________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સત્સંગ (સમમ સૌજન્ય)
૩૮૫
લપટાઈ પડે છે. આવી રીતે બાહ્ય દેખાવ કરવાની ટેવ પડવાથી સાચા સદ્દગુ પ્રાપ્ત કરવાની વૃત્તિ પણ રહેતી નથી, કારણકે તેને પ્રેરકભાવને નાશ થવાથી મૂળ બાબત તરફ જવા મન થતું નથી. આ ન્નતિ વગરનું જીવન નકામું છે. સંસાયાત્રાની સફળતા આત્મોન્નતિ પર છે અને એટલે દરજે આગળ પ્રગતિ થાય છે તેટલે સાધ્ય તરફનો માર્ગ છે તે જાય છે. દેખાવ કરવાની ટેવ બંધ પડવા સાથે વસ્તુતઃ ઉન્નતિ કેવા વર્તન પર આધાર રાખે છે, તેમાં કેવી વિચારણા, આચરણ અને ચર્ચા જોઈએ, તે માટે શું પ્રયત્નો કરવા જોઈએ, તેના સ્પષ્ટ વિચાર થાય છે અને આખરે પ્રાણી ધીમી કે ઉતાવળી પ્રગતિ કરતો જાય છે. એમાં પણ જ્યારે જ્યારે ખલના થવાનો સંભવ થાય ત્યારે ત્યારે સત્સંગ તેને ચેતાવે છે, સમજાવે છે અને માર્ગ પર લઈ આવે છે. સત્સંગના પ્રતાપે આ પ્રમાણે કુમાર્ગ મૂકી દઈ માર્ગ પર આવી જવાય છે અને ગમે તેમ થાય તો પણ ભવને છેડે નુકશાન કરી જીવન એળે ગુમાવી ભવ હાથી જેવી સ્થિતિ તે થતી જ નથી. ગૃહસ્થ તરીકે ઉત્તમ ફરજ બજાવવાથી માનવંત જીવન ગાળવાને પ્રસંગ મળે છે, તેમાં પણ આત્મોન્નતિ થાય છે. અને વિશેષ ત્યાગ કરવાને પ્રસંગ બને છેતેમજ સયા ઉન્નત જીવન ગાળી દેશસેવા, કોમસેવા કે ધર્મસેવામાં જીવન ગાળવા વિચાર થાય તે ત્યાં પણ આત્મન્નિતિને માર્ગ સત્સગ બતાવી આપે છે અને સર્વત્ર તે પ્રાણીને નીચા તે ઉતરવા દેતેજ નથી.
સત્સંગ પાપને દૂર કરે છે એમ ઉપરોક્ત શ્લોકમાં આગળ જણાવવામાં આવ્યું છે તે પણ વાસ્તવિક છે. ઉન્નત જીવન ગાળવાથી તથા સત્યનું પિષણ થવાથી નવીન પાપ બાંધવાના પ્રસંગે દૂર થાય છે તે તે આપણે ઉપર જોઈ ગયા છીએ, પણ તદુપરાંત સત્સંગ પાપને દૂર કરે છે એટલે એક તે પાપ કરવાની લાલચ આવે તેને લાત મારવાનું શીખવે છે અને બીજું કોઈ વખત પાપસેવન થઈ ગયું હોય તેને માટે પશ્ચાતાપ, ક્ષમાયાચના, ભવિષ્યમાં નહિ કરવાનો નિર્ણય વિગેરે કરાવી થયેલ પાપને દૂર કરે છે. સત્સંગનું આ પરિણામ આત્મનિરીક્ષણને અંગે થાય છે. જયારે જયારે પિતાની પશ્ચાતું જીદગીપર પ્રાણી વિચાર કરે છે ત્યારે ત્યારે જે તેનામાં સદબુદ્ધિ હોય છે થઈ ગયેલ પાપ માટે તેને પશ્ચાતાપ થાય છે. તેને મનમાં એમ થાય છે કે જરા થોડી લાલચને વશ થઈ પિતે આત્મધન ગુમાવ્યું, ઘેડા પૈસા ખાતર પ્રમાણિકપણું ગુમાવ્યું, ઘેડી ઇક્રિયતૃમિ ખાતર વિષયસુખ ભેગવવાની લાલચે જ્યાં ત્યાં મોટું નાંખ્યું, અન્યને હલકા પાડવા તેના અવર્ણવાદ બેયા-આવા આવા અનેક પ્રસંગે યાદ આવે છે. સાથે જણાય છે કે એવું ધન ટક્યું નહિ, વિષાએ આપેલે અથવા તેના ભાગમાં માનેલે આનંદ ટક નહિ, અત્યારે તેની ગંધ પણ નથી, છતાં આવી નકામી બાબતમાં ભૂલ કરી ને
For Private And Personal Use Only
