________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
કુમારપાળ રાજાના રાસનું રહસ્ય.
૧૭
માં હુઆણુ ગણાય છે. તેવા ઉત્તમ કુળમાં કુમારપાળ ભૂપાળ થયેલ છે અને તેણે આકાશને જેમ દિનેત્ર ( સૂર્ય ) અને માનસરેાવરને જેમ હુસ શેભાવે તેમ તે કુળને શેાભાવેલ છે. તે ચહુઅ ણુ કુળમાં અનેક જુદા જુદા વ શેા થયેલા છે.૧ તે સર્વોમાં ચઉલક વશ ઘણા શ્રેષ્ટ થયેલ છે, કે જે વશમાં કુમારપાળ રાન્ન થયેલા છે. તેમના ગુરૂ હેમચદ્રાચા હતા. એ બંને એક સૂ ને બીજો ચંદ્ર હોય એવા થયેલા છે. હવે એ બન્નેમાં પ્રેમ કુંવી રીતે થયા ? રાજા કેવી રીતે પ્રતિષેધ પામ્યા ? કુમારપાળ રાયપર કયારે બેઠા ? કઇ રીતે એણે ઘેરી રાજાઓને વશ કર્યા ? કેાને મંત્રી બનાવ્યા ? તેનાથી કેવા સતેષ મેળવ્યા ? સજ્જનેાનુ' પેષણ-સન્માન કેવી રીતે કર્યુ ? અને દુ તેને દંડ કેવી રીતે આપ્યા ? જિનપ્રાસાદ કેટલા કર્યા ? જિતબિમ્બે! કેટલા ભુરાવ્યા ? ભિખપ્રતિષ્ઠાએ ( મંજન શલાકા ) કેટલી કરી ? સંઘવીપદ કેટલી વાર ધારણ કર્યું ? જૈન ધર્મ શી રીતે પામ્યા ? અને અઢાર દેશમાં અમારી કેવી રીતે પ્રવર્તાવી ? સંઘપત્તિ ને ભૂપતિપણાના બિરૂદ ઉપરાંત રાજઋષિનું મફ્ત શી રીતે મેળવ્યુ ? પૃથ્વીપર કયાં કયાં ભમ્યા ? અને આ દુમકળ કેવી રીતે નિમ્યા. વેરીએથી કેવી રીતે ઉગર્યા ? અને કેટલા વર્ષ રાજ્ય કર્યુ ? રાજ્ય મેળવતાં કેટલી મુશ્કેલી નડી ? અને ત્રણ ભુવનમાં આબરૂ કેવી રીતે વધારી-ફેલાવી ? તેમજ જૈન શાસનના કાર્યા કેવી રીતે કર્યાં ? એ સર્વ હકીકત કર્તા કહે છે કે હવે કહું છું તે લક્ષપૂર્વક સાંભળો.
ચાલુકય વશમાં પ્રથમ ભુવડ નામે રાજા થયા કે જેના તાખામાં ૩૬ લાખ ગામા હતા. તે કન્યકુબ્જ દેશના રાજા હતો અને કલ્યાણકટક તેની રાજધાનીનું શહેર હતુ. ગુર્જર દેશના રાજા જયશિખરીને મારી તે દેશ તેણે પેાતાને સ્વાધીન કર્યા હતા અને પેાતાના સેવકને તે દેશ ભળાવીને પોતે પોતાના દેશમાં પાછા ગયા હતા. એ ભુવડ રાજાને પનરમે પાટે કુમારપાળ થયેલા છે. તેનું માંડીને તમામ ચિત્ર તેમના પૂત્તે સુધાંનું કહું છું તે આનથી સાંભળજો.
ભુવડ રાજને મીણલદેવી નામે સુદર પુત્રી હતી, તેને કાપડામાં ગુજરાત દેશ તેણે આપ્યા હતા. એ અવસરે ગુર્જર દેશમાં વઢીયાર પ્રદેશ બહુ સુંદર ગાતે હતે. તેમાં પંચાસર નામે ગામ મુખ્ય હતુ. ત્યાં અનેક મનુષ્ય વસતા હતા. ત્યાં વિદ્ગાર કરતા કરતા સેલગસૂરિ પધાર્યા. તેમનું સામયુ
૩
૧ અહીં કતએ ઘણા વાના નામે આપ્યા છે. ર્ આ વાનુ હતું નામ સાલકી હતું ૩ એમનું બીજું નામ શીગુર હતું,
For Private And Personal Use Only
