Jain_Satyaprakash 1950 02

Author(s): Jaindharm Satyaprakash Samiti - Ahmedabad
Publisher: Jaindharm Satyaprakash Samiti Ahmedabad

Page 16

૧૧૮] શ્રી જૈન સત્ય પ્રકાશ
[ વર્ષ ૧૫ ૫. જૈનધર્મ આપણો આત્મા જ આપણે મિત્ર અને શત્રુ છે એમ શીખવે છે.
૬. જૈનધર્મ પ્રાણી માત્રને—દરેક ભવ્ય પ્રાણુને મુક્તિના અધિકારી માને છે, પછી તે ભલે સ્ત્રી હોય કે પુરુષ, બ્રાહ્મણ હોય કે શુદ્ર હેય; દરેકને પોતાના કષાય અને કર્મોનો ક્ષય કરી મુક્તિના અધિકારી માને છે.
છે. જેનધર્મ એમ શીખવે છે કે જાતિથી કેઈ બ્રાહ્મણ નથી કે શુદ્ર નથી. જાતિથી કાઈ ક્ષત્રિય નથી કે વૈશ્ય નથી. કમરથી એ બ્રાહ્મણ છે, શુદ્ર છે, ક્ષત્રિય છે કે વૈશ્ય છે. માથું મુંડાવવા માત્રથી કોઈ સાધુ નથી, યજ્ઞોપવીત રાખવા માત્રથી કઈ બ્રાહ્મણ નથી. કહ્યું છે. કે
नवि मुंडियेण समणो, न ॐकारेण बंभणो, समयाए समणो होइ बंभचेरेण મને માથું મુંડાવવાથી કે શ્રમનું નથી પરંતુ સમતા રાખવાથી શ્રમણ છે. કારના જાપથી કઈ બ્રાહ્મણ નથી પરંતુ બ્રહ્મચર્ય પાળવાથી અને (બહ્મ જાણવાથી) બ્રાહ્મણ છે, એમ જનધર્મ શીખવે છે.
. સાત નય, સપ્તભંગી, ચાર નિક્ષેપ અને બે પ્રમાણ: આમાં પ્રથમના ત્રણ જૈનધમ સિવાય કંઈ નથી માનતું.
૧૦. સ્યાદ્વાદ-અપેક્ષાવાદ અનેકાન્તવાદ એ જૈનધર્મનો મુખ્ય સિદ્ધાન્ત છે અને એને કે અર્થ એ થાય છે કે દરેક વસ્તુમાં અપેક્ષાએ વિવિધ ધર્મોને સમાવેશ થાય છે. દરેક વસ્તુ જુદી જુદી દષ્ટિથી જુદી જુદી રીતે નિહાળ્યા પછી જ એ પૂર્ણરૂપે જાણી શકાય છે.
જૈનધર્મ અહિંસા, સંયમ અને તપને મુખ્ય ધર્મ ગણે છે.
અહિંસા સર્વ છ પ્રતિ મૈત્રી, પ્રેમ, કરણ અને માધ્યધ્ય ભાવના એને અહિંસામાં ખાસ સમાવેશ થાય છે.
સાચા અહિંસકમાં દ્વેષ, ઈર્ષા, અસહિષ્ણુતા, છિદ્રાષિતા અને સ્વાર્થવૃત્તિને સર્વથા અભાવ હોવો જોઈએ.
સાચા અહિંસકમાં હદયની કટુતા, દંખ કે મેલની ગાંઠ ને આંટીઘુટીનો સર્વથા અભાવ હવે જોઈએ.
સાચા અહિંસકમાં બીજાને છેતરવાની, ઠગવાની, દબાવાની, પરાધીન રાખવાની કે ઉદરંભરી વૃત્તિનો અભાવ હોવું જોઈએ.
સાચા અહિંસકમાં દયા, વાત્સલ્ય, કરુણા, નમ્રતા, વિનય, વિવેક, સેવાવૃત્તિ, પરોપકાર કે બીજા સર્વેનું ભલું કરવાની વૃત્તિ હેવી જોઈએ.
અહિંસા એ અમૃત છે અને હિંસા એ હલાહલ વિષ છે.
અહિંસક માનવી પોતાની ફરજ સમજીને સર્વ જીવના હિતને માટે, સુખને માટે અને શાંતિને માટે જ જીવે છે.
સંયમ ત્યાગદશા, વિરતિ પણું, મહાવ્રત, અણુવ્રત, ગુણવત, શિક્ષાત્રત વગેરે
५. स एव परमं ब्रह्म, स एव जिनपुंगवः । स एव परमं तत्त्वं स एव परमं तपः ते આત્મા બ્રહ્મસ્વરૂપ છે, તે આત્મા જિનેશ્વર છે, તે આત્મા પરમ તત્ત્વરૂપ છે. અને તે આત્મા જ ઉત્કૃષ્ટ પરૂપ છે. વળી, શાહર્ત શુદ્ધ ર વરિત, સિદમer નિર્વિલ તિરંગા આત્મા નિરાકાર, સ્વરૂપમાં સ્થિત, સિદ્ધ ભગવંતના આઠે ગુણોથી યુક્ત, નિર્વિકાર અને નિરંજન છે. .