________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મેવાડ માવાડનાં કેટલાંક તીર્થસ્થાનો.
૧૨૧ જઈએ છીએ. અહીં કેટલાક રિવાજ એવા જોવામાં આવ્યા છે, કે જેનરીતિ અનુસાર તેનો ખુલાસે થઈ શકતો નથી. રાતના આઠ વાગે આરતી ઉતર્યા પછી આંગી ઉતારવામાં આવે છે, અને તે વખતે પૂજારી પુલની આંગી ચે છે, અને કેશરથી પૂજા કરે છે. વસંતઋતુમાં ગુલાલ ભરે છે અને આ કાર્યમાં લગભગ એક કલાક લે છે. આ રીતિ તદ્દન નવીન પ્રકારની છે. આંગી વધારે વખત રહે તે મૂળનાયકજીના શરીરમાંથી કળા ભરીભરીને અમી ઝરવા માંડે છે, તેથી આ પ્રમાણે દાદાના હુકમથી કરવામાં આવે છે એમ ખુલાસે કરવામાં આવે છે. રાતે નવ વાગ્યા પછી ગાંધ ગાવા બેસે છે, તે એક બાર વાગ્યા સુધી તે પ્રમાણે કરે છે. રાત્રિના દેરાસર મંગલિક કરવામાં આવતું નથી. કેશર ચઢાવવામાં વિવેક બહ ઓછો રહે છે. મંદિરમાં એક બાવે. હનુમાનની મૂર્તિ પાસે બેસી દેવીએના મંત્ર બોલે છે, જાપ કરે છે અને શરીરે રાખ ળેિ છે. આ દેખાવ જૈનમંદિરમાં અન્યત્ર કોઈપણ જગાએ જોવામાં આવ્યું નથી. તેમજ આનું કારણ પણ સમજાણું નથી. મંદિરમાં દ્રવ્યની પુષ્કળ આવક છતાં રીપેરનું કામ ચાલતું નથી. જમીનના આરસે જુના કાળના અને વચ્ચે ફેટવાળા છે, તેને બદલે નવીન આસ બંધાવનાર તૈયાર છે, પણ દાદાને હુકમ નથી એ જવાબ આપી તે કાર્ય કરવા દેવામાં આવતું નથી. પૂજા તથા પખાળના રૂપિયા પંડ્યાને જાય છે, દેરાસરમાં જે રોકડ નાણું મૂકવામાં આવે તેપણુ પંડ્યાને જાય છે. ભંડારમાં જે રકમ લખાવવામાં આવે તેમાંથી પાંત્રીશ ટકા પંડયાએાને મળે છે. આ સર્વ લાગાઓ શા કારણથી કરવામાં આવ્યા છે. તેને સ્પષ્ટ ખ્યાલ કેઈ આપી શકતું નથી.
અહીંને સર્વ કારભાર ઉદેપુર રાજ્ય તરફથી નિમાયેલી મેનેજીંગ કમીટી કરે છે. તેના સવ મેંબરે કવેતાંબર જૈન છે, પરંતુ પ્રમુખસ્થાને એક વૈષ્ણવ ગૃહસ્થ છે. તેઓ સારી લાગણીવાળા છે છતાં જૈન તીર્થના વહીવટમાં વિષ્ણવની હાજરી જરા વિરોધાભાસ જેવી જણાય છે. દિગંબર બંધુઓએ આ વહિવટમાં ભાગ લેવા ઘણા પ્રયત્ન અત્યાર સુધી કયાં એમ સાંભળ્યું પરંતુ તેમાં તેઓ ફાવી શક્યા નથી. ઉદેપુરને શ્રી સંઘ અને ખાસ કમીટિના મેંબરે કેશરીજી મહારાજના વહિવટના સંબંધમાં અને યાત્રાળુની બાબતમાં બનતું ધ્યાન આપી જૈન કેમ ઉપર ઉપકાર કરે છે.
કેશરીજી મહારાજના સંબંધમાં અનેક દંતકથાઓ ચાલે છે. સદાશિવ રાવની ચઢાઈની હકીકત ખાસ સાંભળવા લાયક છે. તે ઉપરાંત પાંચ હજાર વર્ષથી મૂળનાયકજી શ્રી આદિનાથની મૂર્તિએ કેવા કેવા ચમત્કારે ક્યાં છે તેને આબાદ વૃત્તાંત સાંભળવામાં બહુ રસ પડે છે. અત્યારે પણ એ તીર્થના અધિષ્ઠાયક દેવે
For Private And Personal Use Only
