________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ધાનિક વિચાર
ડાફ: વિસારકને મુકે તો તેને કેમ સર મૂકવાની તેને અબાધિત છુટ હોવી છેઇ. સ્વતંત્રતા અને સ્વછંદતા વચ્ચે રેલો બારિક તફાવત છે કે એની વચ્ચે રેખા દોરવી ઘણી મુશ્કેલ છે, છતાં સંજે લાભ પણ સ્વતંત્રતાને મળવો જોઈએ. નિર કુરા વિચારોથી કોઈવાર ન ઈચ્છવા પ્રસંગ ઉત્પન્ન થવા શક્ય છે, પણ તેની ખાતર વિચારેને અવકાશજ ન આપવા જવું ભયાત્રાનું રાજ્ય ઉત્પન્ન કરવું એથી થોડા હિતની ખાતર તંદુરસ્ત ચર્ચાને ઉખેડી નાંખવા જેવું થાય છે. એવી - સ્થિતિ કપી શકાય છે કે જ્યાં એગ્ય વિસ્તરણ કરવાથી સ્વતંત્ર વિચાર અને સ્વ
છંદ ખ્યાલો વચ્ચે તટસ્થ નજરે તફાસ્તુ માંકી શકાય. આ સૂવને બહુ લક્ષ્યમાં રાખવાની જરૂર છે. ચોગ્ય ચર્ચાઓને ગેબી રીતે વ્યક્તિગળથી દાબી દેવાના ન ઈચ્છવાજોગ પ્રસંગે પ્રાપ્ત થયા છે, તેનું પરિણામ બહુ અનિષ્ટ આપ્યું છે. - તાના વિચારે મક્કમ રીતે બતાવી શકવા છુટ રાજ્ય દ્વારા વિષયમાં જેમ ચીકા રાઈ છે તેમ ધાર્મિક સામ્રાજ્યમાં પણ સંકારવી જોઈએ. એથી સર્વત્ર અંધકાર થઈ જશે અથવા મૂળ મુદ્દાઓ પુંચવાઈ એવા ખ્યાલથી ડરી જવાથી પ્રગતિના માર્ગ પર મેટે અંકુશ આવી પડે છે. જે વૈજ્ઞાનિક નજરે ચર્ચા કરવામાં જેમ અસહિષ્ણુતા બતાવવાથી કેમમાં ક્ષતિનું ૪ લાગુ પડે છે તેમ વિચારસ્વાતંત્ર્ય પર અયોગ્ય અંકુશ મૂકવાથી પણ નિરવદિ નુકશાન થાય છે.
ચર્ચા ઉપસ્થિત કરનારે પણ ઘણા સત્યના મુદ્દા લક્ષ્યમાં રાખવા ચોગ્ય છે. બનતા સુધી સ્થાને છાજતી ભાષા ચરાના વિષયમાં વાપરવી એ પ્રથમ અગત્યની બાબત છે. ઘણી સત્ય વાત અશ્વ માં બેલાય છે તેથી જ મારી જાય છે. શબ્દની એટલે ભાષાની અસર કેટ રેટી છે તે પર લક્ષ્ય ખેંચવાની જરૂર હોય એમ લાગતું નથી, એટલું જ કહેવું ૩ થશે કે એકને એકજ હકીકત પ્રઢ ભાષામાં કહેવામાં આવે તે તે ધારેલ પરિણામ નીપજાવી શકે છે, લેકેના મગજને અસર કરવા ઉપરાંત તે હૃદય સુધી પહોંચે છે અને ચર્ચાગ્ય વાતાવરણ ઉત્પન્ન કરી શકે છે. એક વખત ચર્ચાગ્ય વાતણ ઉત્પન્ન થયું એટલે ચર્ચા ઉપસ્થિત કરનારનું અધું કામ લગભગ ફતેહમંદ કર્યું છે એમ સમજવું. આવા સંયોગ ઉત્પન્ન કરવામાં મધુર ભાષાપ્રગ બહુ લાવ કરનાર છે. તેને બદલે તુચ્છ હલકીતોછડી ભાષા વાપરવાથી મુદ્દાના સવાલે અa જાય છે, અસલ હેતુને બદલે આજુબાજુના નકામા મુદ્દાઓ તરફ લક્ષ્ય ખેંચાÉજાય છે અને એવા ગોટાળામાં આખરે વાત પડતી મૂકાય છે અને કેટલીકવાર નકારે કચવાટ ઉત્પન્ન થાય છે. ચર્ચા ઉપસ્થિત કરનારે તેટલા માટે ભાષા બહુ સુંદર અને ગૃહસ્થના મુખમાં છાજે તેવી વાપરવા માટે ખાસ લક્ષ્ય રાખવાની જરૂર છે ચોકસ વિષયે તેપર ચર્ચા ઉપસ્થિત
For Private And Personal Use Only
