________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ની જે ધમ પ્રકાર!
[ કાન આ ધાશિને પ્રતીકાર કરવો હિતાય, કાવવા ડાય તે સમાપ જલવાહિની તેના ઉપાય છે. " क्रोधवनस्तदाबाय शमनाय शुभात्मभिः ।
સંગમા સાળ: શ્રી યોગશાસ્ત્ર
રાદૂ લવિક્રીડિત દે તાપ, વિભેદ વિનય જે, હાર્દ સંહારતે.
ઘે ઉદ્વેગ. અવધ વાક્ય અજ. જે કલેશ જન્માવતે; કાપે કીત્ત, હરે સુપુષ્ય ઉદય. સ્થાપે કુબુદ્ધિ અને,
આપે દુર્ગતિ, રોપ દેયુત તે સત્યાજ્ય છે સંતને. ૪૭ વિવેચન- જે સંતાપ આપે છે, વિનયનો નાશ કરે છે, હાર્દ સહારે છે, ઉદ્વેગ દે છે, નિન્દ વચન ઉપજાવે છે, કલહ જન્માવે છે, કીર્તિ લેપે છે, પુણ્યદય હરી લે છે, દુબુદ્ધિ ઉત્પન્ન કરે છે અને દુર્ગતિ આપે છે, એ દોષવંત કંધ સજજોએ ત્યજવા યોગ્ય છે.
કંથી કેવા કેવા દોષ ઉપજે છે તે અન્ન દર્શાવી તેનું ત્યાજ્યપણું બતાવ્યું છે. કોધ કરનારને પિતાને સંતાપ ઉપજે છે એ તે પ્રગટ વાત છે અને બીજા ઉપર પણ તેની પ્રત્યાઘાતી અસર ( Reaction) થાય છે, એટલે તેને કંધ પણ ઉદ્દીપ્ત થાય છે, અથવા બીજી રીતે તેના મનને આઘાત પહોંચે છે.
કધથી ઉદ્ધત થયેલા મનુષ્યમાં વિનય રહેતું નથી. કંધના આવેશમાં તે નમ્રતાને તિલાંજલિ આપે છે, બોલવા-ચાલવામાં આવશ્યક એવી સામાન્ય સભ્યતાને પણ વિસરી જાય છે, નાનામોટા વિવેક ભૂલી જાય છે, પૂજ્ય ગુરુજનનું પણ જોતજોતામાં હડહડતું અપમાન કરી નાંખે છે, તે પછી બીજાને વિનય તે તે કયાંથી રાખે?
ક્રોધ સૌહાર્દનો નાશ કરે છે. સૌહાર્દ એટલે સદયતા અથવા મિત્રતા. કોધથી હૃદયનું સારાપણું રહેતું નથી, અથવા કોઇ આગળ મિત્રતા ટકતી નથી. કંધથી પિતાને અને પને ઉગ ઉત્પન્ન થાય છે. ક્રોધના આવેશમાં મનુષ્ય નિન્દનીય વચન ઉચારે છે, અપશબ્દ બોલે છે, ગાલીપ્રદાન કરે છે. ક્રોધને લઈ કલડ ઉપજે છે. નવી વાતમાં પણ કોધને લઇ ને પર્વતના ઝઘડા એ દુનિઆના દૈનિક બનાવોમાં જોવામાં આવે છે.
For Private And Personal Use Only
