________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જ્ઞાનસાર સૂત્ર વિવરણ.
૩૯ પ્રભુની આગળ ધર, અને એગાસેવન રૂપ નૃત્ય કરતાં સુસંયમરૂપ વિવિધ વાછત્ર બજાવ. અર્થાત્ રાબુદ્ધિથી તત્વ પરીક્ષા કરી શુદ્ધ અનુભવ જગાવ, અને એમ કરી પ્રમાદ વૈરીને ઘર તજી સાવધાન થઈ શુદ્ધ સંચમનું સેવન કરવા પ્રવૃત્ત થા. એટલે રત્નત્રયીનું યથાવિધ પાલન કર. ૬.
વામનઃ સત્ર-વંટો વારિતતા છે.
માવપૂગાતત્ય, હો માતાઃ | ૭ .. ભાવાર્થ-વળી સત્ય-ઘટાવાદને કરનારા, ઉલ્લસિત મનવાળા અને આ રીતે ભાવપૂજામાં મગ્ન થયેલા એવા ત્યારે મહેાદય હથેળીમાંજ (સુલભ) છે. તાપચંકે શ્રીવીતરાગ પ્રભુના પવિત્ર વચનાનુસારે વતી સત્ય સ્વરૂપણ કરનારા પ્રસન્ન ચિત્તવાળા સાત્વિક પુરૂષે જ પરમાત્મા પ્રભુની પવિત્ર આજ્ઞાના અખંડ પાલનરૂપ ભાવપૂજાના પૂર્ણ અધિકારી હોવાથી પરમપદને સુખેથી પામી શકે છે, પણ સ્વ
દચારી, કલુષિત મનવાળા કાયર માણસે પામી શકતા નથી, એમ સમજી પરીપદના અથજનોએ સ્વછંદ-ચાર્તિા, કલષતા, તથા કાયરતા પરિહરી, શાપરતંત્રતા, કષાયરહિતતા, તથા અપ્રમત્તતા આદરવાના અવશ્ય ખપી થવું જોઈએ. ૭
द्रव्यपूजोचिता भेदो-पासना गृहमेधिना ॥ ___ भावपूजा तु साधूना-मभेदोपासनात्मिका ॥ ८ ॥
ભાવાર્થ-આ ભાવપૂજામાં પ્રસ્તાવે કહેલી દ્રવ્યપૂજા મુખ્યપણે વ્યવહારષ્ટિ એવા ગૃહસ્થનેજ આદરવા યોગ્ય છે, અને ભાવપૂજા તે મુખ્ય પણે નિશ્ચયષ્ટિ એવા મુનિરાજોને જ ઉપાસવા યોગ્ય છે. કલ્યાણ પણ તેમજ સંભવે છે. ૮.
વિવેચન –આ અષ્ટકમાં પૂજા શબે દ્રવ્યપૂજે ને ભાવપૂજા બનેને સમાવેશ છે, પરંતુ ખરી રીતે ભાવપૂજાનું સ્વરૂપ જ બતાવ્યું છે. દ્રવ્યપૂજામાં જળાદિક જે જે પદાર્થો જોઇએ-જે સાધન વડે પરમાત્માની પૂજા કરી શકાય તે તે જગ્યાએ ભાવપૂજામાં શું શું ભાવે જોઈએ કે જેના વડે આત્મારૂપ પરમાત્માની વાસ્તવિક પૂજા થાય તે આમાં બતાવ્યું છે. તે અત્ર પૃથક પૃથક વિભાગ પાડીને જ બતાવવામાં આવે છે. દ્રવ્યપૂજામાં
ભાવપૂજામાં સ્નાન માટે નિર્મળ જળ.
દયા રૂપ જળ. નિર્મળ ઉત્તમ વસ્ત્ર,
સતેષ રૂપ વસ્ત્ર.” ઉત્તમ કેશર ચંદનનું તિલક વિવેકરૂપ તિલક પવિત્ર શરીર.
ભાવનો રૂપ પવિત્ર આશય. કસ્તુરી મિશ્ર ચંદનનું પ્રભુને વિલેપન, ભક્તિ યુક્ત શ્રદ્ધાનાદ્રપ વિલેપન,
For Private And Personal Use Only
