________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અહિંસા પરમ ધર્મ
ટા
નીવડશે. આપણે જમણવારામાં-નાતવરામાં જે પૈસા દરવર્ષે ખરચી નાખીએ છીએ તે પઈસા એક વર્ષના પણ જે આ કાર્યમાં ખરચક્ષુ તે હિંસાનાં કાર્યો અંધ થશે, હમેશને માટે તેવાં કાર્યો થતાં અટકશે, એક કામના ઉદ્ધાર થશે, હિંસાના કાર્યો અટકાવવામાં તેએ ઉલટા સહાયભૂત થશે, અને જે ધારણા અહિંસા ફેલાવવા માટે આપણે ધારતા હઇશું તે પાર પડશે. માટે આ માઞતમાં ખાસ લક્ષ ખેંચવાની જરૂર છે. દરવર્ષ સેકડા રૂપિયા હિંસા થતી અટકાવવા તે લેાકેાને આપણા તરફથી આપવામાં આવે છે, છતાં તેની સ્થિતિમાં અને કાર્યપદ્ધતિમાં કાંઈ પણ ફેરફાર થયા નથી, જ્યારે તેજ પૈસાના ડહાપણ ભયાં ઉપયેગ કરવામાં આવશે તે તે હિંસા સદંતરને માટે અટકી જશે.
સામાન્ય હિંસા માટે આટલે વિચાર કર્યાં પછી સામાજિક હિંસા માટે આપણે હવે વિચાર કરીએ. ખાટકી, માછીમાર વિગેરેથી હણાતા નાના મોટા પ્રાણીઓ માટે આપણને દયા આવે છે, તેના વધ થતા કેમ અટકું તે માત્રતને વારવાર વિચાર કર્યા કરીએ છીએ; પણ આપણાજ ગૃહેામાં-આપણા સંસારમાં ખોટા રીવાતે-રૂને વશ થઇને વર્તવાથી અનેકની ઉપર છૂપાં દુ:ખ પડે છે, અને તેને નાશ થાય છે તેની જરા પણ દરકાર કરવામાં આવતી નથી તે ખરેખર બહુ ખેદજનક છે. સામાજિક ગણાતા ખાટા અધન-રીવાજોને લીધે આપણા સસારમાં ઘણા મનુષ્યા દુ:ખી થાય છે, અને ઘણી વખત તે દુ:ખને લીધે ઘણાનું મૃત્યુ પણ થાય છે, પણ આવાં મરણેા છુપાં થયેલાં હાવાથી તેની ખબર પડતી નથી. આવી હિંસા જ્યાંસુધી ટાળવામાં આવશે નહિ ત્યાંસુધી ‘અહિંસા પરમો ધર્મ” ના સિદ્ધાંત ખરાબર પાળ્યા ગણાશે નિહ. આપણા છેકરા કરીના બહુ નાની વયમાં સગપણુ કરવાં-તેમને લગ્નથી જોડવાં તે તેની હિંસાજ છે. લગ્ન શુ ? સંસાર શુ ? પરણવાનું શા માટે? તે જેઓ સમજતા ન હોય, તેનો ખ્યાલ પણ જેને આવતા ન હેાય તેવાઓને પરણાવી દેવાં લગ્નગ્રંથીથી જોડી દેવાં તે તેમની હિંસા કરવા જેવુ જ છે. પ્રેમ શુ ? તે તે સમજી શકતા નથી, અને નાની ઉંમરમાં સસારા ભાર માથે પડવાથી- તે બેન્દ્રે સહન ન થઈ શકવાથી ઘણી માહિકાઓના અકાળ મૃત્યુ થાય છે, કદાચ આયુષ્ય લખાય તે પણ સમજણ આવ્યા પહેલાં તે માતા થઇ જવાથી તેના યેાવનના નાશ થઈ જાય છે અને તે દંપતીની જ્યારે સુખ ભોગવવા લાયક શરીરને પ્રાપ્ત કરવાની ઉમર થાય તે પહેલાં તા વૃદ્ધાવસ્થામાં પ્રવેશ કરે છે, અને પણે સ્થળે તો બંનેના મનને મેળ પણ મળતે નથી. આ પ્રમાણે માળલગ્નથી જોડાયેલ નળકાશિકા સંસારનું સુખ ભાગવી શકતા નથી, અને કાચી ઉમરે ઘણી વખત મરણને શરણ થાય છે. સામાજિક હિંસાને આ એક પ્રકાર છે.
For Private And Personal Use Only
