________________
શ્રી જન ધન પ્રકાર . . પણ શ્રીરંગમ કાવેરીથી વીંટળાયેલું અજબ શોભા ધારણ કરી રહેલ છે. કન્યાકુમારીની પવિત્રતા કે મનહરતા વર્ણવી જાય તેમ નથી. ત્રણે બાજુએ મહે- , દધિથી વીંટળાયેલ ભારતવર્ષના આ છેડાની અણી ઉપર આવેલ બેઠા ઘાટનું કન્યાકુમારીનું સુન્દર મંદિર સર્વ પથિકે ને મુસાફરોને નમાવે છે, રામેશ્વર ધનુષ્કોટિ પણ એવા જ ચિત્તાકર્ષક છે. રામેશ્વરને ટાપુ નાનકડાં સ્વર્ગસ્થાન જેવું લાગે, આવાં રમણીય સ્થળોમાં ફરવાથી આત્મા વિશાળ બને અને ઇશ્વરભક્તિમાં તલ્લીન થાય.
આવી જ રીતે આપણાં જેનતીર્થોની રમણીયતા પણ વર્ણવી જાય તેમ નથી. રમણીયતાની દષ્ટિએ શિખરજીનું તીથ અદ્વિતીય સ્થાન ભગવે છે. જો કે શાઓમાં શ્રી શત્રુંજયને સર્વોત્કૃષ્ટ તીર્થ તરીકે લખ્યું છે પણ હું તે - શિખરજીથી એટલે બધે મુગ્ધ થઈ ગયું છું કે ધાર્મિક દ્રષ્ટિએ પણ શિખરજીને પ્રથમ પદ આપવા લલચાઉં. શિખરછ વીશ તીર્થકરની નિર્વાણભૂમિ છે. આ મારે મન શિખરજીની ઉત્કૃષ્ટતા સ્થાપવા માટે પૂરતું ગણાય; અને શિખરજીની સાદાઈ છતાં અનુપમેય સન્દર્ય જેનોનાં બીજા કયા તીર્થસ્થાનમાં છે ? શિખરજી હિમાલયનેજ કટક લાગે છે. શિખરજી અમે શિયાળામાં ગયેલા; શિખરજીના પહાડ પર છેડે ચઢતાં નાના મોટા જળપ્રવાહ અને ઝરાએનું સંગીત સંભળાવા માંડે છે. તેનું પ્રિય સ્મરણ વર્ષે જાય તો પણ સ્મૃતિપટ ઉપરથી ભુંસાય નહિ. આ પર્વત વૃક્ષની ઘનઘટાથી છવાયેલો છે, અને ઉપર જતાં જુદી જુદી ટેકરીઓના શિખર ઉપર પ્રભુની પાદુકા સિવાય બીજુ કાંઈ ન મળે. નથી ત્યાં ઘી બોલવાની ધમાલ કે પૂજા આરતી કરનારાની હુંસાતુંસી અને પાર્શ્વનાથની ટેકરી ઉપરનું દશ્ય વર્ણવા માટે તે કવિ જ બનવું - જોઈએ. ચોતરફ કેટલાય માઈલો સુધી દૂર દૂર દષ્ટિ પડે છે અને નદીઓ, મહાનદીઓ, સરોવરો નજરે ચઢે છે. કેઈ અમૃત પીતાં ધરાય પણ ત્યાંને દિગ્ય આનંદ ઝીલતાં તો કઈ તૃપ્તિ ન પામે. ત્યારપછીનું સ્થાન કેઈ આબુને આપે પણ હું તે ગિરનારને આપવા લલચાઉં ! ગિરનારના મંદિરે સુન્દર છે પણ મારું મન તે સહસાવનમાં ઠરે; ત્યાં અપ્રતિહત શાન્તિને ભંગ કરવાનો માત્ર વડવાનરેનેજ અધિકાર છે. એ સ્થળજ એવું લાગે કે સુભાગ્યની ઘડી હોય અને આત્મા શુભ પરિણામની શ્રેણીએ ચઢે તે જરૂર કેવળજ્ઞાન પામે. દત્તાત્રયની ટેકરી (પાંચમી ટુંક) કુદરતની ભીષણતાને અને મનુષ્યની પામરતાને એકદમ ખ્યાલ આપે છે. ભગવાન નેમનાથનું મંદિર સરસ છે. પણ મતિ તે અમીઝરા પાર્શ્વનાથની. ત્યાં મારા જે જૈન તે ભક્તિભાવ અનુભવે પણ જેનેતર મિત્રોને પણ ભક્તિભાવથી પુલકિત થતા જોયા છે. આ પર્વતમાં કુદરતનું ચાંચલ્ય વિશેષ જોવામાં આવે છે અને તેથીજ મને ગિર