________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સત્સંગ (સપ્તમ સૌજન્ય.)
: ૩૮૩ સ્થિતિ સત્સંગના પ્રતાપે થાય છે. આપણે કેટલાક એગ્ય માણસના ચારિત્ર્યથી એટલા રંજિત થયેલા હોઈએ છીએ કે તેઓ કદિ અસત્ય, બેલે એમ ધારી પણ શકાય નહિ એમ આપણને લાગે છે. એવી રીતનું સત્યનું સિંચન થવું એ સત્સંગથી થાય છે, અન્યનાં શુભ દાની વિચારણું અને ચર્ચાથી થાય છે અને સર્જન પુરૂ અથવા મહાત્માઓના પ્રસંગ અને વિશેષ પરિચયથી થાય છે. બુચાને મનમાં નિર્ણય હતો કે યુધિષ્ઠિર કદિ અસત્ય બેલેજ નહિ અને તેથી “અશ્વત્થામા પશે ” એ વાકય એણે તદ્દન સાચું માન્યું અને તેના ઉપર કામ લીધું. લડાઈના પ્રસંગમાં યુધિષ્ઠિરને તે આ પ્રપંચ કરો પડ્યું હતું કારણકે “નરો વા કુંજરો વા' એ શબ્દ એટલા ધીમા બોલ્યા કે તે ન બેલવા બરાબર હતું, પરંતુ અત્ર હકીકત એ છે કે સત્ય પ્રતિષ્ઠિત મહા પુરૂષો ગમે તેવા પ્રસંગમાં પણ અસત્ય બોલતા નથી એ નિર્ણય છે અને અન્ય સામો મનુષ્ય તેમજ ધારી લે તો તેમાં નવાઈ નથી.
વાતૃહરિના કહેવા પ્રમાણે સત્સંગથી ત્રીજો લાભ એ થાય છે કે એ માન અને ઉન્નતિને બતાવી આપે છે. જે પ્રાણીની મરજી આ સંસારમાં રહી ગૃહસ્થ તરીકે માનવંતી જીદગી ગાળવાની હાય, વ્યવહારમાં ફતેહમંદ આયુષ્ય ગાળી સગા સંબંધી, મિત્ર અને સ્નેહીઓ તરફથી માન મેળવી વ્યવહાર કુશળ ગણવાની હોય તો તેને માર્ગ સત્સંગ બતાવે છે એટલે કેવા પ્રકારના વર્તનથી વ્યવહારમાં ખરું માન મળે, ચગ્ય રીતે મળે અને કદિ પાછું તે અપમાનમાં ફેરવાઈ ન જાય તે સત્સંગ બતાવી આપે છે. ઘણા મનુષ્યોને સંસારમાં રહીને જીવન પૂર્ણ કરવાનું હોવાથી આ બહુ અગત્યની બાબત ગણવામાં આવી છે. મોટે ભાગ ઉપર ઉપરના દેખાવથી સુંદર વર્તન કરતા જણાય છે પરંતુ અંદર પ્રપંચ પરંપરા ચાલતી હોય છે. આવા પ્રાણીઓ અને મેળવેલ આબરૂ ખોઈ બેસે છે અને વહ તિરસ્કાર પામે છે. અનેક શેઠીઆઓને આવી રીતે અપ્રમાણિક વર્તનને અથવા અધમ વિષયવૃત્તિને આધીન થતા અને આખરે મેળવેલ ધન અને આબરૂ મૂકી ખરાબ રીતે મરણ પામતા પ્રત્યક્ષ જોઈએ છીએ એનું કારણ ઉપરનો દંભ અને અંદરની વિષયપિપાસા અને લેભ તથા તેના સહાનુયાયી અનેક દુર્ગુણ હોય છે એમ સહજ જણાય છે. સત્સંગ સમજાવે છે કે એવા બેટા દેખાવ કરવાની રીતને બાજુ ઉપર મૂકી દઈ સત્ય માર્ગ પર સત્યની ખાતર પ્રિમ લાવીને ચાલો, પિતાને અને પાકા હકે સમજો અને અન્યને ભેગે પિતે સુખ મેળવવાની વૃત્તિને ત્યાગ કરો. જેઓ સત્સંગના પ્રસંગો અનુભવતા નથી એટલે જેઓને પિતાથી વિશુદ્ધ વર્તનવાળાની અથવા મહાત્માઓની સેબત હતી નથી તેઓ આ રહસ્ય કદિ સમજતા નથી અને પરિણામે અનેક પ્રકારના પ્રપંચ
For Private And Personal Use Only
