________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જૈનધર્મ પ્રકાશ.
ને ભૂલી જઈ પરભાવમાં રમણતા કરવી પાગલિક વતની આસક્તિમાં પડી જઈ આત્માને ભૂલી જ તે આમિક હિંસા છે.
હવે સામાન્ય હિંસા માટે વિચાર કરતાં કોઈ પણ પશુ પક્ષીને માવા-તેને રાસ આપવો તે હિંસા ગણાય છે. આ બાબત એટલી સ્પષ્ટ થયેલી છે કે તે બાબત ઉપર વધારે વિવેચનની જરૂર નથી. આપણે તે કરતાં-આચરતાજ નથી. અન્ય કઈ તે હિંસા આચરતા હોય તેને નિવારીએ છીએ. તેવું કરનારને અનુમોદન આપનાર પાપી છે તેમ ગણીએ છીએ, આ હિંસા કરવી નહિ-કરાવવી નહિ, અને અન્ય આ હિંસા કરતાં ઓછા થાય પશુ પક્ષી કોઈને પણ ત્રાસ આપતા ઓછા થાય તેમ વર્તવું તે સર્વની ફરજ છે. સર્વ શાસ્ત્રો આ બાબતમાં સંમત છે. આ હિંસા આચરનારને કોઈ પણ શાસ્ત્રવાળાએ સારો ગણ નથી. મન પરિણતિની વિશુદ્ધતાથી દયાના પરિણામ રાખવા-અહિંસા આચરવી તે દરેકની ફરજ છે. આ ઉત્તમ ધર્મને અંગે પર્યુષણાદિક પર્વને વિશે આપણે અહિંસા પળાવીએ છીએ. જે કઈ આ હિંસા આચરનાર હોય છે તેવાઓને ધન આપી તેમને તે હિંસા કરતાં નિવારીએ છીએ, પણ આ બાબતમાં છેડી વિશેષ બુદ્ધિ પહોંચાડવાની જરૂર છે. આપણે પૈસા આપી તે દિવસે તો તેવા હિંસકને હિંસા કરતાં અટકાવીએ છીએ, પણ તેઓ તે પિયા મળવાથી બીજે જ દિવસે હિંસાના બીજા વધારે સાધનો પ્રાપ્ત કરી વધારે હિંસામાં પ્રવર્તમાન થાય છે. આપણા પૈસાનો દુરૂપયેગ થાય છે. આના કરતાં એક સાથે મોટી કમ એકઠી કરી આવા હિકોનાં છોકરાઓને કેળવણી આપવામાં– સુમાગે ચઢાવવામાં જે ધનવ્યય કરવામાં આવે તે વખત જતાં તેઓ ખરી દયા પાળતા શીખશે. તેમાંથી ઘણા તો આવા ધંધાને હલકો ગણતા હોય છે, પણ
જ્યારે પોતાનું પેટ ન ભરાય–પોતાના નિવહનુ અન્ય સાધન ન જણાય ત્યારે પરા વગર ઈચ્છાએ પણ તેમને આ હલકે ધધો કરવો પડે છે, તેથી તેમના બાળકોને કેળવણી મળે, હિંસાની ગેરફાયદા તેઓ રાજે તેવા ઉપાય કરવાની જરૂર છે. તેમના બાળકો કેળવાશે તો તેઓ સન્માગે ચઢશે, પિતાનાં નિર્વાહનાં સારાં સાધન ધી કાઢશે, અને પછીથી આવાં અધમ કાર્યની તેમને ઇચ્છા પણ થશે નહિ. તેમનાં બાળકો પાસે અહિંસાની જામતા અને હિંસાના દુર્ગુણો જેમાં ચિતરેલાં હોય તેવાં પુતકે વંચાવવા–અન્ય ધંધે રોજગારે તેને લગાડવા એટલે હાલમાં ખચાતા જે પૈસા નકામા જાય છે અને બીજે દિવસે વધારે હિંસામાં ઉતરવાનાં ધનત આપણે થવું પડે છે તે અટકી જશે અને તે કેમ સ્વતાજ આખી કરી જશેઅને અહિંસાના ઉત્તમ કાર્યમાં ઉલટા તેઓ સહાયભૂત થશે. આવો પાંચ દશ વરસ સુધી પ્રયાસ કરવાથી તે કેમ આખી સુધરશે, હિંસાનાં કાર્યો સંઘ , સમસ્ત દેશને ફાયદો થશે, અને નકામે જતો ખર્ચ ઉપયોગી
For Private And Personal Use Only
