________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
1 - 5 . પ! પચ્ચખાણ બે ઘીથી ઓછું ન લેવું જોઈએ એવો આશય પણ સમજ
પ્રશ્ન : –પ્રતિકમણ વિગેરે ક્રિયા કરવાના શું સુત્રોના પદ, વર્ણ, પા, ધાસોશ્વાસ વિગેરે મુકરર કરેલા છે તેમાં કોઈ ખાસ કારણ છે? શું - હિરક મરૂપ છે ?
ઉત્તર-પદ તો વિભક્તિ પર આધાર રાખે છે. વર્ણ તે તેમાં જેટલા અને પર કિય તેની સંખ્યા પ્રમાણેજ કહેલા છે. સંપદા અર્થના વિસામા ઉપર કેટીક જગ્યાએ આધાર રાખે છે અને કેટલીક જગ્યાએ પદ સમાન સંપદા પણ કહેલી છે. શ્વાસોશ્વાસ દરેક મનુષ્ય એક સરખા વખતે લેતા નથી, તેમાં ઓછો વત્તે વખત લાગે છે, તેથી કેટલાક લેગસ વિગેરે સૂત્રોના પદ સમાજ શ્વાસોશ્વાસ ગણવાનું કહેલું છે. નવકારના પદ નવ છે પણ સંપદા આઠ હાઈને ધારેશ્વાસ પણ આડ ગણવામાં આવેલ છે. આ એક પૂર્વ પુરૂએ ચેકસ ઠરાવેલી બાબત છે.
બધા સૂત્રો મંત્રરૂપ નથી, પરંતુ પરમ પવિત્ર પુરૂષોના હૃદયમાંથી પ્રહવેલાં સૂત્રવચને અતિ પવિત્ર અને અર્થગભર હવા સાથે ભાવિક જીવને અસરકારક હોવાથી તેને પ્રભાવ ખીજ લેકિક મંત્ર કરતાં ભારે ગણાય છે અને એ રૂપ વ્યાધિને નાશ કરવા માટે મંત્રરૂપ કહીએ તે બાધકારી નથી. કેટલાક એ મંત્રરૂપ પણ છે.
પ્રશ્ન ૧૦-૪૫ આગમ પિક અંગ, ઉપાંગ, પ્રકીર્ણ (પન્નાએ), છેદ સૂ, જળ સૂત્રો વિગેરે કહેવામાં આવે છે, તેનું કાંઈ ખાસ કારણ છે ? અને તેમાંથી પૂર્વ સાથે નીકટ સંબંધ કયા રાત્રી (આગમો) ધરાવે છે ? મત ભેદ દેખાય તો તેમાંથી વધારે પ્રતિષ્ઠિત-માનનીય કેણ ગણાય છે ?
મિતિ , ભાષ્ય, ચૂર્ણિ, વૃત્તિ અથવા ટીકા-એ નામે શું સૂચવે છે અને તેમાં વધારે આધારભૂત શું ગણાય છે ?
ઉત્તર-૪૫ આગમે ૧૧ અંગ, ૧૨ ઉપાંગ, ૧૦ પન્ના, ૬ છેદ સૂત્ર, ૪ મૂ ર, નંદી ને અનુયાગદ્વાર મળીને ગણવામાં આવે છે. તેમાં ગણધર હારાજે રચેલી દ્વાદશાંગીમાંથી બારમું અંગ છવાદ વિરછેદ જતાં બાકી
શા ૧૧ અંગો છે. તેમાં ભારે મોટા દુકાળાદિક કારણે ઘણે ભાગ વિસરાહ અગા જેટલું ઉપાઘ શ હું કાળનુસાર સંક્ષેપ કરવામાં આવેલ છે. કમ જેટલા પ્રમાણુવાળા હતા તેટલા તે પહેલા નથી.) ૧૪પના સમારવા સાડ વિરહેડ પામવાથી તેના સંબંધવાળું કે રગ નથી. અંગમાંથી એકેક
For Private And Personal Use Only
