________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ચંદરાજાના શસ ઉપરથી નીકળતૈ સાર.
૧૦૯
હે નદીના વીરા ! તમે પ્રભુને સંભારે, મનમાં બેદ મ કરે.” આ પ્રમાણે
લતી ગુણવળી કુટરાજને દિલાસે આપે છે, ને પોતાના મનને સમજાવે છે. કુટરાજના પાંજરાને દેરાસરની જેમ પૂજે છે, જરા પિતે હર ગઈ હોય, ને કુકડે પાંખો ફફડાવે તે તરત દેડી આવે છે અને તેની સંભાળ લે છે. પાંખો પંપાળે છે, અને તેના ગુરુ સંભારી સંભારી મન વાળે છે.
અન્યદા ત્યાં એક મુનિ મહારાજ ગોચરી નિમિત્તે પધાર્યા. ગુણાવળીએ ઘણું સત્કાર સાથે ઉત્તમ માદક વહોરાવ્યા. તે વખતે પાંજરામાં કુકડે જોઇને મુનિ બેલ્યા કે—-“ આ શું? આ પંખીએ તમારે શું અન્યાય કર્યો છે કે જેથી તમે તેને પાંજરામાં નાખે છે? તમારા મનમાં તે એ સેનાનું પાંજરું હશે, પણ એના મનમાં તે એ કેદખાનું છે, માટે એને છોડી દે. એ હિંસક પ્રાણીને પાળવું તે પણ ગ્ય નથી. એનું સવારના પહોરમાં મહું જેવાથી પણ પાપ લાગે; માટે એમ શા સારું કરવું ? ” મુનિરાજનાં આવાં વચન સાંભળી ગુણાવળી બેલી કે-“હે મહારાજ ! આ સામાન્ય કુકટ નથી. આતે ઘરને ઘણી છે, આભાને રાજા છે, ને મારા સ્વામી છે. મારી સાસુએ તેમને કુકડા કર્યા છે. એની વાત તે ઘણી છે પણ કેટલી કહે ? મેં પૂર્વ ભવે પાપ કર્યું હશે તેનું ફળ હું પામેલ છું. આ કારણથી એમને પાંજરામાં જાળવી રાખું છું. હે સ્વામી ! આપે તેને સાધારણ કુકડે જાણે મને શિખામણ દીધી તે બરાબર છે પણ આ પંખી તે મારા પ્રાણ સમાન છે.” | મુનિ બોલ્યા કે-“હે બાઈ ! આ વાત મારા જાણવામાં નહોતી. મેં સામાન્ય પંખી જાણી તમને કહ્યું હતું. વીરમતીને આમ કરવું ઘટતું નહતું. ચંદ તે ચંદ્રસમાન હ. તેની આવી અવસ્થા થવી ન જોઈએ, પણ હે બાઈ ! હવે તું વધારે ખેદ કે રૂદન કરીશ નહીં. તારા શિયળના પ્રભાવથી સે સારાં વાના થશે. કર્મની પાસે કોઇનું બળ જોર નથી; કર્મ સેને સીધા કરી નાખે છે. કર્મ કરે તે કઈ કરી શકતું નથી માટે હવે તમે વધારે ખેદ ન કરતાં ધારેલું કાર્ય સિદ્ધ થવા માટે વિશેષ ધર્મારાધન કરજો અને એટલી મારી હિતશિક્ષા હૃદયમાં ધારણ કરે. ” આ પ્રમાણે કહી ગુણવળીને સારી આશા આપી મુનિ ત્યાંથી પિતાને સ્થાનકે ગયા.
હવે ગુણાવળી મુનિરાજના વચનોને સંભારી ધમાંરાધન કરે છે. કુકડાને સંભાળે છે અને પિતાની ભૂલ સાંભરે છે એટલે વળી ખેદને વશ થાય છે. આ પ્રકરણ અહીં સમાપ્ત થાય છે. હજુ આગળ ઘણી જાતના વીતક વિતવાના છે. નિર્વચપણમાં પણું વીરમતી તેને શાંતિથી રહેવા દેવાની નથી. તે સંબંધી વર્ણન કાગળના પ્રકરણમાં વાંચશું. હમણા તે આ પ્રકારમાંથી પસાર શું ગ્રહણ કરે ને છે તેને વિચાર કરીએ.
For Private And Personal Use Only
