________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી જન ધર્મ પ્રકાશ.
[ કશુન ( ૩ ) કુમતિમાકુદ્દાલ નામ જે. સા. સં. ઇ. માં જોવાય છે. સાથે સાથે એને અહીં પ્રવચનપરીક્ષાનું નામાંતર ગયું છે. પાવલી-સમુચ્ચય (ભા. ૨ ) ને સંજક આને જ અનુસરે છે. જે એમ ન જ હોય તે તેમણે કયા આધારે પ્રવચનપરીક્ષાને કુમતિકુરાલ-પ્રવચનપરીક્ષા કહી છે તે તેઓ જણાવવા કૃપા કરે.
(૪) કુમતિકુંદાલ કે કુમતિકદરુદ્દાલ અથવા કુમતિમત-કુદ્દાલને બદલે કેટલાક તરફી ઉત્સવ કંકાલ નામ રજૂ કરાય છે. વિશેષમાં ઉસૂત્રકંદમુદ્દાલનાં ગુવપ્રદીપ અને ગુરતસિદ્ધિ એવાં બે નામાંતો સુચવાય છે, પણ પ્રવચનપરીક્ષા એવું એનું નામાંતર કેઈએ પ્રાચીન સમયમાં સૂચવ્યું હોય તે તે જાણવામાં નથી.
(૫) તવતરંગિણી જલશરણને લાયકની કૃતિ હેય એવાં એમાં કંઈ વિધાને જણાતાં નથી. શું ધર્મસાગરગણુએ જે તવતરગિણી રચી હતી તેમાં કાપકૂપ કરાઈ એ નામની નવીન કૃતિ એમને નામે ચડાવાઈ છે?
(૬) ઉસૂત્રકંદમુદ્દાલ યાને ગુરુતત્વ પ્રદીપનો સારાંશ તત્વતરગિણમાં જોડાયો એમ વિવેકવિમલે કહ્યું છે. આ ગુરુતત્તવપ્રદીપ વિ. સં. ૧૬૦૬ પહેલાં કોઈકે રચ્યો છે. એની તાડપત્રીય પ્રત ધર્મસાગરગણિએ જોઈ હોવી જોઈએ અને એમાં “ખરતર ” ગચ્છની માન્યતાઓનું ખંડન હશે. આ કૃતિ વિક્રમની પંદરમી સદીથી અર્વાચીન નહિ હશે એમ તાડપત્રીય પ્રતિઓને સમય સામાન્યતઃ જે મનાય છે તે આધારે કહી શકાય.
(૭) વિવેકમિલની પ્રશરિત જેમની પાસે હોય તેમણે એ પ્રસિદ્ધ કરવા કૃપા કરવી ઘટે, જેથી આ વિવાદગ્રસ્ત વિષયને સમુચિત નિર્ણય થાય.
(૮) પાટણના ભંડારમાં ઉપર્યુકત ગુતપ્રદીપની હાથપોથી છે કે નહિ તેની તપાસ કરી એ ગ્રંથના વિષય વગેરે બાબત ઉપર પ્રકાશ પડાવો જોઈએ.
( ૯ ) અસલની તવતરંગિણીને ગુતપ્રદીપ સાથે સંબંધ હશે. એ ગમે તે હા; ખતરોએ પણ પ્રવચનપરીક્ષાને તે કુમતિકુંદાલ કે ઉત્સવકુંદકુદ્દાલ કે એવા કોઈ નામે ઓળખાએલ નથી. બહુમાં બહુ તે તેમણે તત્વતરગિણીની કેઈક વૃત્તિને આ પ્રમાણે ઓળખાવી છે એમ લાગે છે. •
(૧૦) ખતરોની માન્યતાઓની કડક શબ્દોમાં ઝાટકણી કાઢનાર કોઈક કૃતિ ધર્મસાગરગણિએ જોઈ હેવી જોઈએ અને એમાંની બાબતોની એમણે કેઈક કૃતિમાં પ્રરૂપણ કરી હતી જોઈએ. પ્રરૂપક અને પ્રણેતાને ભેદ યાનમાં ન રહેતાં ગેરસમજ ઉભી થઇ હશે.
(૧૧) ગુસ્તત્વદીપક, ગુરતવપ્રદીપિકા કે એવા કોઈ નામની કે નામાંતરવાળો કૃતિ ધર્મસાગરગણિએ રચી છે, એ દ્વારા એમણે એમની પૂર્વે રચાએલા ગુસ્તત્વ પ્રદીપનું નામ તે સાચવી રાખ્યું છે; વિષયની વાત તો એ મૂળ કૃતિ તેમજ એમની આ નામની કૃતિ સરખા કહી શકાય,
For Private And Personal Use Only
