________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સત્સંગ ( સપ્તમ સોજન્ય.)
૩૮૯ ‘ઉત્તમ મનુષ્યનો સંગ પ્રાણીની કુમતિને દૂર કરે છે, અજ્ઞાનને ભેદી નાખે છે, વિવેકીપણું પ્રાપ્ત કરાવે છે, સંતોષ આપે છે, નીતિને જન્મ આપે છે, ગુણની શ્રેણિને વિસ્તાર છે, યશને ફેલાવે છે, ધર્મને ધારણ કરે છે, દુર્ગતિને દૂર કરે છે-આવી રીતે એવી કઈ ઉત્તમ ઇચ્છિત વસ્તુ છે કે જે સજજનને સંગ મનુષ્યને ન આપે? • અહીં જે વિચાર બતાવ્યા છે તે સદરહુ ભતૃહરિના ઑકમાં બતાવેલા વિચાર જેવાજ છે. અહીં સત્સંગથી થતા અનેક લાભ બહુ સુંદર રીતે ગણાવ્યા છે અને પછી અભીષ્ટ પ્રાપ્તિને અંગે સ્પષ્ટ કહ્યું છે કે એવી કઈ વસ્તુ નથી કે જે સત્સંગ ન પ્રાપ્ત કરી આપે. કહેવાને આશય એ છે કે સારી ઇચ્છિત વસ્તુઓ સત્સંગથી જરૂર પ્રાપ્ત થાય છે. અને આવી રીતે સત્સંગ પ્રાણીને બહુ ઉંચી પદવીપર મૂકે છે, તેનું કારણ આપણે સમજી શકીએ તેમ છે. વિભાવદશામાં આસક્ત પ્રાણી લાલચના પ્રસંગે મળતાં પરભાવમાં ચાલ્યા જવાને ઘણીવાર પ્રયત્ન કરે છે, ત્યાં વાસ્તવિક સુખ નથી, છતાં સુખ શું છે તેને બરાબર ખ્યાલ ન હોવાથી પ્રાણી તે તરફ મૃગતૃષ્ણાની માફક દોડ્યા જાય છે અને જે તેને પાછળથી ખેંચી સત્યમાર્ગ પર લાવનાર કેઈ ન હોય તે જરૂર છે તેમાં ફસાઈ જાય છે. આવા અનેક પ્રસંગે સત્સંગ તેને ઠેકાણે લઈ આવે છે, તેની વ્યવહારની ફરજો સમજાવે છે, તેના આત્માને ક્યા માર્ગથી હાનિ કે લાભ થાય તેમ છે તેને ખ્યાલ આપે છે અને તેને વિમાર્ગ પર જતો અટકાવે છે. પ્રાણીમાં વિચારણા કરવાની શક્તિ તે હાયજ છે, પરંતુ ટૂંકી દૃષ્ટિથી જે તાત્કાલિક સુખ તરફ તે ખેંચાઈ જ હોય છે તે આથી અટકી જાય છે અને વિચારણા કરી સન્માર્ગ પર આવી જાય છે. આવી રીતે દરેક બાબતમાં સન્માર્ગ પર લઈ આવવાનું પરમ સાધન સત્સંગ હોવાથી તે બહુ લાભ કરનાર થાય છે એમ લગભગ દરેક વિચારશીલ મહાત્માઓ કહી ગયા છે
મનુષ્યાન પર “સત્સંગ કેવી અસર કરે છે તે આટલા ઉપરથી જણાવ્યું હશે. એનાથી અનેક લાભ થાય છે તે બરાબર જણાઈ આવે તેવું છે. એના ગર્ભમાં બહુ ઉન્નત દશાના બીજે રહેલાં છે તે માલૂમ પડે તેવું છે અને તે સર્વ સંયોગોમાં કરવા યોગ્ય છે, એવા નિર્ણય પર આવી જવાય તેવું છે. સત્સંગ કરનારના દૃષ્ટા તે વિચારવા પડે તેમ નથી. ગમે તે ચરિત્ર વાંચતાં એને ખ્યાલ આવે તેમ છે. બાળપણાથી સત્સંગ કરનાર મયણાસુંદરીના અતિ અસાધારણ પ્રસંગના ધર્યને વિચાર ઉપર થઈ ગયે. એ સિવાય શ્રેણીકરા, વીરપ્રભુને દશ શ્રાવકો, ગામ સ્વામી વિગેરે સત્સંગના અનેક દાત છે. લગભગ દરેક કથામાં સત્સંગનું માહાસ્ય દર્શાવ્યું હોય છે એમ કહીએ તે તેમાં આશ્ચર્ય પામવા જેવું નથી. નીચે સેતિથી કેટલું નુકશાન થાય છે તે વર્ણન કરી સુંદર ચિત્રને
For Private And Personal Use Only
