________________
રામ વિણ ભાગ છે..
બનેલી, પાસે નથી કોઈ રક્ષક કે નથી કોઈ શસ્ત્ર. આવી દશામાં શ્રીમતી સીતાજી ભય પામે, ભયથી ઉત્ક્રાન્ત બને, તે સ્વાભાવિક જ છે. એટલે જ કૃતાન્તવદનના ગયા બાદ, ભયથી ઉત્ક્રાન્ત બનેલાં શ્રીમતી સીતાજી વનમાં અહીંથી તહીં એમ ભમવા લાગ્યા. અને વનમાં ભમતા શ્રીમતી સીતાજી ડગલે ને પગલે ખલના પામે છે અને વારંવાર રુદન કરે છે. આ રીતે ક્યાં જવું ? એનો નિર્ણય નહિ હોવા છતાં પણ, વિમનસ્કની જેમ શ્રીમતી સીતાજી, આગળને આગળ ચાલ્યું જાય છે. આપત્તિમાં “અદીનતા એ પણ ઉત્તમ કોટિનો સદાચાર છે
આ હાલત વિચારવા જેવી છે. એક તરફ શ્રીમતી સીતાજી કોણ ? એ વિચારો અને બીજી તરફ શ્રીમતી સીતાજીની વર્તમાન દશાનો વિચાર કરો. આવા આત્માને શિરે પણ આવી આપત્તિ આવી અને તમે નિર્ભય છો? તમને ખાત્રી છે કે, તમારે શિરે આપત્તિ નહિ જ આવે ? આપત્તિમાં અદીનતા, એ પણ એક સદાચાર છે પણ વાત એ છે કે, આપત્તિની વેળાએ અદીનતા જાળવી કોણ શકે ? આપત્તિમાં અદીનતાની વાતો કરવી એ જેટલું સહેલું છે, તેટલું જ આપત્તિમાં અદીન બન્યા રહેવું એ મુશ્કેલ છે. એને માટે પૂર્વ તૈયારી પણ હોવી જોઈએ. અનુકૂળ સામગ્રીની વેળાએ આત્માને એવો તો કસીને તૈયાર કરવો જોઈએ, કે જેથી પ્રતિકૂળ સામગ્રીની વેળાએ ગભરામણ કે વલોપાત થાય નહિ. કર્માધીન પ્રાણીઓને શિરે આફત આવવી, એ નવાઈની વસ્તુ જ નથી. સંસારમાં ડગલે ને પગલે આપત્તિ તો બેઠેલી જ છે. પુણ્યનો ઉદય હોય ત્યાં સુધી વાત જુદી છે, પણ કોઈ પુણ્ય એવું હોતું જ નથી, કે જેનો અત્ત જ ન હોય. એક દિવસ તમારા પુણ્યોદયનો અન્ન આવશે, એમ તો લાગે છે ને ?
સભા : અમારા પુણ્યની તો વાત જ કરવા જેવી નથી. પૂજ્યશ્રી : કેમ ? સભા : પુણ્ય પણ નિર્મળ ક્યાં છે ? વળી એક જીન્દગીમાં ય