Jain Dharm Prakash 1951 Pustak 067 Ank 05

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 8

શ્રી જન ધર્મ પ્રકાર
[ફાલ્યુન
ચરણરજ માથે ચઢાવી હું મારી દીન દશાની હકીકત કહું એટલામાં તે એમણે મારા મનની સ્થિતિ જાણી લીધી, મારા દુઃખી અને અસ્થિર સ્થિતિનો તેમને ખ્યાલ આવી ગયો હેય એમ મને લાગ્યું. તેઓએ અત્યંત વાસ ભાવે મને માર્ગદર્શન કરવા પ્રારંભ કર્યો. જેમ તેઓની અમૃત તુલ્ય વાણી પ્રગટ થતી ગઈ તેમ તેમ મારું મન શાંત થવા માંડયું. એ દેવગુરુ એકરૂપમાં જ પ્રગટ થયા હોય એમ મને લાગ્યું. એઓએ મને શું કહ્યું તેને સાર મારી તૂટીફૂટી વાણીમાં હું અત્રે રજૂ કરું છું.
મહાત્મા કહે–ભે મહાનુભાવ ! તને જે મારું-મારું અને હું--હું એવો અહંકાર જાગે છે એ અહંકાર દરેક જીવ અનુભવે છે. પણ કેટલાએક વિકી અને ભવભીરુ આત્માઓ એનું ખરું સ્વરૂપ જાણી જાય છે. અને એ અહંકાર આત્માને શત્રુ છે એમ સમજી તેથી દૂર ખસી જાય છે, આમ તે માનવ પિતાનું અહંભાવનું ક્ષેત્ર ખૂબ મોટું કરી મૂકે છે. હું રાજા થઉં, ચક્રવર્તી થઉં, અરે ! આખા જગતને એકલો માલેક થઈ બેસું, એવી એવી ભાવના રાખતા પિતાનો પરિવાર વધારે જાય છે. પણ એ પરિવાર તરફ જોઈ કર્મરાજા એની હાંસી કરે છે. ક્ષણવારમાં એને એ અહંકાર ધૂળમાં મળી જવાનો છે એ વસ્તુ એની સામે સાક્ષી હોય છે. એટલું જ નહીં પણ અહંકારથી ઉત્પન્ન કરેલા નવા બેટા સંસાર વધારનારા કર્મો એણે કરી મૂકેલા છે. પરિપાક થતાં તે બધાં કમ એને નડવાના છે. તારે તે કર્મ. સંયોગે એ બધા જુદા જુદા ની સાથે રહેવાને વેગ આવેલ છે. તેમની સાથે ઓછામાં ઓછા સંઘર્ષ તારે કરવાનો છે. ભલે એની સાથે તારે રહેવાનું હોય ત્યારે એ શરીર, એ ઘરમાં મમત્વ ભાવે તારે મુકી દેવો જોઈએ. જયારે જગતમાં ઘણી વસ્તુઓ છતાં એમાં તારે મમત્વભાવ ન હોવાને લીધે તેમના નાશથી તને દુઃખ થતું નથી. એટલે દુઃખ છે તે મમત્વ ભાવમાં, મારાપણામાં સમાએલું છે, એ ખુલું જણાય છે. એ મમત્વે ભાવ તું છોડી દઈ વત તે હેય તે તને ખેદનું કાંઈ પણ કારણ ઉત્પન્ન ન થાય. અ અને 7મ એ બે શબ્દો મેહનો મંત્ર તુલ્ય છે. મહારાજાનું બધું બળ એ મંત્ર ઉપર જ અવલંબે છે. ત્યારે એ મંત્રને તું ભૂકે કરી મૂકે તે તારે કાઈથી ડરવાનું કારણ નથી. એને વિરોધી મંત્ર નાર્દ જ મન એ છે. તેનું તારે અવલંબન કરવાનું છે. મારું કઈ નથી–એ ભાવના બધા દુઃખને નાશ કરનારી છે. ત્યારે તારે દુઃખથી મુક્ત થવું હોય તે મારાપણાની બધી ભાવના છોડી દે, તેમ જ બધા તારા છે તેથી કેઈની સાથે મને અભાવ કે પારકાપણું પણ છે જ નહિં, એ ભાવના તારે કેળવવી જોઈએ; જેથી તારા મનને સદાને માટે આનંદ જ રહેશે. બધા સાથે ભલે રહે પણ મારું કઈ નથી એ ભાવના કેળવે. તેમ જ બધા સાથે સમભાવ પણ કેળવે જેથી તારા દુઃખનો અંત આવી જશે.
આ જીવનમાં શું છે એની ઓળખાણ થવા માટે જ તારા ઉપર આ પ્રસંગ આવ્યો છે. એને તારું અહોભાગ્ય માન. તેને જાગૃત કરવા માટે જ આ બનાવ બનેલ છે. આ ઉપદેશ–વાણી સાંભળી મારા આત્માને શાંતિ થઈ.
એવી જ શાંતિ મારા દરેક સુજ્ઞ બંધુઓ અને બહેનોને થાય એ જ અભ્યર્થના !