________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
(લેખક-મીચંદ ગિરધરલાલ કાપડિયા- સીટર. ) નાની કેમેએ જ્યારે જ્યારે પ્રસંગ મળે ત્યારે ત્યારે પિતાની પરિસ્થિતિ પર વિચાર કરી ભવિષ્યની રૂપરેખા દોરવી જોઇએ. ભૂતકાળના અનુભવથી વધારે નિપુણ અને સાવધાન થઇ વર્તમાન સંગ-દેશ કાળ લક્ષ્યમાં રાખી દીર્ઘ દૃષ્ટિ પૂર્વક ભવિષ્યના કાર્યો પર ખ્યાલ કરવામાં આવે, કલ્પના શક્તિ અને વિચારશક્તિને બરાબર ઉપગ કરવામાં આવે અને બાંધેલ અભિપ્રાય અને નિર્ણયને નિડરપણે કેમ સમક્ષ વિચાર માટે મૂકવામાં આવે તો એક પ્રકારનું એવું સુંદર વાતાવરણ ઉત્પન્ન કરી શકાય છે કે તેને પરિણામે જરૂર કોઈ પણ પ્રગતિ થાય. કોઈ પણ પ્રગતિના સૂત્રમાં વિચાર કરવામાં આવશે તે જણાશે કે કાર્યક્રમમાં પ્રથમ વિચાર અને પછી કાર્ય થાય છે. કેમ અથવા દેશના ઈતિહાસમાં ઉલ્કાન્તિથી કાર્ય ચાલે છે. તેથી એક નિર્ણત કરેલા વિચારને અમલમાં મૂક્યા પહેલાં પ્રથમ વિચાર કરે જોઈએ, વિચારની સાથે વિચારણા અને તેની સામેની તથા તરફેણની દલીલ લક્ષ્યમાં લેવી જોઈએ અને એવી રીતે સર્વ દેશકાળ પરિસ્થિતિની તપાસણી પછી જે નિર્ણય થાય તેને ચર્ચા માટે વિશાળ પ્રસિદ્ધિ આપવી જોઈએ. એવા નિતિ વિચારને જ્યારે જાહેર ચર્ચાનું રૂપ આપવામાં આવે છે ત્યારે તેની સામે અથવા પક્ષમાં જે અન્ય અનુભવીના વિચારે હાય છે તે લક્ષ્યમાં આવે છે, ચર્ચા પ્રથમ ઉગ્ર આવેશનું રૂપ લે છે, પછી તેમાંથી તત્ત્વ રહસ્ય પર વિચાર થાય છે અને છેવટે એક નિર્ણય પર આવી શકાય છે. ગતિના નિર્ણયાત્મક રહસ્યની આ પ્રનાલિકા જો કે ઘણી વિકટ અને લંબાણ લાગે છે, ઘણી વખત તેમાં બહુ ટાઈમ પસાર થાય છે, અને ચર્ચા ઉત્પન્ન કરનાર શરૂઆતમાં કેટલીકવાર ગેરવાજબી ટીકાને પાત્ર પણ થાય છે તે પણ એવી રીતે જે ચર્ચા થઈને નિર્ણય થાય છે તે એટલા સ્થિર અને સંપાયે છે કે એના સંબંધમાં ભવિષ્યમાં પશ્ચાત્તાપ કરવાનું કારણ રહેતું નથી, ભરેલ પગલાંઓ પાછા ભરવાની દીલગીરી ભલી ફરજ પડતી નથી અને પ્રગતિને બદલે પશ્ચાત્ ગતિ થતી નથી. આથી કેાઈ પણ આબતમાં નિર્ણયામક પ્રગતિ કરવા માટે સમુચ્ચય સવાલેને અંગે વિચાર કરવાનાં સાધનો અને બન્ને પક્ષની અનુકૂળ પ્રતિકુળ દલીલો લેક સમક્ષ રજુ કરવાની ફરજ વિચારશીળ સમજુ માણસની છે.
જૈન કોમ ઘણી નાની છે, આખા આર્યાવર્તની નજરે જોતાં અઢી માણસે
For Private And Personal Use Only
