Jain Dharm Prakash 1912 Pustak 028 Ank 12

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 8

૩૨૨
જેમ પ્રકાશ. ૧૮. અપ–પદ્યબંધમાં અન્ય છંદના અધિકારે અન્ય ઈદનું કહેવું થાય છે. જેમકે “આય” ને ઠેકાણે “વૈતાલીય' પદ કહેવું. ઈત્યાદિ.
૧૯. સ્વભાવહીનં--જેમાં વસ્તુને જે સ્વભાવ હોય તેથી વિપરીત કહે છે. જેમકે “અગ્નિ શીતળ છે.” “આકાશ મૂર્તિમાન છે.” ઈત્યાદિ.
ર૦. વ્યવહિત–જેમાં પ્રસ્તુત (ચાલુ) વિષષને બાજુ ઉપર મૂકી અપ્રસ્તુત વિજયને વિસ્તારથી કહી ફરી પ્રસ્તુત વિષયને પકડે છે.
ર૧. કાળદે – જેમાં ભૂત, ભવિષ્ય કે વર્તમાન કાળનો વિપર્યય કરી દેવામાં હવે એડલે કે ભૂતને બદલે વર્તમાન કહેવો. ઈત્યાદિ.
૨૨. યતિદેહ–અસ્થાન વિરતિ અથવા સ વિરતિ.
૭. વિદે—અલંકાર વિશે –તે તિથી હિ.
૨૪. સમયા?-સિદ્ધાd વિધિ વચન. જેમકે “સાંપને તે શાસનું કારણે કાર્ય, ' ઇત્યાદિ.
૨૫. વચનમાત્ર–નિર્દેતુકે, જેમ કે એક માણસ ઈચ્છા મુજબ ગમે દે દેશ (સ્થાન) ને લોકના મધ્યબિંદુપણે બીજા પાસે જણ.
૬. અલપાંદે--જેમાં અશ્વપત્તિ (ઉપલક્ષણ) વડે અનિષ્ટ પરિએ ઉપજે છે. જેમકે “કડક કાર નહિં માર.” એમ કહેતાં ઉપલહાણુથી કે બીજા કુતરાને મારવામાં કે નથી એવો અનર્થ થાય છે. ઈત્યાદિ.
૨૭ અમાસષ---જ્યાં સમાવિધિ પ્રાપ્ત થાય ત્યાં સમાસ ન કરે અથવા વિપરીત સમાસ કરી તે.
૨૮. ઉપમાષ—- જેમાં હીન ઉપમા ” દેવામાં આવે. જેમકે “મેરૂ સર્ષવ જેવા છે. ' અથવા અધિક ઉપમા ” દેવામાં આવે, જેમ કે “સ મેરજે છે.” અબ અનુપમા” કહેવામાં આવે. જેમકે “મેરૂ સમુદ્ર જે છે. ” ઈત્યાદિ.
૯. રૂપકોષ–સ્વરૂપમૃત અવયનું વર્ણન નહિં કરવું અથવા વિતે વર્ણન . જેમ કે પર્વનું વર્ણન કરતાં તેના મૃત શિખરાદિ : ન વર્ણવે અથવા સમુદ્ર સંબંધી વસ્તુઓનું ત્યાં વર્ણન કરે. ઇત્યાદિ.. : શિષ--જેમ ફલ પર એક્વાડ ના કતામાં આવે. -- કે ' એ છેદન પાલીમાં રહે છે. ' એમ કહેવું હોય ત્યાં
.
૧. દરરોષમાં છો એવા સ્તુને જજ પદાર્થ ? ? ન કરવામાં આવી છે. જે તે વર ” એ કહે કરી છે ના માની નવિક રળ છે પરામાં તેને જૂદા