुदी - स्सिस्सयोरिति इमस्य, वा, अस्त्रियामिति पदत्रयमनुवर्तते । सित्त्वात्सर्वादेशः । अत्र सशब्देन पष्ट्येकवचनस्यैव ग्रहणं नतु चतुयेकवचनस्य चतुझं तादृशप्रयोगस्यादर्शनात् । इम + रस इत्यत्रानेन सूत्रेणेमस्यासादेशे इत्संज्ञकस्य सस्य लोपे अस्स,पक्षे इमस्स । इमेसिं, इमेसि ॥ पूर्ववत् ।। इमस्सि कस्सिंवत् ।।
- अयः सौ । ४।३ । २६ ॥ . इमशब्दस्यायादेशो वा स्यात् सौ परे । अयंसि, अस्सि, इमम्सि, इमंसि, इमंमि इमे. इमेसु । एस. एसे, एसो । एए । एयं । एए । एएणं, एएण । एएहि, एएहि । एएस्स, एथाए. एएसिं. एंएसि । एया, एयाओ। एएहितो । एयस्स । एएसिं एएसि एयंसि. एमि, एए. एयस्सि,
एएसु। एवमन्नकयरेयरादयः ।। श्रय इति-इमस्य, वा, इतिधानुवर्तते । अनेकवर्णत्वात्सर्वादेशः । इम+मि इत्यत्र 'सिः' इति सूत्रेण ; स्यादेशेऽनेन सूत्रेणेमस्यायादेशे ममागमेऽनुस्वारे अयंसि, "अयंसि लोए ॥ इत्युत्त० १७१२० ।। पक्षे सेः स्ति
मिति सेर्विकल्पेन सिमादेशे 'स्सिस्सयोरस्' इति सूत्रणेमस्यासादेशे. मस्यानुस्वारे. अस्ति, असादेशाभावे
इमस्सि, सिमादेशाभावे ममागमेऽनुस्वारे इमंसि, स्यादेशाभावे तु इममि पक्षे मेरिसिति सूत्रेणेसादेशे वृद्धौ : इमे । इम+ इसु इत्यत्र वृद्धौ इमेसु ॥ एत + उ इत्यत्रोत्येततयोरक्कीबे स इत्यनेनोपधायास्तकारस्य : सकारे । एतताभ्यामलीबे वो, इत्यनेन विभक्तोंपे एस, लोपाभावे 'इदुतः पुंस्यत इति सूत्रेणोकारस्येकारे : वृद्धौ एसे इत्वाभावे वृद्धौ एसो । एत + अ इत्यत्र 'इ: सव्वणामादतः' इति सूत्रेणाकारस्येकारे तकारस्य यकारे
लोपे वृद्धौ प्रकृतिभावे एए ॥ एत+म् इत्यत्र तकारस्य यत्वे लोपाभावेऽनुस्वारे एयं । एत+ इ इत्यत्र तस्य यत्वे
लोपे वृद्धौ एए ॥ एत+ इण इत्यत्र तस्य यत्वे लोपे ममागमेऽनुस्वारे वृद्धौ च एएणं, ममागमाभावे एएण। । एत + इहि अन तस्य यत्वे लोपे वैकल्पिके ममागमेऽनुस्वारे वृद्धौ च एएहि, ममागमाभावे एएहि ॥ एत+भए
इत्यत्राएतःस्सो नान्नः' इति सूत्रेण स्सादेशे एयस्स, बहुलग्रहणात्तकारस्य यकाराभावे एतस्स, स्सादेशाभावे तकारस्य यकारे पूर्वसवर्णदीधैं प्रकृतिभावे बहुलग्रहणाद् यकारस्य लोपाभावे एयाए। . एत + अण इत्यत्र 'अणस्येसिरस्त्रियामिति सूत्रेणेस्यादेशे 'इणाणेहीसीसूनाम्' इति वैकल्पिके ममागमेऽनुस्वारे तकारस्य यकारे । लोपे च वृद्धौ एएसिं, ममागमाभावपक्षे एएसि ।। एत+अतोदित्यत्रातोतोऽत इति सूत्रेणीकारस्य लोपे तकारस्य यस्वे लोपे एत + अ इति जाते पूर्वसवर्ण दीर्थे तकारस्य यकारे बहुलग्रहणाल्लोपाभावे. एया, ओकारस्य लोपा भावपक्षे पूर्ववत् सर्वकायें प्रकृतिभावे एयाओ । एत + इहिंतो इत्यत्र वृद्धौ एतशब्दस्थतकारस्य यकारे लोपे बहुलमहणाद्विभक्तिस्थतकारस्य यत्वाभावे प्रकृतिभावे एएहितो ॥ एयस्स । एयसिं, एएसि ॥ पूर्ववत् ॥ एत । मि इत्यत्र स्यादेशे तस्य यस्वे ममागमेऽनुस्वारे एयसि, स्यादेशाभावे एयंमि; पक्षे मेरिसादेशे तकारस्य यफारे