Jain Dharm Prakash 1957 Pustak 073 Ank 12

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 6

(૧૬૪ ).
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ
[ આસો
જતા પૂછડું મારતા જાય છે. પછી તે છેલ્લા છ વિગત સાથે બરાબર યાદ રહે છે. ઉચ્ચ પ્રાણી, વસ્તુ માસમાં દિલને એટલું દુ:ખ થાય છે કે એવડા મોટા : કે સ્થાનના આ સાત સ્વપ્ન શું છે? તેને આશય દીર્ધકાલના સુખ ઉપર પાણી ફરી વળે છે અને શું છે? અને તેના ફળ કેવી થશે તેની બીજી પ્રભાત ગ્લાનિ, પશ્ચાત્તાપ અને કકળાટ એનું સ્થાન લે છે. તપાસ કરતાં અને સ્વપ્નના નિષ્ણુત અભ્યાસીઓને વિશ્વભૂતિને વિષય તરફ એટલું આકર્ષણ ન હતું કે પૂછતાં માલૂમ પડે છે કે આવાં સ્વપ્નાં નિરર્થક એને મૂકવાના ખ્યાલે એ પરેશાન થઈ જાય, ક્તી નથી આવતી અને તેઓએ કહેલા અર્થ પ્રમાણે નવ દેવગતિની અનુકુળતાને પોતે ખાસ લાભ ન લઇ માસને અતિ પુત્રજન્મની એ આગાહી છે અને શક્યા તે માટે એને ખેદ તો જરૂર થયો. એને તો એ પુત્ર અધ પૃથ્વીને રાજ થશે એવો તેને પિતાના અંગત સ્થાનથી અને પોતાની મહત્તાની અર્થ છે. આ પ્રમાણે હકીકત જાણવામાં આવતાં વધારે પડી હતી. દેવગતિમાં એને સામાન્ય દેવનું સ્થાન પ્રજાપતિ અને મૃગાવતી રાજી થયાં. મળ્યું પણ એ કાંઈ ઈદ્રને પાર્શ્વદ કે મહદ્ધિક દેવ કર્મને મહિમા ન થઈ શકે, એ વાતને એને ખેદ રહ્યો. સત્તર : સાત સ્વમથી વાસુદેવના સૂચિત ભાવસહિત સાગરોપમને કાળ રે કરી એ વિશ્વભૂતિ થયેલ મૃગાવતીના ઉદરમાં આવેલા વિશ્વભૂતિના જીવના દેવ - એક દિવસે દેવગતિમાંથી વિદાય થયા અને સંબંધમાં ખાસ વિચારવા યોગ્ય પરિસ્થિતિ પ્રાપ્ત મહારાજ રિyપ્રતિશત્રુ જે હવે પ્રજાપતિને નામે દુનિ- થાય છે. એણે મરીચિના ભવમાં નીચગાત્ર કર્મ, યામાં મશહુર થઈ ગયા હતા તેને ઘેર જન્મ લેવાને બંખ્યુિં તેની અસર હજુ ચાલ્યા કરે છે. આ વખતે માટે દેવભૂમિમાંથી અવાં. જે રાત્રે દેવભૂમિમાંથી એ એનું દારિદ્રય કુળ ગયું, તે પણ વંશપરંપરામાં એને અવ્યા તે રાત્રે રાણી મૃગાવતીને સાત સ્વન* આવ્યાં. હલકાઈની છાપ સાંપડી, એને રાજકુળ પ્રાપ્ત થયું, મોટાભાઈ અચળના જન્મ વખતે દેવી ભદ્રાને ચાર તો પણ એના માતપિતાના સંબંધમાં કહેવાપણું સ્વમ આવ્યાં હતાં તેની હકીકત ઉપર રજૂ કરવામાં પ્રાપ્ત થયું, એને અડધી પૃથ્વીના ધણીપણાની પ્રાપ્તિઆવી હતી તે પ્રમાણે આ રાત્રે રાણી મૃગાવતીને તે પ્રસંગ ઊભો થવા સાથે એના માબાપના અધમ, સાતમ આવ્યાં. ચૌદમાંથી ગમે તે સાત સ્વમ નીચ, અમાનુષી, અવ્યવહાર્ય સંબંધની છાપ એના આવે, એ રવમ બહુ ચમકદાર અને દિવ્ય હોઈ મગજ જન્મ પહેલાં એની પર છપાઈ ગઈ. આવી રીતે પર પાન અસર કરે છે અને માતાને અનુક્રમે એની બાંધેલ કર્મો, જમાવેલ વાસનાઓ અને પડેલા સંસ્કાર
મૃગાવતીને આવેલાં સાત ને આ પ્રમાણે પ્રાણીને છેડતો નથી. પોતાની અસરો જમાવ્યાં બનાવ્યાં છે. ૧. યુવાન કેસરીસિંહ, ૨. પાસનસ્થિત વગર રહેતાં નથી અને ગમે તેવાં સ્થાન પર કે ગમે લમાદેવી, ૩. તેજથી ભરપૂર સૂર્ય, ૪. પુષ્પમાળ યુક્ત તેવી ગતિમાં જાય, ત્યાં તેને ભાવ ભજવ્યા વગર કમ-ધડા, ૫. રન પ્રકાશિત સમુદ્ર, ૬, કાંતિમય પંચ- રહેતાં નથી. રાજાને ત્યાં જન્મ થવાની અને અર્ધવ નના ઢગલા, ૭. ઉચ્ચ જ્વાળાથી શોભતે નિધૂમ ચક્રવર્તી થવાની અસાધારણ તક મળે તેવાને દુનિયા
અગ્નિ, આ સાત વખ અને બળભદ્રના પ્રસ ગે ભદ્રા તેની હાજરીમાં નમે. પૂજે કે બિરૂદાવે પણ તેની માતાને આવેલાં ચાર સ્વનાં સરખાવવા યોગ્ય છે.
ગેરહાજરીમાં તેને નીચ, અધમ અને અયોગ્યની કક્ષાત્રિપૃષ્ટ અને બળદેવના જીવનપંથમાં કેટલો ફેરફાર છે તેનાં તે સૂચક છે. ભદ્રા હાથી, બળદ અને ચંદ્ર તથા
માં મૂકે એ પણ ભારે આકરો વિષય છે, પરિતાપ સરવર જુએ છે ત્યારે વિપૃષ્ટિની માતા ભયંકર
ઉપજાવે તે પ્રસંગ છે, ઉચ્ચ સ્થાન પર કાળા કેસરીસિંહથી માંડીને ધૂંવાડા વગરને અગ્નિ જુએ છે, ડાઘ સમાન બદ્દો છે, સેનાની થાળીમાં લોઢાની' બનેના જીવનમાં અને વ્યવહારમાં આ બન્ને પ્રકારનાં મેખ છે, ચંદ્ર જેવી શાંત ઘતિમાં હરણના ચિહ્ન વખે સચિત ભાવની આગાહી કરે છે તે લક્ષ્યમાં રાખવું. :જેવું કલંક છે. બાંધેલ કર્મ આવી રીતે પોતાના