________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૪
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ. ને છડું આવશ્યક વખતે પ્રારંભમાં શરીર પ્રમાવા માટે મુહપત્તિ પડિલેહવામાં આવે છે. બીજા આવશ્યકેમાં ગુરૂ સાથે તેવા પ્રકારનો સંબંધ (રહેતા ) ન હોવાથી તેના પ્રારંભમાં મુહપત્તિ કે વાંદણ સંબધી વિધિ કરવામાં આવતો નથી.
પ્રશ્ન ૧૩-પ્રતિકમણુમાં જુદી જુદી વખતે જુદા જુદા કાઉસગ્ન કરવામાં આવે છે, તેનું પ્રમાણ નાનું મોટું કહેલ છે, તેનું કોઈ ખાસ કારણ છે ?
ઉત્તર-એમાં ખાસ કારણ જે હોય તે જ્ઞાનીગમ્ય રહેલું છે. જો કે કેટલાક કાર્યોત્સર્ગના પ્રમાણન હેતુ સમજાય છે, પરંતુ આપણે તો તે પ્રનાળિકા બાંધનાર પૂર્વ પુરૂષોની આજ્ઞાને જ પ્રાધાન્ય માનીને તે પ્રમાણે કાર્ગો કરવાના છે.
પ્રશ્ન ૧૪-પ્રતિકમણમાં પ્રથમના ૪ કાઉસગ્ન થઈ સાંભળીને પછી પારવાનું કહેવામાં આવે છે, તેનું કાંઈ ખાસ કારણ છે? બધા એક સાથે પારે ને પછી સાંભળે તેમાં કાંઈ બાધક છે ?
ઉત્તર-કાઉસગ્ગ પાર્યા પછી ચિતની અવસ્થતા વધારે થવા સંભવ છે, તેથી કાઉસગમાં રહ્યા. રહ્યાજ સાંભળવાનું કહેલું છે. લઘુ શાંતિ ને વૃહત્ શાંતિ પણ એટલાજ માટે કાર્યોત્સર્ગમાં સિથત રહીને સાંભળવામાં આવે છે.
પ્રશ્ન ૧પ-અર્ધ પુદ્ગળ પરાવર્તન એટલે શું ?
ઉત્તર-પુદગળ પરાવર્તન ચાર પ્રકારના છે, તેનું સ્વરૂપ નવતત્વના બાળવાધની બુક વિગેરેમાંથી જ શકાશે, અહીં વધારે વિરતાર થવાને કારણુથી લખેલ નથી. ચાર પ્રકારના મુદ્દગળ પરાવર્તન પૈકી દ્રવ્યથી રસૂમ પદ્દગળ પરાવર્તાનમાં જેટલે કાળ વ્યતીત થાય તે કરતાં અર્ધકાળ સમકિત પામ્યા પછી કોઈ જીવ વધારેમાં વધારે આ સંસારમાં પરિભ્રમણ કરે એમ સમજવું.
પશ્ન ૧૬-જાતિસ્મરણું જ્ઞાન એટલે શું ? તે આકાળમાં મનુને થઈ શકે? તે જ્ઞાન થયેલ મનુષ્ય પિતાના પાછલા કેટલા ભવ જોઈ શકે ? તે જ્ઞાન શાથી ઉત્પન્ન થાય ? થયાની નીશાની શું? અને તે તિર્યંચાને પણ થાય ખરું?
ઉત્તર–પિતાને પૂર્વના જાતિ એટલે જનમેનું જેમાં મરણ થાય છે તેવું જ્ઞાન તે જાતિમરણું જ્ઞાન. આ કાળમાં પણ થઈ શકે ખરૂં. તે પોતાના પા• છલા સંખાતા ભવ જોઈ શકે. તે જ્ઞાન અમુક બાબતમાં ઉહાપે હ તીવ્રપણે કરવાથી થાય છે. તે મતિજ્ઞાનને જ ભેદ છે. થયાની નિશાની પૂર્વભવની હકીકત યથાર્થ પણે જાણી શકે એ છે. અને તિર્યંચોને પણ તે થાય છે. રવયંભરમણ સમુદ્રના અને પ્રતિમાના આકારવાળા મને જોઈને “મેં પૂર્વે
For Private And Personal Use Only
