________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૨૨ શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ ,
[ માહ સાધન છે ખરા, પણ તે જે આત્મજ્ઞાન સહિત પ્રવર્તાતા હોય તે મેક્ષરૂપ એકાંત ફળ આપવાવડે કરીને સફળ છે; કારણ કે જેના ચિત્તમાં-અંતરંગમાં-અંતરાત્મામાં ત્યાગવૈરાગ્યનો દૃઢ રંગ ન લાગે હોય તેને જ્ઞાન થાય નહિં; ને જે ત્યાગ-વૈરાગ્યમાં જ અટકી પડે-તેથી આગળ ઈષ્ટ નિશ્ચય લક્ષય ભણી ન વધે, તે પોતાનું જ ભાન ભૂલી જાય, ને મેક્ષરૂપ એકાંત ઈષ્ટ ફળ પામે નહિં. હા, પુણ્યોપાર્જનરૂપ અનેકાંત ફળ પામે, પણું ભવભ્રમણ ટળે નહિં, એમ સ્થિતિ છે.
એક કહે સાધીએ વિવિધ કિરિયા કરી, ફળ અનેકાંત લેચન નખે; ફળ અનેકાંત કિરિયા કરી બાપડા, રડવડે ચાર ગતિમાંહે લેખે; ધાર તરવારની સેડલી, દેહુલી ચૌદમા જિનતણી ચરણસેવા.—આનંદઘનજી
વળી કઈ લેકે શુષ્ક જ્ઞાનની જ વાત કરે છે. આત્મા-આત્મા એમ કહ્યા કરે છે, બંધ-મેક્ષ આદિ ક૯૫ના છે” એમ કહે છે, પણ પિતે તે મહાવેશમાં વતે છે ને રવઈદે પ્રવર્તે છે! તેઓ તે શુષ્ક જ્ઞાનીઓ, નામ અધ્યાત્મીઓ, કથન જ્ઞાનીઓ, પિલા નાનીઓ છે. તેમના મુખમાં જ્ઞાનની વાત છે પણ આત્મામાં આત્માને નિશ્ચય નથી. તેવા શુષ્ક નાનીઓ અથવા તે શુદ્ધ અધ્યાત્મરસની આદ્રતા વિનાના કોરાધાકોર અજ્ઞાનીઓ ભલે 'જ્ઞાનદશા ' પામ્યા વિના ખાલી પેકળ વાતો કરે, વાચજ્ઞાન બતાવે, પાંડિત્યનું પ્રદર્શન કરે, મેટા મેટા વ્યાખ્યાન કરી વક્તાબાજી કરે, પણ તેઓ તે જ્ઞાનીને કોલ જ કરે છે, સકલ જગત એઠ જેવું કે સ્વપ્ન-ઇંદ્રજાળ જેવું જેને સાચેસાચી દઢ આત્મપ્રતીતિથી ભાસે તેવા નિર્મોહી જ જ્ઞાની છે; બાકી બીજ બધા તે નામ અધ્યાત્મી, વાત કરનારા વાતુલવાતાડિઆ છે. કારણ કે તેઓ ‘ અધ્યાત્મ અધ્યાત્મ ' કહ્યા કરે છે પણ અધ્યાત્મનું સ્વરૂપ સમજતા નથી કે “જે ક્રિયા નિજ સ્વરૂપને સાધે છે તે અધ્યાત્મ છે, ને જે ક્રિયા કરી ચતુર્ગતિ સાધે તે અધ્યાત્મ નથી, માટે સાચે અધ્યાત્મપ્રેમી હોય તે તે નામઅધ્યાત્મ આદિ છોડી દઈ, નિજ ગુણને સાધનારા ભાવઅધ્યાત્મ”માં જ ૨૮ લગાડીને મંડી પડે, વસ્તુને વિચાર કરે તે અધ્યાત્મ-અધ્યાત્મી છે. બાકી બીજા લબાડ છે, લપલપી છે.”
નિજ સ્વરૂપ જે દિરિયા સાથે, તેહ અધ્યાતમ કહીએ રે, જે કિરિયા કરી ચઉગતિ સાધે, તે ન અધ્યાત્મ લહીએ રે.
શ્રી યાંજિન અંતરજામી, આતમરામી નામી રે. નામ અધ્યાતમ ઠવણ અધ્યાતમ, દ્રવ્ય અધ્યાતમ છેડે રે, ભાવ અધ્યાત્મ નિજ ગુણ સાધે, તો તેહશું રઢ મંડે રે –શ્રી શ્રેયાંસજિન અધ્યાત્મ જે વસ્તુ વિચારે, બીજા જાણ લબાસી રે; વસ્તુગતે જે વસ્તુ પ્રકાશ, આનંદઘન મતવાસી રે. શ્રી શ્રેયાંસજિનક
(અપૂર્ણ) –આનંદઘનજી -. ભગવાનદાસ મનઃસુખભાઇ મહેતા. M. B, B. S
For Private And Personal Use Only
