________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ઈનિક પર વિચારે. એકની રાશિ તેની છે, માખી જયલી દુનિયાની નજરે જોતાં તેની નાની ૧૫૦ મનુ એકની રાશિ આવે છે. તેમાં સંપ્રદાય, ગ૭, સ્થાનિક તફાવત છે ને ગ૭ના પદો વિચારતાં અને તેની પરિસ્થિતિ વિચારતાં ઘણે અગત્યને વિચાર
જ છે. નાની કમાએ પિતાની હૈયાતિ જરૂરી છે એમ સ્વીકારવા માટે જેમ બાહ્ય પ્રયત્ન કરવો પડે છે તેમ તેના આંતરજીવનની સ્થિરતા માટે તેણે અંદરની સુધારણા અને નકામી ખટપટના સવાલોને શીદ્યપણે અને મક્કમ રીતે દાબી દેવાની જરૂર પડે છે. તેણે જે વખતે લેકરૂચિ ધર્મ તરફ બેદરકારીથી ભરપૂર થતી દેખાતી હોય તે વખતે નકામે શક્તિને વ્યય અટકાવી કઈ જગોએ વ્યાધિ લાગે છે તે શોધી કાઢવો જોઈએ. તેને માટે વિશાળ પાયા ઉપર ચર્ચા ઉપશ્ચિત કરવાની જરૂર પડે છે. જે કરડેની સંખ્યામાં ધર્મના અનુયાયી હોય, ધર્મના સિદ્ધાન્તને યોગ્ય પ્રસિદ્ધિ મળી ચૂકેલી હોય, સર્વ વ્યક્તિઓ નિયમસર વિચારણા કરી શકે તેવી સ્થિતિમાં હય, પ્રત્યેક વ્યક્તિ પોતાની શક્તિ અને અનુકુળતા પ્રમાણે ફરજ બજાવતી હોય ત્યાં આવી ચર્ચા ઉપસ્થિત કરવાની જરૂર રહેતી નથી, પરંતુ જેનકેમની સંખ્યા અને તેના નાના નાના ભેદ અને પેટા ભેદ જોતાં તથા તેની મોટી જવાબદારી લેતાં વિજ્ઞાનના નિયમ પ્રમાણે ચર્ચા કરવાની ખાસ જરૂર છે. જે એવી ચર્ચા વિચારણા પૂર્વક કરીને એગ્ય નિર્ણય કરવામાં નહિ આવે અથવા વધારે નહિ તો ચર્ચાનો વિષને માદા આકારમાં પક્ષની અને વિરૂદ્ધની દલીલે સાથે રજુ કરવામાં નહિ આવે તે જે મહાન તત્ત્વજ્ઞાન વર્તમાન કાળને ખાસ ઉપગી અને અનુકરણીય જણાયું છે, જેનાં નય નિક્ષેપના સિદ્ધાન્ત વર્તમાન તર્ક જ્ઞાનના સ્વીકારાયેલા સિદ્ધાને બરાબર જવાબ આપી શકે તેવાં છે, જેમાં કર્મના અવિચળ સિદ્ધાને ત્રણ કાળમાં ન્યાય અને તર્કની કટિઓને બરાબર ઝીલી શકે તેવા છે તે માત્ર પુસ્તકમાં રહી જાય, અને જૈનધર્મ પ્રાચીન કાળને ધર્મ હતો એ એક ઐતિહાસિક બાબતજ થઈ જાય. એ ભય અત્યારે ગ્ય રીતે ઉત્પન્ન થયો છે તેથી સ્વાત્મ જીવનને અંગે પણ આપણી વર્તમાન પરિસ્થિતિ પર નિડરપણે ચર્ચા કરવાની જરૂર છે.
રાવી ચર્ચા વિજ્ઞાનના નિયમ પ્રમાણે કરવામાં ચર્ચાતા વિષયોની સામેની અને પક્ષની દલીલ રજુ કરવા જતાં કેટલીકવાર ગેરસમજુતી ઉભી થવાને ઘણો સંભવ છે. એનું મુખ્ય કારણ એ છે કે હજુ આપણું કામમાં વિચાર બળ એવી સ્થિતિ પર પહોંચ્યું નથી કે જ્યાં પિતાને અનુકૂળ ન જાય એવા વિચારો પણ વિચાર કરવા ખાતર સમતાથી સહન કરી શકાય. એવી અસહિષ્ણુતાની સાથે વિ ચાર બતાવનાર ઉપર આક્ષેપ કરવાની પદ્ધતિ પણ હજુ આ નવીન યુગમાં આપણે
For Private And Personal Use Only
