________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૮૬
* જૈન ધર્મ પ્રકાશ. આત્મગાવ ન રહે તેવી વર્તન કરી તે મૂર્ખતા હતી, મંદતા હતી, વિચારીપણાની ગેરહાજરી હતી. આવી રીતે આત્મવિચારણા કરતાં તેને જે ખેદ થાય છે તેથી પ્રાપ્ત કરા પાપ દૂર થાય છે અથવા તેનો રસ મદ થઈ જાય છે અને પરિણામે ભૂત
જીવનની ભૂલે સુધરે છે અને ભવિષ્યન્ જીવન સુંદર બની જાય છે. આ આત્મનિરીફાની ટેવને સાગ ઉપર બહુ આધાર રહે છે. બધા પ્રાણી પિતાની જ ઉપર એ મક્કમ રહે છે, અને પિતાના સાધારણ કામની એટલી મોટી કિમત હોય છે અને પિતાની સમજણ માટે એવો ઉચે ખ્યાલ હોય છે કે એ અરધી દુનિયાની અકકલ પિતામાં માને છે અને અન્ય સર્વની ગણના કર્તા નથી. જયારે તે સત્સંગ કરે છે ત્યારે વિશ્વમાં પિતાનું સ્થાન કયું છે અને પિતાની ગણતરી કયાં છે અને પિતે કેવી ભૂલો કરે છે એ સર્વ વિચાર કરવાની પ્રેરણા થાય છે અને એ પ્રમાણે કરવા પછી તેની સ્થિતિમાં મોટો તફાવત પડી જાય છે. આપણે એક ભિખારી અથવા રેગીને બરાબર વાત કર્તા સાંભળ્યો હોય તો જણાશે કે તેને તેની ભીખ માગવાની આવડત ઉપર પણ અમિન હોય છે, અને એ પ્રમાણે સર્વ માટે સમજવું. અજ્ઞાન અને અભિમાનને બહુ વધારે નજીકના રાધ છે. આવા પ્રકારની અભિમાનવૃત્તિમાંથી પ્રાણીને ઉંચા લઈ આવી સત્ય માર્ગ પર પ્રવૃત્તિ કરાવનાર સત્સંગ છે અને તે આત્મવિચારણદ્વારા પાણીનાં પાપ દૂર કરાવે છે.
“સગ ચિત્તની પ્રસન્નતા રાખે છે. એ તેને એક વિશેષ લાભ ભર્તુહરિના ઉપરોકત કલેકમાં બતાવવામાં આવ્યો છે એ સુસ્પષ્ટ છે. જ્યારે સુંદર વર્તન કરવામાં આવે ત્યારે ખરાબ વર્તનથી ને ઉપર જે બીજે રહે છે તે દૂર થઈ જાય છે. એક સાધારણુ દૃષ્ટાંતથી આ વાત આપણે પણ કરીએ. બસે પાંચ રૂપિયા જે છે બોલવામાં આવે તે મળે એ પ્રસંગે પ્રાપ્ત થયે છે એમ ધારા, અહીં પ્રાણ ને વિચારવાનું અને સત્સંગ કરનાર ન હોય તો તે લાલચમાં ફાઈ જાય છે અને ખોટું બેલી પૈસા મેળવે છે. પછી એને પકડાઈ જાને ભય થાય છે. એક બોલેલ અસત્યને નીભાવવા હજારે બેટાં બોલવા પડે છે, અનેક કાવાદાવા કરવા પડે છે અને મનમાં એવા ગોટાળા ચાલે છે કે તે અવલોકન કરવાથીજ જણાય. એટલું કરતાં છતાં પણ આ પ્રાણી તેમાંથી છૂટી શક્તિ નથી, કોઈવાર તેને નભાવવા સોગનપર ખાટી સાક્ષી પણ આપવી પડે છે અને વળી તેમાં પકડાઈ જાય તે અનેક પ્રકારે હેરાનગતિ પ્રાપ્ત થાય છે અને એ સર્વ વખત દરમ્યાન મનપર એટલે મોટો બોજો રહે છે કે તેનું વહન કરવા કવિની પ્રબળ કલમ જોઈએ. અને તે સત્ય તરી આવ્યા વગર હતું નથી અને આ પ્રમાણે અસત્ય બોલવાથી આબરૂ જાય છે, વ્યવહાર હલકે
For Private And Personal Use Only
