________________
અંક ૨-૩ જે ]
પ્રશ્નોત્તર. ઉત્તર–એ પુદગલે કામણુ વગણના હોય અને અનંતાનંત પુદ્ગલ પરમાગુના સ્કંધોની બનેલી તે વણા હાય. બધા કર્મો માટે આ પ્રમાણે સમજવું.
કમવર્ગને માટે તેને ગ્રહણ કરવાની ને તેના ભાગ પડવાની હકીકત પાંચમા કર્મ ગ્રંથમાં છે ત્યાંથી જાણવી. અહીં બધી પ્રકૃતિ માટે ઉત્તર આપી શકાય નહીં.
મન ૧૧–વાયુકાયને વૈકિય અંગોપાંગ હોય? ઉત્તર-ન હોય. વૈક્રિય શરીર જ હાય. • પ્રકન ૧૨–દેવના ઉત્પત્તિસ્થાનમાં કઈ વગણ હોય ?
ઉત્તર–તેની શય્યા વિગેરે તે દારિક પુદગલોની હોય પણ તેના ઉત્પત્તિસ્થાનમાં વૈદિક્ય વર્ગણુઓ જ હોય કે જેનો તે ઉપજતી વખતે પ્રથમ સમયે આહાર તરીકે ગ્રહણ કરે છે ને શરીર બાંધે છે.
મજૈન ૧૩-નારકીના ઉત્પત્તિસ્થાનમાં કઈ વગણ હાય ? ઉત્તર-તેને માટે પણ ઉપર પ્રમાણે સમજવું. - પ્રશ્ન ૧૪–બંધહેતુના ઉત્તરભેદ પ૭ કહ્યા છે, પરંતુ શ્રી ચિદાનંદજી રાગ ને દ્વેષ બે જ કહે છે તેનું કેમ ?
ઉત્તર–રાગ ને દ્વેષ એ બેમાં બધાને સમાવેશ થાય છે. પ્રન ૧૫–નારકી, દેવતા ને મનુષ્યની ઉત્પન્ન થવાની ચેનિ સચિત્ત હોય ? ઉત્તર-નારકી ને દેવતાની અચિત્ત હાય. મનુષ્યની મિશ્ર હોય.
પ્રકન ૧૬–દરેક નિગોદમાંથી પ્રત્યેક સમયે અસંખ્યાતા ભાગના જીવ એવે છે તે અનંતા જ હોય કે ઓછા હોય?
ઉત્તર-અનંતા જ હોય, ઓછા ન હોય. પ્રન ૧૭–મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં પાંચસો ધનુષ્યથી વધારે પ્રમાણુવાળા શરીર હોય? ઉત્તર–પાંચ પચીશ ધનુષ્યની ઉત્કૃષ્ટ કાયા હોય એમ જણાય છે. પ્રશ્ન ૧૮-પાંચ ઇંદ્રિયોની ઉત્કૃષ્ટ અવગાહના કેવડી હોય?
ઉત્તર–શ્રોત્રંદ્રિય, ચક્ષુઇદ્રિય ને ધ્રાણેન્દ્રિયની, અંગુલના અસંખ્યાતમા ભાગની હાય, રસેંદ્રિય (જીભ) શરીરના પ્રમાણમાં ઘટે તેવી હાય અને સ્પર્શેન્દ્રિય શરીર પ્રમાણે જ હોય. ભાદ્રિય પણ દ્રવ્ય ઇન્દ્રિય જેટલી અને તે પ્રમાણે અવગાહનાવાળી હોય.
પ્રકન ૧૯–મતિજ્ઞાનનું આચ્છાદાન કેણ કરે છે?
ઉત્તર–જીવની સત્તામાં રહેલા મતિજ્ઞાનાવરણીય કર્મના પુદગલો આચ્છાદાન કરે છે તે અનાદિકાળથી સત્તામાં હોય જ છે. બીજા જ્ઞાનના આચ્છાદન માટે પણ તે જ પ્રમાણે સમજવું. દર્શનાવરણીય કર્મ માટે પણ તે જ પ્રમાણે સમજવું. એ કર્મની ઉત્તર પ્રવૃતિઓ અનંતકાળથી સત્તામાં રહેલી છે.
સ્વ. કુંવરજીભાઈ
