________________
ધર્મે વિચાર. -
૨૦૫
તેને ગુરૂ પર અને પછી સામાન્ય રીતે બચાવવાં જોઈએ. નકામી નબળાઈઓ સર્વ ગુરૂ પર અશ્રદ્ધા થાય. ઉપક્તિ અને વહેમ તેમને વધારે નબળાં ન સાધુ અસત્યને ભાગી થાય અને ચાલી બનાવે, એની સાવચેતી રાખતાં થાય, જતી મહત્તા સાચવવા તેની સાચી ખોટી એ ઉપદેશ થ જોઈએ. જે કહેલું હોય તેને લગતી ખામીઓ વીતરાગની ભક્તિનું ફલ અને તેમનાં કાઢી છટકે અને સિદ્ધને સિદ્ધ રહેવા સ્તોત્ર-સ્મરણ આદિનું ફલ એ સર્વ મથે; આ પરિસ્થિતિ કેટલી બધી ધર્મને, કેત્તર રીતે સ્વતંત્ર માનવું જોઈએ. ગુરૂ વર્ગને અને એ આશાથી વળગનારને જ્યારે અધિષ્ઠાયક દેવતાઓની અનુકલઅહિતકર છે? વળી આવી જગતની તાને પ્રશ્ન એથી અલગ રાખી સ્વતંત્ર જંજાળમાં પડનારો સ્વચારિત્રથી નીચે જ વિચારે જોઈએ. કદિ પણ એ બને ઉતરી પડે છે, અને તેને એ ખટપટ- વાતેના મુખ્ય કે પ્રાસંગિક ગૌણભાવમાં , પંચાતમાં ખરું આત્મિક લક્ષ્ય વિસરાઈ ભેળસેળ કે વ્યત્યય કરી નાખવો જોઈએ જાસ છે. “મહાવીને સિદ્ધાંત કર્મ- નહિ. બાધા તેમજ માનતા વિગેરેથી દેવાવિપાક પર છે, તેની પણ તે વખતે સખ્ત ધિદેવની ભક્તિમાં મિથ્યાત્વને પ્રવેશ
અવગણના થાય છે, આ બધી વાત કરી નાખવું જોઈએ નહિ. ચિતામણિ લક્ષ્યમાં રાખીને જ પૂર્વાચાર્યોની જેમ રત્નને કાચના ટુકડાની કિમ્મતે મૂલવી આ વિષયમાં વર્તવું જોઈએ. સ્વાથી તેની અવજ્ઞા કરવામાં આવે એ જેમ દુનિયાના પ્રવાહ તણાઈ જવું એ આ- સર્વથા અનુચિત છે, તેમ તીર્થકરની ભાર્થીઓને માટે ઉચિત નથી. મહત્વનાં ભક્તિનું ફલ અલ-હીન યાચવું તે પણું ધર્મકાર્યો તે ભાગ્યે જ સધાય. તેને સર્વથા અનુચિત છે. યોગ્યને યોગ્ય રીતે માટે જે શક્તિ જોઈએ તે સારી છે, જ પૂજવા જોઈએ. સાથે એ પણ ધ્યાનમાં પણ તે મેળવવી દુર્લભ અને મુશ્કેલ છે; રાખવું જોઈએ કે, સમ્યક્દષ્ટિ દેવતાઓ અને નજીવી વાતોથી મહત્ત્વનું હિત કાંઈ તમારા માટે નવરા બેઠા નથી કે સધાતું નથી, એ શત્રુંજયના મુંડકા સહજાસહજ તમારે આધીન થઈ જાય પ્રશ્નથી સર્વના ખ્યાલમાં આવ્યું હશે. અથવા જ્યારે તમે ઇચ્છો ત્યારે તમને ગયપ્રવૃત્ત જેવા મહત્વના ગ્રંથેનો એકદમ મદદ કરવા દોડયા આવે. સામાન્ય પૂર્ણ ઉપયોગ કરવાની શકિત કેનામાં માણસ કે પશુ સરખાં પણ એમ અલ્પ કેટલી છે? “વાવ રાન્તિવ જેવા પ્રયત્ન વશમાં આવતાં નથી, તે પછી સમર્થ કઈ ભલે બહાર આવે. શકિતને દેવાને ઇચ્છા મુજબ દેરવા એ શું રમત મેળવવી એની ના નથી, પણ ધર્મરક્ષા છે? શક્તિમાન મહાત્માઓ પણ જેવાં અને ચારિત્ર રક્ષાદિ થવાં જોઈએ. દંભ તેવાં સામાન્ય કાર્યોમાં આ દેને નિઅને અસત્ય ન જ જોઈએ. ભેળાં જૈન જતા નથી. અને મલીન દેવતાઓથી તે સ્ત્રી પુરૂષોને દંભને ખાડામાં પડતાં મેલી જ બાબતે બહુધા સધાય, એમ
