________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
: લેખક :
મુનિરાજશ્રી હ્યુરન્ધરવિજયજી
મૃત્યુંજય મહામાનવ পপপপপপপপপপপপ
જન્મ અને મરણ એ બન્ને સ`સારમાં પરિભ્રમણ કરતા આત્માઓએ કેટલી વાર અનુભવ્યા એ જો ગણવા બેસીએ તે તેના અંત આવે એમ નથી, બીજાના જન્મ અને મરણનું દર્શીન પણ વ્યક્ત દશામાં અનેક વખત આપણને થાય છે, પણ તેનું રહસ્ય સૂક્ષ્મજ્ઞાનદૃષ્ટિ સિવાય અગમ ને અગોચર છે.
જ્ઞાનષ્ટિએ દેખતા મહાપુરુષા કહે છે કે જન્મ મરણના દુઃખ્ સમાન કેઇ દુઃખ નથી.' એ સત્ય હકીકત સત્ય છે પણ તાત્ત્વિક ઢષ્ટિએ, ખાકી અમર પદને પ્રાપ્ત કરતાં પુણ્ય પુરુષાના મરણુ તેમને માટે એક મહામહેાત્સવ છે, ને તે જ કારણે તેમનાં મરણ માટે મરણુ શબ્દ નથી વપરાતા પણ નિર્વાણુ અને તેને અનુરૂપ જ્યાં જે ઉચિત લાગે તે શબ્દ વપરાય છે, જૂના–જ રિત ઘરને છેાડીને નવા આલીશાન મહેલમાં રહેવા જનારને દુઃખ કઈ માખતનું હાય? સુન્દરસ્વચ્છ ને તાજા વસ્ત્રો પહેરવા માટે જીર્ણ વસ્રો ઉતારવા પડે તેમાં સમજીને કષ્ટ ન જ હાય. મરણનુ દુ:ખ-કષ્ટ ને પીડા તેને જ થાય છે કે જેણે જીવનભર પાપ સેન્ચુ’ છે; પરભવ માટે કાંઇ પણ સુકૃત કર્યું" નથી.
કેટલીક વખત અજ્ઞાન એ મહાદુઃખનું કારણુ અને છે એટલે મરણુસમયે અજ્ઞાનવશ આત્મા પીડાય છે–રીખાય છે ટળવળે છે વલખા મારે છે. મરણ પછી પેાતાને કયાં જવાનુ છે તેનું જેને ભાન નથી તેને કષ્ટ ભાગવવું પડે છે.
માહ એ મહાપીડાનું કારણ છે. વિશ્વમાં મેહવશ જીવાને પોતાની ખરાબ સ્થિતિ છેાડતા મહાદુ:ખ થાય છે. એક ૨ક માણસને તેણે માંગી લાવેલ એન્ડ્રુ જૂઠું–સારું મિષ્ટાન્ન આપીને પશુ-છેડાવવું પડે તે તેને કેવું દુ:ખ થાય એ સમજાય એવી હકીકત છે. એ જ પ્રમાણે એક ઝુંપડામાં રહેતા માણસને સારા સ્થાનમાં લઈ જવા હાય તા તેને પારાવાર દુઃખ થાય, એ કઈ રીતે ખસે નહિં કારણ કે તેને તે ઝુંપડામાં માહ ઉત્પન્ન થયા છે. માહુ વગરનાને એમ કરતાં દુઃખ તેા નથી થતુ પણ આનદ થાય છે. મરણુની પણુ એ જ સ્થિતિ છે. આ શરીર એ આત્માનું ઘર છે. એ જૂતુ થાય ત્યારે નવા ઘરમાં જવા માટે વહેલા તૈયારી કરી રાખવી જોઇએ અને અહિંથી નવા ઘરમાં જ જવાનુ છે એવી ચાક્કસાઈ પણ જોઈએ. જો નવું ઘર તૈયાર ન કર્યું હોય તેા નહિં અહિંના, ન નહિં ત્યાંના એવી સ્થિતિ થાય. એ સ્થિતિ તે અકારી લાગે એમાં નવાઈ નહિં
( ૩૯ )
માટે મૃત્યુ મહાત્સવરૂપ બને એ માટે અગાઉથી તૈયારી કરી રાખવી જોઇએ, એવી તૈયારીવાળા મહામાનવાને મૃત્યુ મારતું નથી પણ અમર કરી · જાય છે. એવી માટી તૈયારીવાળા આત્માએની એ અન્તિમ સ્થિતિના દર્શન
For Private And Personal Use Only
