Jain Siddhanta Kaumudi Purvardha

Author(s): Ratnachandra Maharaj
Publisher: Nagrajji Nahar Jaipur

Page 75

अबाव्यय प्रकरणम् .
पक्षान्तरे । उपरि उप्पिं उवरि उपर्यर्थे । उस्सरणं उस्सन्न प्रायोऽर्थे । उपरि पूर्वप्रकारे । ए सम्बोधने एतत्प्रकारे च । एम एमाइ इत्यादौ । एमेव एतत्प्रकारे। एयावंति-इयत्तायाम् । एव अवधारणे । एवं पूर्वोतरीतौ ।
एहं वाक्यालकारे । किं जिज्ञासायां । किंच पक्षान्तरे । किणाइ किञ्चिन्मानमित्यर्थे । किरणं जिज्ञासायाम् । केर किल निश्चये । कीस कस्मादित्यर्थे । कद्, कु कुत्सायाम् । खलु निश्चये वाक्यालङ्कारे च । खिप्पंशीघ्रतायाम् च, च, समुच्चयादौ । चण, चणं, चि, चे, चेदित्यर्थे । चिट्ठ भृशमित्यर्थे । चिय चैवार्थे । जइ, जति, जदि, यद्यर्थे । जाउ कदातिदित्यर्थे । जा, जाव, जावं, जावत् यावदित्यर्थे । जुगवं एकस्मिन्काले । मत्ति शीघ्रतायाम् । ण निषेधे । णं वाक्यालङ्कारे । णवरं, णवरि कैवल्यार्थे । णहु णाइ निषेधे । णाणा अनेकस्मिन् । णिहो नीचदेशे ! गु प्रश्न । णूणं निश्चये । णो निषेधे । एणं एहं वाक्यालङ्कारे । तं तत्रेत्यर्थे । ता, ताव, तावं, तावत् तावदित्यर्थे । ति त्ति पूर्वोक्तप्रकारे समाप्तौ च । तु समुच्चये। थवाक्यालङ्कारे ! दिया दिवसे । दुद्छु असम्यगर्थे । दूरा दूरदेशे। धणियं अतिशये । धिद्धि, घिर, थिसि, धिक्कारार्थे । न निषेधे । नणु शङ्कायाम् । नग्नो नमस्कारे । नवरं नवरि कैवल्यार्थे। नहु निषेधे। नाणा अनेकस्मिन् । नूणं निश्चये । नो, नोणं, विषेधे । पए, पगे, प्रभाते । पच्छा उत्तरत्र । पमिय, पभित्ति प्रारभ्येत्यर्थे । परेव्वं परदिने । पसढं प्रसह्येत्यर्थे । पाउ, पाउर् प्रादुर्भावे । पाए प्रायोऽर्थे । पाओ, पातो प्रभाते, पायं प्रायोऽर्थे प्रभाते च । पि अभ्यर्थे । पिव इवार्थे । पिह, पिहु, पिहो, पुढो, पृथगर्थे । पुण, पुणौ पुनरित्यर्थे । पुरच्छा, पुरत्था, पुरे अग्रे इत्यर्थे । पुरा, पुला पूर्वकाले अग्रेच । वहि, बहि, वहिया, वाह्ये । भंते पूज्यसम्बोधने । मिसं अतिशये । . भुज्जो भूज्जो वाहुल्ये । भे, भो सम्बोधने । मज्झे मध्ये । मणयं, मणा अल्पे । माहं निषेधे । मिव इवार्थे । मिथो परस्परस्मिन् । मुसा असत्ये । मुहा निष्प्रयोजने । मुहु पौनःपुन्ये । य चार्थे । युगवं एककाले । रह रहो एकान्ते । राओ रात्रावित्यर्थे । रिते विनार्थे । वि अप्यर्थे । विव इवार्थे । विसं वीसु पृथक्त्वे । व्व इवार्थे । 'सई सकृदथे सदार्थे च । संपइ, संपयं एतत्काले । संपाओ प्रभाते । सक्खं प्रत्यक्षज्ञाने । सणिभं रानैरित्यर्थे । सद्धिं समं सहार्थे । समंतं समंता सर्वप्रकारेणेत्यर्थे । सयं सकृदित्यर्थे स्वयमित्यर्थे वा । सययं सतते । सयराहं सत्वरमित्यर्थे । सायं सूर्यास्तमनसमये । सुइ दीर्घकाले । सुए अनागतदिने । सुद्छु सौष्ठवे उतरं सहजत इत्यर्थे । सेवं तदेवमित्यर्थे । हंता स्वीकारे । हंद आश्चर्यार्थे । हंदि, हंभो आमन्त्रणे, क्रुद्ध
बोधने विकल्पविषादपश्चात्तापनिश्चयेषु च । । हउँ हा इत्यर्थे । हणि हणि प्रतिदिनम् । हद्धी खेदे । हन्वं शीघ्रतायाम् । हिजो अतीतदिवसे । ही आश्चर्ये । हुरत्या बहिर्देशे । हुलियं शीघ्रतायाम् । हे सम्बोधने । हु, हेट्ठा, हेट्ठि, हेडिल्ला नीचदेशे। हे, हो, आमन्त्रणे ॥
अत्यादय उपसर्गाश्च । १ । १ । ३८ ॥
अत्यादय उपसर्गसंज्ञा अव्ययसंज्ञाश्वस्युः ।