________________
जैन साहित्य संशोधक
१९६
स०
नामना साधुओनो आचार्य हतो. आ आजीविक साधु संप्रदाय ते समय तेम ज तदनंतर पण एक घणो आगळ पडतो संप्रदाय हतो. तेनो उल्लेख अशोकना ई० पूर्व २३४ ना स्तंभ-लेखमां पण आवे छे. परंतु त्यार बाद ते संप्रदाय नष्ट थयो लागे छे. ज्यारे महावीर प्रारंभमां नग्नावस्थामा फरवा लाग्या त्यारे आ गोसाल मनो पहेलो शिष्य थयो हतो एम लागे छे. पण छ वर्ष ओ साथ रह्या पछी ते बेऊमां विखवाद उत्पन्न थयो. तेथी गोसाल तेमनाथी जुदो पड्यो अने एक नवा ज सम्प्रदायना जाते गुरु बन्यो; अने ते पण महावीर करतां बे वर्ष पहेलां. पोतानो शिष्य पोतानी पहेलां गुरुपदने प्राप्त थयो, आथी स्वाभाविक रीते ज ते बेऊमां वैर यूं.' गोसाल शिवाय महावीरने मुख्य ११ शिष्यो हता जे सघळा भक्तिपूर्ण रह्या हता, अने तेमणे उपदेश आपी एकंदर ४२०० श्रमणो बनाव्या हता. आबधामांथी महावीरनी पाछळ जीवतो रहेनार सुध न् नामनो शिष्य हतो जेना लीधे हाल सुधी जैनधर्म चाल्यो आवे छे. महावीरनुं निर्वाण तेमना ७२ मा वर्षे पटना प्रांतमांना पावा नामना गाममां थयुं हतुं के जे स्थान जैन लोकोमां हाल पण पवित्र मानवामां आवे छे. तेमना जन्म अने निर्वाणनी साधारण रोते मनाती तिथिओ ई० स० पूर्व ५९९ अने ५२७ छ. अने हालनी शोवखोळो उपरथी पण ए बहु खोटी लागती नथी. आ प्रमाणे बुद्धनी मितिओ पण क्रमथी ई० स० पूर्वे ५५७ अने ४७७ छे. एटलं तो निश्चित ज छे के आ बन्ने समकालीन हता, अने महावीर बुद्ध करता पहेला निर्वाण पाम्या हता. तेमनुं प्राबल्य पण बुद्ध जेटलं ज हशे, कारण के तओ पण पोतानो एक खास सम्प्रदाय चलावी शक्या छे. तेमणे खास करीने पार्श्वनाथना
खंड १ पथनं तो पोताना मतमां ज मेळवी लीधा हतो के जेथी पार्श्वनाथना पंथ निर्बंध नाम तेमना पंथने पण लगाडवामा आव्युं हतुं. ए बेऊना मतमां फक्त न्यूनाधिक वस्त्रो पहेरवा विषे ज मुख्य फेर पडतो हतो. पार्श्वनाथना पंथना साधुओ ते वखते तो आ बाबतमां एकमत थई गया हता. परंतु वस्त्र विषेनो आ मतभेद केटलाक समयसुधी गूढावस्थामां रहोने थोडा सैका बाद ए फरीथी जागी उठ्यो, अने आगळ उपर आपणे जोईशुं तेम, तेना लीधे श्वेताम्बर अने दिगम्बर एवा में खास विभाग पडी गया. पहेलां जैन लोको निर्ग्रथ अगर निगण्ठना नामथी ओळखाता हता. उपर कहेला ई० स० पूर्वे २३४ ना अशोकना स्तंभ लेखमां पण आज नाम तेम - ने माटे वापरेलुं छे. त्यार पछोना घणा सैकापर्यंत पण आज नाम चाल्युं आव्युं हतुं. कारण के ई० स० पछीना सातमां सैकामां आवेलो चीनी मुसाफर हुएन्साम पण तेमने ए ज नामथी ओळखे छे. आ नाम केवी रीते उडी गयुं अने तेने स्थाने " जैन " नाम केम प्रचलित थयुं ते हजीपर्यंत समजायुं नथी.
२ गोसाल विष प्रो० जेकोबीना विचारो सहेज जुदा छे. तेमना मा प्रमाणे गोसाल अने महावीर बन्ने स्वतन्त्र मतस्थापक हता के जेभी पात पोताना पंथाने भेगा करवाना हेतुथी ज ६ वर्ष साथै रह्या हता, परन्तु संघटित पंथनो कोण नेता थाय ते विषतकरार पडतो तेओनी बच्चे विरोध उत्पन्न थयो हतो.
अहिंया क्राईस्ट अने महावीरना साम्य विषे थोडीक टीका करवानुं मने मन थाय छे. ते बेऊने बार शिष्यो हता के जेमांथी बेऊने एक शिप्याभास हतो. आची जातना केटलाक समान बनावोने लीधे बौद्धधर्म अने ईसाईधर्म वच्चे जेम परस्परनी सापेक्षिता बताववामां आवे छे,
तेम जैन अने ईसाई बच्चे बताववानुं काम कोई ए करेलु नथी. आवा बनावाने घणी वार वधु महत्त्व आपवामां आवे छे. उपर्युक्त नाव पण जरा विचारास्पद छे, जो के आवा छूटा वाया बनावो बहु प्रमाणभूत तो नज लेखाय. जैन अने बौद्धधर्मनी तपास चलावतां मालुम पडे छे के महावीर अने बुद्धना जीवन तेम ज सिन्द्वातोमा घणी नानी मोटी बाबतो मां साम्य रहेलुं छे. आ साम्य उपरथी ज महावीरना वृत्तान्तमां तथा तेमनी
३ ऋण वेपारीनी वात विषेना साम्य वाळा आवा एक बीजा बनाव माटे जुओ प्रो० जेकोबीनो उत्तराध्ययनसूत्र तो अनुवा द, पान २९.
Aho! Shrutgyanam
