Jain Dharm Prakash 1964 Pustak 080 Ank 02

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 6

શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ
(૧૬)
વિધવા વેશ્યા કુમારિકા વગેરે સર્વ પરદારાને સમાવેશ થાય છે. લગ્નથી પરણેલ સિવાય સર્વ સ્રીએ પરદારા સમજવી. આવા સ્ત્રીસ'યેગ ઉપરાંત તેની સાથે કામકથા કરવી, તેનાં અગાપાંગ સાથે છૂટ લેવી, તેના સંબધી અન્ય પાસે કથા કરવી એ સર્વના સમાવેશ આ ચતુર્થાં વ્રતમાં થાય છે. નવ વાડાના ભંગ પણ અહીં જ આવે છે. અને માનસિક સભાગનો સમાવેશ પણ અહીં થાય છે. આ રાગદ્રષ્ટિના સર્વ પ્રકારના અણુદ્રા માટે ક્ષમાયાચના કરૂ છું.
અને પાંચમા પરિગ્રહ વિરમણ વ્રતને અંગે નવ પ્રકારના પરિગ્રહને એળખી તેની પર થયેલ મૂર્છા માટે ક્ષમા ચાહું છું. ધન (રોકડ), ધાન્ય (અનાજ), ક્ષેત્ર ( સ્થાવર મિલ્કત ), વાસ્તુ ( ઘર હાટ ), રૂપું, સોનું, કુષ્ય (અન્ય ધાતુઓ), દ્વિપદ (દાસ-દાસીઓ), ચતુષ્પદ (ગાય, ભેંસ, ઘેટાં બકરાં). આ નવ પ્રકારના પરિગ્રહને તેના પરની માલેકીપણાના ભાવ સાથે પેાતાનાં માન્યાં હોય, તે પર રાગ કર્યાં હ્રાય, તે પર મૂર્છા કરી હાય, તેના વધારામાં પેતે વચ્ચેા દાય એમ માન્યું હોય એ પરિયહ અંગેના સવ દેષા માટે ક્ષમા ચાહું છું, તેની નિંદા કરૂં છું, તેવા મારા વલણ માટે દિલગીરી બતાવું છું. ભવે ભવમાં પરિગ્રહના ઢગલા મૂકી આવ્યા હાઉં, આરંભ–સમારંભનાં ઘંટી, ય ંત્ર કે આલયા મૂકી આવ્યા હાઉ”, મારા નામે કે મારે કારણે મારી હયાતી બાદ પણ જીવ વધ કે પરપીડાનાં સાધનો હજુ ચાલુ રહ્યાં હાય તે સર્વની સાથે હવે મારે કશો સંબંધ નથી, મારી તેના પર માલેકી નથી, મારે તેને સપર્ક નથી, તે સ પરની મારી સત્તા વેસરાવું છું અને થયેલ થતા કે થવાના ઉદ્રેક માટે અંતઃકરણથી ક્ષમાયાચના કરૂ છું અને તેના અને મારા સબંધ ખતમ કરૂ છુ.
અહીં સુધી મૂળ ગુણુની હકીકત થઇ. ઉત્તર ગુણને અંગે મેં મારા જીવન વહનને અંગે નિયમે લીધા હોય અને તેને ભાંગ્યા હોય તે સતે માટે ક્ષમા ચાહું છું અને પરતાવા કરૂ છું. રાત્રિ
[ કારતક-૨
બાજનના નિયમ લઈ અસૂર' ભોજન કર્યુ, પરિગ્રહન નિયમ લઈ પુત્ર, સ્ત્રીને નામે કર્યું, સામાયક લઇ ઊંધમાં પડી ગયા, વગેરે ઉત્તર ગુણુના દોષો સેક્થા, નિયમ પચ્ચખાણ કરી તેને વિસારી મૂક્યા, નિયમથી આગળ વધી ગયા, કામકથા, રાગકથા, ભાજન કથા કરવામાં વખત વીતાડ્યો, મહા આર ંભ મહાપરિગ્રહમાં રાચી માગી તેને ઉપદેશ આપ્યા, પેાતે તેને સ ંગ્રહ કર્યો, સામાજિક સેવાની હતી શક્તિ અને અનુકૂળતાએ પણ ઉપેક્ષા કરી, રાગદૃષ્ટિએ નાટક-સિનેમા જોયા, માણસાને અંદર અંદર લડાવ્યા, ખેાટી સલાહ આપી, આળસ પ્રમાદમાં વખત કાઢ્યો, પતનાથી વર્તન ન કર્યું હાય વગેરે જે કાંઈ દોષ સેવન કરી પેાતાના ગુણને હાનિ ઉપાવી ાય તે સર્વને માટે ક્ષમા માગુ છુ”, ખેદ દર્શાવું છું. શ્રાવકના વ્રત લઇ તેમાં શિથિલતા દાખવી હોય કે પ્રમાદ સેવી તેની વિરાધના કે ઉપેક્ષા કરી હોય તે સ માટે ખમતખામણા કરૂ છું.
આ રીતે જ્ઞાનાચાર, દનાચાર, ચારિત્રાચાર, તપાચાર અને વીર્યાચારને અંગે જે કાંઇ સ્ખલના, દેવ, વિકાર પ્રમાદ સેવન ૩ અત્યુદ્રેક જાણતાં અજાણતાં થયાં હાય, થઈ ગયાં હોય, અન્ય પાસે આદેશ ઉપદેશથી દેષ સેવન કરાવ્યાં હોય અથવા દેશ કરનારની અનુમેાદના કરી હાય કે દોષોના ખાટા બચાવ કર્યાં હોય તે સ માટે ખામણા કરૂં છું, ક્ષમા ચાહું છું, એની નિંદા કરૂં છું, એની ગોં કરૂ છું. અહીં આરાધનાને અંગે અતિચાર આલાચન નામના પ્રથમ અધિકાર પૂર્ણ થાય છે.
બીજા અધિકાર તેાચારના આવે છે. પેાતાની શક્તિ વિચારી સાધુ ધર્મના પાંચ મહાવ્રતા ઉચ્ચારવાં અથવા શ્રાવકના ખાર વ્રત લેવાં, લીધેલાં આ વ્રતને યાદ કરવા, કાઈ જાતના દોષ (અતિચાર) વગર એને પાળવાના નિય રાખવા અને સંયમમય જેટલુ જીવન છે તે જ ખરૂ ધન્ય છે, તેમાં જ તેની સફળતા રહેલી છે. આ તેચ્ચાર યાદ કરી જવા એમાં ભારે માજ છે, માનસિક શાંતિ છે, જીવનના લડાવેા છે અને આંતરના એજસ છે.