Jain Dharm Prakash 1944 Pustak 060 Ank 03

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 7

1
-
1
અંક ૩ જો ]
શ્રી પ્રશ્નસિંધુ
શિખ્યા પ્રભુદેવની પાસે ગણધરે પૂછેલા પ્રશ્નના ઉત્તરરૂપે સાંભળે, ત્યારે શિષ્યને એમ વિશેષ ખાત્રી થાય કે ગણધરદેવે પ્રભુ શ્રી તીર્થકરદેવના કહ્યા પ્રમાણે જ જણાવે છે. આ રીતે શિષ્યોને વિશેષ ખાત્રી કરાવવા માટે, ૩ બીજા ભવ્ય જીવોને વિશેષ સમજાવવા માટે, ૪ હું વિવક્ષિત પદાર્થનું સ્વરૂપ જે રીતે સમજું છું તેને પ્રભુદેવના વચનની સાથે મેળ છે કે નહિ ? આ બાબતમાં હું પૂછીશ તે મારી ભૂલ હશે તે સુધરશે તેવા ઈરાદાથી, ૫ ઘણું કરીને જેમાં ગણધરો પ્રશ્ન પૂછે, ને પ્રભુ શ્રી તીર્થકર દેવો જવાબ આપે, આવા સૂત્રના વિધિને જાળવવા માટે શ્રી ગૌતમસ્વામી ( ઉપલક્ષણથી બીજા પણ ગણધરો) પ્રભુને પ્રશ્નો પૂછે છે. આ પ્રમાણે શ્રી ભગવતીસૂત્રની ટીકામાં પૂજ્ય શ્રી અભયદેવસૂરીશ્વરજીએ ને શ્રી પ્રજ્ઞાપનાસૂત્રની ટીકામાં પૂજ્ય શ્રી મલયગિરિ મહારાજે જણાવ્યું છે. ૩૭.
૩૮. પ્રશ્ન પૂજ્ય શ્રી ગણધર ભગવંતે ક્યા ક્યા કારણેને લક્ષ્યમાં લઈને દ્વાદશાંગી ગણિપિટકની રચના કરે છે ?
ઉત્તર-છ કારણોને ધ્યાનમાં લઈને પૂજ્ય શ્રી ગણધરદેવ દ્વાદશાંગી ગણિપિટકની રચના કરે છે, તે આ પ્રમાણે-૧ સૂત્રરૂપે ગુંથાયેલો અર્થ શિષ્યો
હેલાઈથી ભણું શકે. ૨ સૂત્રને ભણ્યા પછી તે ભણેલે અર્થ સૂત્રરૂપે હોય તે સુખેથી ચોદ કરી શકાય. ૩ એ જ પ્રમાણે હૃદયમાં સૂત્રરૂપે ગુંથેલ અર્થ લાંબા - કાળ સુધી ધારી શકાય. ૪ પૂછી શકાય. ૫ બીજાને જણાવી શકાય. ૬ પ્રભુ શ્રી તીર્થંકરદેવ અર્થને કહે ને ગણુધરેદેવ સૂત્રને ગુંથે એ અનુક્રમે તે બંનેનો - આચાર છે. કહ્યું છે કે- “ માત્ર વિદ્યા, સુત્ત જયંતિ મહા નિષi” આ છે કારણુથી ગણધરે સૂત્રરૂપે દ્વાદશાંગી ગણિપિટકની રચના કરે છે, એમ શ્રી આવશ્યક નિર્યુક્તિ તથા લોકપ્રકાશાદિમાં જણાવ્યું છે. આવશ્યકનિર્યુક્તિની ગાથા આ પ્રમાણે
धित्तुं च सुहं सुहगणणे, धारणा दाउं पुच्छिउं चेव ।।
વાહિં, નીયંતિ નાર્દિ છે ? ૩૯. પ્રશ્ન-કુમારપાલ મહારાજાએ કલિકાલસર્વજ્ઞ શ્રી હેમચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજની પાસે કેટલી ઉંમરે કઈ સાલમાં સમ્યકત્વ મૂલ બારે વ્રત અંગીકાર કર્યા?
ઉત્તર–રાજ કુમારપાલને જન્મ વિ. સં. ૧૧૪૯ માં, રાજ્યાભિષેક ૫૦ વર્ષની ઉંમરે વિ. સં. ૧૧૯ માં ને વિ. સં. ૧૨૧૬ માં ગુરુમહારાજ શ્રી હેમચંદ્રાચાર્યની પાસે ૬૭ વર્ષની ઉંમરે બાર વ્રતધારી શ્રાવક બન્યા. ૩૯.
૪૦. પ્રશ્ન-પરમહંતુ કુમારપાલ રાજા કેટલી ઉંમરે મરણ પામીને કઈ ગતિમાં ગયા ?
ઉત્તર–કુમારપાલ રાજા ૮૧ વર્ષની ઉંમરે મરણ પામી વ્યંતરજાતિમાં દેવપણે ઉત્પન્ન થયા, એમ કુમારપાલ રાસ વગેરે ગ્રંથોમાં જણાવ્યું છે. ૪૦