Jain Dharm Prakash 1924 Pustak 040 Ank 01

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 21

આનંદઘનજી કૃત પદે. શ્રી આનંદઘનજી કૃત પદોમાંથી પદ-૮૦ મું.
( રાગ સારંગ ) ચેતન ! શુદ્ધાતમકું એ આંકણી. પર પચ્ચે ધામધુમ સદાઈ, નિજ પર સુખ પી. ચેતન૧ નિજ ઘરમેં પ્રભુતા હૈ તેરી, પરસંગ નીચ કહો; પ્રત્યક્ષ રીત લખી તુમ એસી, ગહિ આપ સુહા. ચેતન. ૨ થાવત્ તૃષ્ણા મોહ હૈ તુમકે, તાવત મિથ્યા ભાવે; વસંવેદ જ્ઞાન લહી કરિ, અંડા શ્રમક વિભા. ચેતન ૩ સુમતા ચેતન પતિ ઇણ વિધ, કહે નિજ ઘરમેં આવે; આતમ ઉંચ૭ સુધારસ પીવે, સુખ આનંદ પદ પ. ચેતના ૪
વ્યાખ્યા. સારાંશ-ચિતન ! ભવ્ય આત્મન ! શુદ્ધ-વીતરાગ પરમાત્માનું, તેમની વિશુદ્ધ દશાનું, તેમના અનંત જ્ઞાનાદિક ગુણોનું ચિત્તવન-રટણ તું કરતો રહે. જડ-પુદગલના સંગ-પ્રસંગથી કાયમ કષ્ટ આધિ વ્યાધિ ને ઉપાધિ લાગી રહે છે, અને નિજ આત્મસ્વરૂપની યથાર્થ પિછાણ પ્રતીતિ અને રમણતા મેગે ખરા વાસ્તવિક સુખની પ્રાપ્તિ થાય છે, તેથી હે શાણ-ચતુર ચેતન ! હિતરૂપ જ્ઞાનાદિક નિજ સ્વરૂપનું-લય સાધીને, અહિતરૂપ જડ-પ્રસંગને તું તજી દે. ૧.
નિજ સ્વરૂપ રમણતા (શુદ્ધ ચારિત્ર સેવન) માંજ તારી ખરી પ્રભુતાઠકુરાઈ–ભા-એશ્વર્યતા રહી છે; અને જડ સંગતિ-પુદગલ પરિચયથી તારી હલકાઇ -અગતિ–અવનતિ થવા પામે છે. એ જાતિ–અનુભવ કરી, વિપરીત વાટ તજી, ખરી વાટ આદરવી એટલે જ્ઞાનાદિક નિજ સ્વભાવમાં તારે લક્ષ્ય પરોવવું ઘટે છે. ૨.
જ્યાં સુધી લેભ-તૃષ્ણા ને માયા–મમતાને તું સેવે છે–આદરે છે--પિ છે ત્યાં સુધી એ મિથ્યા-વિપરીત આચરણ તને દુઃખદાયક નિવડવાનું જ. જો ખરું સુખ મેળવવા ઈચ્છા જ હોય તો તેવા દરેક પ્રસંગથી જે કંઈ અનુભવ મળે તે ઉપરથી ધડો લહી દુ:ખદાયક વિપરીત ભાવ તજી દે. ૩.
ચેતનનું કાન્ત હિત ઈચ્છનારી ખરી પતિવ્રતા સ્ત્રી સુમતા- સમતા એ રીતે નમ્રતાથી ખરી હુકીકત સમજાવી પતિને પોતાના ઘરે પધારવા વિનવે છે, ને કહે