Jain Dharm Prakash 1912 Pustak 028 Ank 12

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha
Catalog link: https://jainqq.org/explore/533332/1

Page #1

श्री
REGISTERED No. B. 156.
જૈનધર્મ પ્રકાશ.
शार्दूलविक्रीडितम्.
ये जीवेषु दयालवः स्पृशति यान् स्वल्पोपि न श्रीमदः श्रांता ये न परोपकारकरणे हृप्यति ये याचिताः स्वस्थाः सत्स्वपि यौवनोदयमहाव्याधिमकापेषु ये ते लोकोत्तरचारुचित्रच रिताः श्रेष्ठाः कति स्युर्नराः
જેને જીવદયા વસી મવિધ, લક્ષની તણા ગવો નહીં ઉપકાર નહીં થાક, યાચકગણે આહ્લાદ માને સંહી શાંતિ ચિત્તતણી, જીવાની મા માગે. હાયે નહી, એવા સુંદર. શ્રેષ્ઠ મુક્ત ગુણધી રાક્ષે જવલ્લે મહી.
પુસ્તક ૨૮ મું.. ફાલ્ગુનઃ સંવત્ ૧૯૬૯. શાકે ૧૮૩૪. પ્રગટ હો.
૧ વાગ્યશતક ( સમક્ષ્ાકી.) ૨ સર્વજ્ઞપ્રણિત સૂત્રની વિલક્ષણતા. ૩ સર્વજ્ઞપ્રણિત સૂત્ર વ્યાખ્યાનવિધિ ૪ સર્વજ્ઞપ્રણિત સ્વરચના સબધી રૂપક, પ મૈત્રીભાવનું ઊંડું રહસ્ય. ક દેવને કા..
૭ અમદાવાદખાતે મળેલા "શ્રી સધને મહેન હું સેરિસા
હું આઝમી જૈન શ્વેતામ્બર કોન્ફરન્સ, ૧૦ પ’. શ્રી ગભીરવિજયજીનો સ્વર્ગવ સ
શ્રી
મૂલ્ય રૂા. ૧)
શ્રી જૈનધમ પ્રસારક સભા, ભાવનગર.
अनुक्रमणिका.
"સરસ્વતી” છાપખાનુ
અંક ૧૨ મે
ભાવનગર
સ્ટેજ શ. ૦-૪-૦ ભેટ સાથે.
૩૭૦
૩૫
102.
૩૫
૩Ge
૩૮
૩૮૯
૩૯૧
૯૭

Page #2

| લાઈફ મેમ્બરને ભેટ. અમારી સભાના લાઇફ મેમ્બરને ચાલુ વર્ષની ભેટ તરીકે આપવાના નીચે - ફક્તક મુકરર થઈ ગયા છે અને તે તૈયાર પણ થઈ ગયા છે. છેડા દિવ એ એકલવાનું શરૂ કરવામાં આવશે.
શ્રી પંચાશક ગ્રંથ કા રહિત. ( રન ) છે કર્મથ ટીકા વિભાગે જે, (કર્મથે પમે, હું તથા સંરકત કર્મય.) શ્રી જ્ઞાનસાર ટી સહીત. (સંસ્કૃત) શ્રી પરિશિષ્ટ. પર્વ-પદ્ય બંધ શો પ્રમેય રત્નકોષ-ન્યાયને ગ્રંથ. ૨. ( સંકુન , શ્રી પ્રકરણે ઉપરના વનદિને સંગ્રહ. ગુજરાતી પધધ. શ્રી ધન પાળ પંચાશિકા. દીક. અર્થ યુક્ત તથા બણ તીર્થોને કર સાથે. શ્રી તવાતાં તથા લકમી સરસ્વતીને સંવાદ. (ગુજરાતી ભાષામાં)
ઉપર જણાવેલી આઠ વસ્તુ પિકી પ્રથમના પાંચ વ્ર તદન સંસ્કૃતમાં છે અને તે સંસ્કૃત ભાષામાં પણ સારો અભ્યાસીને ઉપયોગી થઈ પડે તેમ છે તેથી
માંના થના વગુ છે જે લાઈફ માર ખાસ મોકલવા ફરમાવશે તેમને મોલમાં આવશે અને બાકીના પાંચ તે રને મોકલવામાં આવશે..
ઉપરના ઘા પોરટેજ પૂરતા જ વેલ્યુબિલથી મોકલવામાં આવશે. આડે વસ્તુની ઈચ્છાવાળા લા. અરે તરતમાં પત્ર લખવા તઢી લેવી...
જે પોતે નહીં મેગાવે તેનીવતી એ થો સાધુ સાદી. વિગેરેને ભેટ પા આવશે જેથી તેનો સદુપમાં જશે ને તેને લાલ મળશે.
ઉપરના પ્રથો કિંમતથી મંગાવનારને માટે પણ નીચે
પ્રમાણે સગવડ રાખવામાં આવી છે.
જP
૬ ક. પંચશક થે સટીક. ફા. પ૦ કલેક ૧૦૦૦૦ રૂ રા - ૨ શ્રી કર્મચંશ ટીકા યુક્ત વિભાગ ૨. ફ. ૪૦ લેક ૮૦૦૦ રૂ ૨) ૦ ૩ શ્રી જ્ઞાસાર ટીકાયુકત, ફા. ૧૪ લેક ૩૦૦૦ ૩ ૦ ૦)ઝા ૪ થી પરિશિષ્ટ પર્વ. ફા. ૨૨ લેક ૪૦૦૦ ૫ શ્રી પ્રયત્નકે. ફા. ૬ કલેક ૧૨૦૦ રૂ છે ) ૧ પ્રકરણ વિગેરે સ્તવાદિને રસ ઍડ. પાળ પંચાશિકા.
૩ ૦ ૦) ૮ લાત ને લગી સરસ્વતીને સંવાદ.
માગ મેળવનાર પટેજ ઉપમાન ને વેલ્યુપિલને લાગશે

Page #3

श्री जैन धर्म प्रकाश.
तत्र च गृहस्थैः सङ्गिः परिहर्तव्योऽकल्याण मित्रयोगः, सेवितव्यानि कल्याण मित्राणि, न बनीयाचितस्थितिः, अपेदितव्यो लोकमार्गः, माननीया गुरुसंहतिः, नवितन्यमेतत्तत्रैः, प्रवर्तितव्यं दानादी, कर्तव्योदारपूजा जगवतां, निरूपणीयः साधु विशेषः , श्रोतव्यं विधिना धर्मशास्त्रं, जावनीयं महायत्नेन, अनुष्ठेयस्तदर्थो विधानेन, अवलम्बनीयं धैर्य, पर्यासोचनयांचतिः; अवलोकनीयो मृत्युः , नवितव्यं परलोकप्रधानः, सेवितव्यो गुरुजनः, कर्तव्यं योगपट्टदर्शनं, स्थापनीयं तपादि मानस, निरूपयितव्या धारणा, परिहतव्यो विकपमार्गः, प्रयतितव्यं योगशुधौ, कारयितव्यं जगवलुवन बिम्बादिकं, लेखनीयं जुबनेशवचनं, कर्तव्यो मगजपः, प्रतिपत्तव्यं चतुःशरणं, गर्हितव्यानि मुष्कृतानि, अनुमोदयितव्यं कुशलं, पूजनीया मंत्रदेवताः, श्रोतव्यानि सचेष्टितात, नावनीयमौदार्य, वर्तितव्यमुत्तमझातेन, ततो नविष्यति जवतां साधुधर्मानुष्ठाननाजनता ॥ . . नपमितिलवमपञ्चा कथा.
...............--
-
--
પુસ્તક ર૯ મું,
ફાગુન. સં. ૧૯૬૯, શાકે ૧૮૩૪.
અંક ૧ર મા
ने अँह नमस्तत्वज्ञाय. . वैराग्य शतक.
समश्लोकी. (-मा१० मा .)
(नुस थान 2 २४७ थी.) ९५ति -ते ४ यवस्वत मे देव ! ५२॥भीनय मानती;
पशु माद ने स देवतामा, विविध मुद्रा ५७ती घराभां. ८१
વસંતતિલકા-આ તેજ સર્વ મદનજ્વલનંધ છે,
विमान ४२६२ ते शन !

Page #4

જૈનધર્મ પ્રકાર.
ખીલી હવે પણ રે લલિતાં જ, મારા મને શુચિ વિવેક કાનું તેજ.
રે પ્રત્યક્ષજ નારકી જમાં સ્વછંદતા જ્યાં નવ, એ સર્વ સમે પુકાર કરતાં વિદ્વાન સર્વે પણ તે નારી વશવતી એજ વિશે કતિ જેવાં અહિં, રોમાંચ થકી વિકસિત વપુએ તે ભાગતા કે નહિ?
દાકાંતા––તે આ સ્ત્રીઓ ! કુવલયો તેજ જતુ વસંત,
ને આ મધ્ય શચિવન ભૂમિનું ને અમે એજ મિત્ર; કિંતુ નિ દુદયમહિં થઈ તત્ત્વ દીવાની જ્યોત, જેથી હસી હૃદય કરતું યવનોન્માદની જ.
આકે દે? ગાંધકાર, કેણ ગુરૂ? શુદ્ધ માર્ગને ભાષી;
શું ઉત્તમ વિજ્ઞાન નિજના ગુણદોષનું જ્ઞાન.
જે કારૂણ્ય સુવર્ણથી નાહ થયું––સન્માર્ગ તાબે નહિ, ને મેં સંયમ લેહથી નહિ અને સંતોષ માટી થકી, જેને ગ્ય તપવિલાન દહન વાલાવલિ જ ને, સિદ્ધિ કેમ થશે નુવાન્ય નિકી કુપાત્રના આયે ?
હે મહાત કવ ! વચન છે કદિ તે કહે, પાયે તું ફળ આ ભવ અટવીમાં એર કંઈ ફાટકને; ભાઈ! તેવું ને કાંઈ માતા જે દેનાર તે શું અરે ! શું લુલા જ્યમ તું જુએ ? કઈ નહિ તું યત્નને આદરે.
૭
વેળા ગુણથી તુલ્ય હંસ-બગલું તે ચાલમાં અંતર, કાળા ગુણથી કાગ-કોયલ મા ને બેલીમાં અંતર પીળા ગુણથી મહાદરામાં તે મૂલ્યમાં અંતર, માનુએ સરખાંજ આર્થ-ખલ તે ગુણાવિ અંતર.

Page #5

ચિરાગ્ય શતક.
વસંતતિલકા- પ્રિયકી હત થયેલજ અમાત્ર,
તે ધીરતા સરસ શુદ્ધ કરે પવિત્ર; ને આ જન શુચિ વિવેક વિચારવાળા, તે શું કરે ! વિવિધ મન્મથનાજ ચાળ.
૯૯૯
-
-
ક્યારેજ તે દિન મને મળશેય એ, રસધ્યાન વાન મનનાં નિત્ય રે થવાને; આનંદબિંદુ વિશદેજ સુધામને, ડારા મહિ નજર મુક્તિવધૂતણી રે !
અનુ
-લલિત સત્ય સંયુક્ત, સુસ્પષ્ટ મિત ને મીડી; વાણું જે બોલતાં વ્યક્ત, સ્વયંસિદ્ધા સરસ્વતી.
૧૦૧
સિંધ્યા શી જિનવલ્લભ સુગુરૂએ શાંતપદેશામૃત, જેણે નાગપુરે કરાવ્યું ભુવન શ્રી નેમતીર્થેશનું એવા શ્રી ધનદેવ શેઠ વસતા તેના સુતે એજ રે ! પાનંદ શતક રચ્યું ! સુજનને આનંદના હેતુએ.
૧૦૨
રા પ્રમુખ મુખે નહિ નહિ એ ચંદ્રના બિંબમાં, ને એ ચંદનલેપથી નહિં અને દ્રાક્ષારસાસ્વાદમાં મેં આનંદ ન મેળવ્ય પ્રિય સખે ! શું બેલવાથી વધુ? પાનંદ શતક સુણી અનુભવ્યો આનંદ જે કહું.
૧૦૩
નેટ–શી જિનવલ્લભરિ મહારાજેનો ઉપદેશ સાંભળવા માટે નિરંતર જનારા તેમજ નાગ
પુરમાં જેણે શ્રી નેમિનાથ જિનાલય બંધાવ્યું એવા શ્રી ધનદેવ શેઠ હતા. તેના સુત-પુત્ર કવિશ્રી પદ્માનંદ નામે હતા. તેમણે આ પમાનંદ શતકની યોજના સજનોનાં આનંદ માટે કરી આ ધાવશેઠ ! ને સંવત્ જન્મસ્થાન વગેરે જે કોઈ સહદય બંધુ જવામાં હોય તે તે તથા કવિશ્રી પમાનંદની અન્ય કૃતિઓ વગેરે મળે તો તે બહાર પાડવામાં આવે તે ઘણો લાભ થવા સંભવ છે. લેખક,

Page #6

જેમ પ્રકાશ.
सर्वज्ञप्रणित सूत्रनी विलक्षणता.
( વિશેષાવશ્યક પૃષ્ઠ ૫૩ -) “અપ અક્ષર અને બહુ અર્થવાળું, વળી બાવીશ ષ વજિત અને આ ગુણવો અલંકૃત, એવા લક્ષણે કરી લક્ષિત હોય તેને સર્વ પ્રણીત સરા જાણવું” અન્યત્ર કહેલા તે બત્રીશ દોનું વરૂપ આવી રીતે છે –
૧. અલીક-અછતી વાત (બીના) પ્રગટ કરવી અને ખરી બીનાને છુપાવવી. જેમકે “આ જગત ઈશ્વરે કરેલું છે ? ઇત્યાદિક અછતી–એટ–કપિત વાત પ્રગટ કરવી અને “આત્મા નથી ” ઈત્યાદિક ખરી-વ્યાજબી બીના છૂપાવી દેવી તે.
૨. ઉપઘાત જન-જે વડે પ્રાણી વર્ગનો ઉપઘાત-વિનાશ પ્રવર્તે. જેમકે વેદ વિહિતા હિંસ” એટલે વેદમાં ફરવા ફરમાવેલી યજ્ઞાદિક અર્થે થતી હિંસા કરતાં ધર્મ-પુત્ય” થાય છે પણ ઈતર હિંસાની પરે તેથી પાપ થતું નથી એવો પ્રાણઘાતક ઉપદેશ જ્યાં સમાયેલ હોય તે.
૩. નિરર્થકં–જેમાં વર્ણ (અક્ષરો) ને ફવિન્યાસ અથવા ઉચ્ચાર માત્ર હોય પણ અર્થ વિશેષ ન હોય તે-જેમકે અ, આ, ઈ. ઈત્યાદિક અથવા ડિયાદિતું.
૪. અપાર્થક–અસંબદ્ધ (પૂવાપર સંબંધ વગરના) અર્થવાળું હોય તે. જેમકે “ દશ દાડિમ, છ અપૂપ, અજચર્મ, ઇત્યાદિક.
લં—–જેમાં અનિષ્ટ અર્થાતરનો સંભવ થતો હોવાથી વિવફા કવા ઇટ ચર્થના ઉપઘાત થઈ શકતો હોય છે. જેમકે “નવ કલા દેવદરાઃ ઈત્યાદિક,
૬. દ્રહિલ–અતિ ઉપદેશવડ જે પાપભ્યાપારને પાપવાવાળું હોવાથી પ્રાણીઓને ટ્રેડ કરનારું થાય છે. જેમકે “સમસ્ત જગતનો સંહાર કરતાં છતાં જેની બુદ્ધિ નિલેપ રહે છે તે પુરુષ આકાશની પેરે પાપકર્મથી લેપતે નથી. તથા “જેટલે નજરે દેખાય છે તેટલો જ આ લોક છે, બીજું બધું પ્રલાપ માત્ર લકોને ડગવા માટે જ છે. વળી, માલ કે નરક કેણે જોયું છે ? માટે જે ખાધું, કીધું કે જે ગમ્યું એજ ખરૂં છે. આગળ પાછળ કશે વિચાર કરવાની જરૂર જ નથી, માટે નિશ્ચિતપણ-નિર્ભયપણે વિષયસુખનો અનુભવ કરી લેવામાં લગારે ચૂકવું નહિ,” ઇત્યાદિ પ્રાણીઓને ઉગે દોરી જઈ અનર્થ ઉપજાવનારાં અને પાપકાયને પુષ્ટિ આપનારાં વચનો જેમાં હોય તે.
છે. નિઃસાર–વેદ વચનાદિક છે તથવિધ યુક્તિ વિકાળ હોવાથી જે વ્યર્થ વિલાપ રૂપ હેાય છે.

Page #7

સર્વજ્ઞપ્રણિત સૂત્રની વિલક્ષણતા.
૩૭૧
<.
અધિક—જે અક્ષર, માત્રા, પઢાર્દિકવડે પ્રમાણુથી વધારે હોય તે. G. ન્યૂન—જે અક્ષર, માત્રા, પદાદિકવર્ડ ન્યૂન-હીન હોય તે. અથવા હેતુ ઉદાહરણથી અભ્યધિક હોય તે અધિક નવું જેમકે ‘શબ્દ અનિત્ય છે કેમકે તે પ્રયાગ જન્ય છે, અને પ્રયત્નનુ તાત્કાલિક પરિણામ છે. ’ એ વચન હેધિક એટલે અધિક હેતુવાળું છે. તેવીજ રીતે ‘ પ્રાગજન્ય હાવાથી; ઘટપટની પેરે, એમ કહેવું તે ઉદાહરણાધિક છે. વળી એ હેતુ ઉદાહરણથી જે હીન હોય તે ઊન નવુ. જેમકે શબ્દ અનિત્ય છે ઘટવત્. ' એ હેતુહીન છે અને ‘ પ્રયેગ જન્ય છે માટે ' એ વચન ઉદાહરણહીન છે એમ તણુવુ. ઇત્યાદિક.
6
૧૦. પુનરૂ ં-શબ્દથી અને અથી એમ બે પ્રકારે પુનરૂક્ત હાઇ શકેછે. તેમાં શબ્દથી પુનરૂક્ત ઘટ, ઘટ, ઘટ,’ ઇત્યાદિક. અને અર્થથી પુનરૂક્ત ઘટ, કુટ, કુંભ ' ઇત્યાદિક, વળી અર્થાપન્ન સંબંધી પુનરૂક્તતા, જેમકે ‘પુષ્ટ એવા દેવદ્યત્ત દિવસે ખાતા નથી. ’ એમ કહેવાથી અર્થાત્ સમજાય છે કે તે રાત્રે ખાયછે. ' તેમ છતાં એમ સાક્ષાત્ ન કહેવુ' તે અપન્ન પુનરૂક્તતા જાણવી. વ્યાદ્ભુત —જેમાં પૂર્વ વચનવડે પર વચનના વ્યાઘાત થતા હોય એવુ. પૂર્વાપર વિરોધી વચન. જેમકે · કર્યાં છે, તેનુ ફળ છે, પણ કર્મના કાં નથી. ' ઇત્યાદિ.
૧૧.
૧૨. અયુક્ત —જે વચનમાં સખળ યુક્તિ ન હોય તે. જેમકે તે હાથીએના ગંડસ્થળથકી ઝરતા મજળાવડે હાથી, ઘેાડા અને રથે તણાઈ જાય એવા ધાર નદીને પ્રવાહુ ચાલ્યે. • ઈત્યાદિ.
"
૧૩. કમભિન્ન-જેમાં કુમનો મેળ મળેજ નહિ. જેમકે સ્પન, રસન, ઘાણુ, ચક્ષુ અને શ્રેત્રના વિષયેા સ્પર્શ, રસ, ગંધ, રૂપ અને શબ્દ યથાક્રમ વર્ણવવા હાય ત્યારે શબ્દ, રૂપ, સ્પર્શ, ગધ અને રસ એમ બેલે ઈત્યાદિ.
૧૪. વચનભિન્ન —જેમાં એકવચન, દ્વિવચન અને બહુવચન જ્યાં જેમ ઘટે ત્યાં તેમ નહિ વાપરતાં ભિન્ન વાપરવામાં આવેલ હોય તે,
૧૫.
વિભક્તિ ભિન્ન —જેમાં પ્રથમા, દ્વિતીયા,તૃતીયા, પ્રમુખ વિભક્તિએ ત્યાં જેમ ઘટે તેમ ત્યાં નહિં વાપરતાં તેથી વિપરીત વાપરવામાં આવેલ હોય તે. ૧૬. લિગભિન્ન ——જેમાં સ્ત્રીલિંગ, પુરૂષલિંગ કે નપુ`સલિંગ જેમ ઘટે તેમ નહિ વાપરતાં તેથી વિપરીત વાપરવામાં આવેલ હોય તે.
૧૭. અનભિર્હુિત જે સ્વસિદ્ધાંતમાં ઉપદેશેલુ ન હોય, જેમકે વૈશેષિકને માન્ય સાતમા પદાર્થ, તેમજ પ્રકૃતિ અને પુરૂષ એ બે ઉમેરતાં જેમ સાંખ્ય માન્ય પદાર્થ.' ઈત્યાદિ.

Page #8

૩૨૨
જેમ પ્રકાશ. ૧૮. અપ–પદ્યબંધમાં અન્ય છંદના અધિકારે અન્ય ઈદનું કહેવું થાય છે. જેમકે “આય” ને ઠેકાણે “વૈતાલીય' પદ કહેવું. ઈત્યાદિ.
૧૯. સ્વભાવહીનં--જેમાં વસ્તુને જે સ્વભાવ હોય તેથી વિપરીત કહે છે. જેમકે “અગ્નિ શીતળ છે.” “આકાશ મૂર્તિમાન છે.” ઈત્યાદિ.
ર૦. વ્યવહિત–જેમાં પ્રસ્તુત (ચાલુ) વિષષને બાજુ ઉપર મૂકી અપ્રસ્તુત વિજયને વિસ્તારથી કહી ફરી પ્રસ્તુત વિષયને પકડે છે.
ર૧. કાળદે – જેમાં ભૂત, ભવિષ્ય કે વર્તમાન કાળનો વિપર્યય કરી દેવામાં હવે એડલે કે ભૂતને બદલે વર્તમાન કહેવો. ઈત્યાદિ.
૨૨. યતિદેહ–અસ્થાન વિરતિ અથવા સ વિરતિ.
૭. વિદે—અલંકાર વિશે –તે તિથી હિ.
૨૪. સમયા?-સિદ્ધાd વિધિ વચન. જેમકે “સાંપને તે શાસનું કારણે કાર્ય, ' ઇત્યાદિ.
૨૫. વચનમાત્ર–નિર્દેતુકે, જેમ કે એક માણસ ઈચ્છા મુજબ ગમે દે દેશ (સ્થાન) ને લોકના મધ્યબિંદુપણે બીજા પાસે જણ.
૬. અલપાંદે--જેમાં અશ્વપત્તિ (ઉપલક્ષણ) વડે અનિષ્ટ પરિએ ઉપજે છે. જેમકે “કડક કાર નહિં માર.” એમ કહેતાં ઉપલહાણુથી કે બીજા કુતરાને મારવામાં કે નથી એવો અનર્થ થાય છે. ઈત્યાદિ.
૨૭ અમાસષ---જ્યાં સમાવિધિ પ્રાપ્ત થાય ત્યાં સમાસ ન કરે અથવા વિપરીત સમાસ કરી તે.
૨૮. ઉપમાષ—- જેમાં હીન ઉપમા ” દેવામાં આવે. જેમકે “મેરૂ સર્ષવ જેવા છે. ' અથવા અધિક ઉપમા ” દેવામાં આવે, જેમ કે “સ મેરજે છે.” અબ અનુપમા” કહેવામાં આવે. જેમકે “મેરૂ સમુદ્ર જે છે. ” ઈત્યાદિ.
૯. રૂપકોષ–સ્વરૂપમૃત અવયનું વર્ણન નહિં કરવું અથવા વિતે વર્ણન . જેમ કે પર્વનું વર્ણન કરતાં તેના મૃત શિખરાદિ : ન વર્ણવે અથવા સમુદ્ર સંબંધી વસ્તુઓનું ત્યાં વર્ણન કરે. ઇત્યાદિ.. : શિષ--જેમ ફલ પર એક્વાડ ના કતામાં આવે. -- કે ' એ છેદન પાલીમાં રહે છે. ' એમ કહેવું હોય ત્યાં
.
૧. દરરોષમાં છો એવા સ્તુને જજ પદાર્થ ? ? ન કરવામાં આવી છે. જે તે વર ” એ કહે કરી છે ના માની નવિક રળ છે પરામાં તેને જૂદા

Page #9

સર્વજ્ઞાતિ સૂરની વિલક્ષણતા.
૩૭૩
પદાર્થ તરીકે ગણેલ છે તે અયુક્ત છે. કેમકે વસ્તુના અનન્ત પર્યાય હોવાથી પદાર્થ પણ અનંત થઈ જાય.
૩૨. સંધિદષ––જ્યાં સંધિ કરવાને વિધિ પ્રાપ્ત થાય ત્યાં તેમ ન કરે અથવા ખોટી વિપરીત સંધિ કરે.
એ બત્રીશે સૂદે છે. ઉક્ત દેથી તદ્દન મુક્ત અને આગળ કહેવામાં આવતાં ઉત્તમ લક્ષણ વડે જે લક્ષિત હોય તેને સર્વજ્ઞપ્રણીત રસૂત્ર જાણવું. જે આઠ ગુણવડે યુક્ત હેવાથી લક્ષણુલક્ષિત સૂત્ર કહેવાય છે તે આઠ ગુણે આ રીતે –-- ૧. નિર્દો -- ઉંકા
. : છે. એટલે દેશના અભાવ ૨ ગુણ રહ્યું છે.
3. રાત્રે ૯ની પેરે અનેક વાર્થ વાચક જે છે, ૩. હેતુયુત—અન્વએ વ્યતિરેક ઉપપત્તિ તાણ હેતુ સહિત ૪. અલંકૃત-ઉપમા, ઉપ્રેક્ષાદિક અલંકારો વડે જે વિભૂતિ ૫. ઉપનીતં–-છેવટ ઉપનય વડે જેને ઉપસંહાર (સમાપ્તિ) કયે છે ૬. પિચાર–-કુળ પદપંક્તિ છે જે સુશોભિત હાય, ૭. મિત–-વણદક ઉચિત પરિમાણવાળું હોય. ૮. મધુર–જે સાંભળતાં મિડ-સહર લાગે એવું છે. વળી કેટલાક કાચા સૂત્રના છ ગુણ વર્ણવે છે તે આ રીતે--
૧. અાક્ષર––હ અર્થને સમાવેશ કરનારા પરિમિત અરે -- આવેલા હોય. જેમકે “ આજ સમાચક રાત્ર. ”
છે, અસંદિ—ડત શબ્દની પેરે લવણ, વસ, તુરંગ અને એ અનેક અર્થની જેમ ત્રાંતિ થવા ન પાએ તેવું.
૩. સારવ–પૂર્વી પે.
૪. વિતેસુખ—-એક રાત્રે ચણાનુગાદિ ચારે અનુયોગથી વ્યાખ્યા થઈ શકે તેવું. અથવા “અનંત અગર્ભિત હોવાથી વિશ્વ અને તેથીજ આરંત ' ની વ્યાખ્યા કરતાં તે એકજ ગુણ લેતાં ડર ને પર ગુણ ગાય છે
. સાંક-રાકાર, હિક ૨, કાર અને વાકાર વિરે, તે
૬. ન
ડા
ક નહિ રૂપ
માં

Page #10

જૈનધર્મ પ્રકાશ. જે સૂત્ર તે સર્વરભાષિત જાણવું. પ્રથમ જે આઠ ગુણે કહ્યા તેમાં આ છ ગુણે પણ સમાવેશિત થાય છે. ઉક્ત સૂત્રગુણ પરીક્ષાવિચારી ચતુર જનોએ અવક્ય અવધારવા યોગ્ય છે, કેમકે તે વડે નિર્દોષ સૂવની અને તેના પ્રણેતા સર્વ
ની પ્રતીતિ કરી શકાય છે, અને તેથી અભણ દિશામાં આત્મકલ્યાણ અર્થે નિઃશંકપણે ઉદ્યમ સેવી શકાય છે. અતિશ.
સન્મિત્ર કરવિજયજી.
सर्वज्ञप्रणीत सूत्र व्याख्यानविधि.
(વિશેષાવશ્યક પૃષ્ઠ ૪૬૭-૭૦ ) કોઈપણ સૂત્રની વ્યાખ્યા કરતાં પ્રથમ અખલિતાદ ગુણવાળું યત લક્ષણ યુક્ત સૂત્ર ઉચ્ચારવું જોઈએ. આને અન્યત્ર અલિત પદચ્ચારણ રૂપ સંહિતા કહેલી છે. પછી પદદ કરે. પછી પદાર્થ કહેવો. પછી યથાસંભવ સમાસ કરો. પછી ચાલનારૂપ વિચાર કરો અને ત્યારપછી દુપણ પરિવાર સમાધાન રૂપે કરો. એ રીતે મસર પ્રત્યેક સૂત્રે નાના મતવિશેષવડે વ્યાખ્યાન મયદા જાણવી. સંહિતાનો વિસ્તરાર્થ તે સૂવલક્ષણના કથનથી ભાગ્યકારે વસ્તુતઃ કહેલે જ છે. તેથી હવે પદાદિ સંબંધી વિસ્તારાર્થ ભાણકાર કહે છે. પદ બે પ્રકારનું હોય છે. એક અથવાચક અને બીજું ઘેાતક. તેમાં “વૃક્ષ ઉભું છે” ઈત્યાદિક અથવાચક પદ અને “પ્રઆદિક તથા “ચઆદિક ઘાતક પદ જાણવાં. વળી પણ પદ સામાન્ય રીતે નામિક આદિ પાંચ પ્રકારનું છે. તેમાં “અશ્વ એ નામિક પર, “ 'ખલું” એ નૈતિક, પરિ એ આપસગિક, ધાવતિ એ આખ્યાતિક અને સંયત એ મિશ્ર પદ જાણવું. એ પ્રકારનાં પદોનો વિરછેદ એટલે પદછેદ એ બીજું વ્યાખ્યાનનું અંગ જાણવું.
બીજું વ્યાખ્યાનનું અંગ પદાર્થ છે. તે કારકવાગ્યાદિક ભેદે કરીને ચાર પ્રકારનું છે. તેમાં ૧ કાકવાઓ એટલે કાકવિષય જેમકે “પચતીતિ પાચક ૨ સમાસવાથ્ય જેમકે “રાજ્ઞઃ પુરૂ રાજપુરૂષઃ 3 તદ્ધિતવા જેમકે “વસુદેવશ્ય અપત્ય વાસુદેવઃ' અને ૪ નિરૂક્તવાચ્ય જેમકે “બ્રમતિ ચરતિ ચ ભ્રમર ઈત્યાદિ. એવી રીતે પદાર્થના ચાર પ્રકાર બતાવ્યા. વળી પ્રકારાન્તરે પદાર્થ ત્રણ પ્રકારે પણ સંભવે છે. ૧ યિાકારક વિધાનથી ૨ પયય વચનથી અને ૩ ભૂતાર્થ વિધા
૧ નિશે. ૨ સમન્નાત. ૩ દોડે છે. નામવાળું ડનિપાતવાળુંઉપસર્ગવાળું ૪ ક્રિયાપદવાળું.

Page #11

સવજ્ઞપ્રણિત સૂત્ર વ્યાખ્યાનવિધિ.
૨૭૫
નથી. તેમાં ૧ ક્રિયાકારક જેમકે “ઘટ ચેષ્ટાયામ્ ” “ઘટતે હૈ ઘટઃ” ૨ પર્યાય જેમકે “ઘટક, કુટ, કુમ્ભ, કલશ ઈત્યાદિ. ૩ ભૂત એટલે યથાવસ્થિત અર્થનું કથન કરવાથી. જેમકે “આયત વૃત્ત શ્રીવાદિક વિશિષ્ટ આકૃતિવાળાજ ઘડે કહેવાય.” ઈત્યાદિ.
અથવા બીજી રીતે પણ પદાર્થ એટલે સૂત્રાર્થ ત્રણ પ્રકારને જાણ. તે આ રીતે-૧ પ્રત્યક્ષથી ૨ અનુમાનથી અને ૩ લેશથી એટલે સમસ્તપણે. તેમાં જેવું પ્રત્યક્ષપણે પુસ્તકાદિકમાં લખેલું દેખાય અથવા ગુરૂગમથી સંભળાય તેવુંજ સાક્ષાત પ્રરૂપવામાં આવે તે પ્રત્યક્ષથી પદાર્થ કહેવાય છે. જેમકે “સમ્યગુ દર્શન જ્ઞાન ચારિત્રાણિ મોક્ષમાર્ગ એ રીતે ગુરૂમુખથી શ્રવણાદિક પ્રત્યક્ષપણે સાંભળી તેને તેવીજ રીતે પ્રરૂપવામાં આવે. અનુમાન પણ અહીં અર્થોપત્તિરૂપ લેવું. તેમાં પણ અન્યથા અનુપપન્ન અર્થથકી અતીન્દ્રિય સાધ્ધાર્થનું અનુમાન કરવામાં આવે છે, તેમાં આ પ્રત્યક્ષ ઉપલબ્ધ–અર્થ અર્થપત્તિ લબ્ધાર્થને કથે છે. તે અનુમાનથી પદાર્થ કહેવાય છે. જેમકે “કયયન્તિ મિથ્યાદર્શનાનિ પુનર્મોક્ષમાર્ગો ન ભવતિ. એ અર્થાત્ ગમ્યમાન થાય છે. તથા લેશથી એટલે સમસ્તપણે અથવા સમુદિતપણથી, જેમકે “સમ્યમ્ દર્શન, જ્ઞાન અને ચારિત્ર” એમાં સમસ્ત ત્રણેનું કથન કરેલું હોવાથી “સમુદિત એવા ત્રણવડેજ જીવ મોક્ષ પામે છે, પણ એક એક જૂદાવડે પામતે નથી.” એમ સિદ્ધ થાય છે.
અથવા યથાસંભવ આગમથી અને હેત-યુક્તિથી એમ બે પ્રકારે પદાર્થ જાણવે. તેમાં ભ, અભવ્ય અને નિગોદાદિક પ્રતિપાદક પદેને આગમથીઆજ્ઞામાત્રથી અર્થ કહેવાય છે, તે સિવાય તેમાં પ્રાયઃ બીજું પ્રમાણ નથી. અને જ્યાં હેતુ-યુક્તિ સંભવે ત્યાં હેતુ–યુક્તિથી પદાર્થ કહેવામાં આવે છે. જેમકે આત્મા કયા પ્રમાણ છે પણ સર્વગત એટલે સર્વવ્યાપક નથી, કર્તા હોવાથી, કુલાલની પેરે.ઇત્યાદિ. પ્રશ્ન-ત્યારે આત્મા એજ હેતુ અને દષ્ટાંતથી મૂર્તિવંત પણ કેમ ન કહેવાય? ઉત્તર-મૂર્ત પણ કહેવાય અને સંસારી આત્માનું મૂર્ત પણું ઈષ્ટ જ છે. તેથી અમને કશી હાનિ નથી. એ હેતુથી પદાર્થ કથન કહેવાય. આજ્ઞા ગ્રાહ્ય અર્થ આઝાવડેજ કહે અને હેતુ દષ્ટાંતથી કહેવા યોગ્ય એમ પણ કહે. નહિ તે કથનવિધિની વિરાધના કરી કહેવાય. એવી રીતે વિસ્તાર પૂર્વક પદાર્થ–સૂત્રાર્થ વિધિ કરો.
હવે પદ વિગ્રહ-સમાસ વિષયક પદેના વિચ્છેદ આશ્રી કહે છે. અહીં પ્રાયઃ સમાસ વિષયક બે અથવા વધારે પદોના અનેક અર્થને સંભવ હોવાથી ઈષ્ટ પદાર્થના નિયમ માટે તે પદોને વિચ્છેદ કે પદરચ્છેદ કરવામાં આવે છે. જેમકે

Page #12

જૈનધર્મ કાશ.
+--
રાજાને પરૂપ તે “રાજપુરૂષઃ” ત ટ છે જેને તે “તપટઃ ” જે વનમાં ઘણાં મ ત્ત હાથીઓ છે તે “મત્ત બહુ માતંગ વન ઈત્યાદિ. એ સમાસ એક પદમાં થતું નથી માટે બે અથવા વધારે પદો કહ્યા. કવચિત્ સમાસના નિષેધ ચકી પદવિ છેદ પણ થતું નથી. જેમકે વ્યાસ, પારાશર્ય, રામ, જામદન્ય ઈત્યાદિક. માટે પ્રાયઃ શબ્દ પ્રથમ કહે છે. હવે ચાલના અને પ્રત્યવસ્થાન આથી કહે છે. સૂત્ર સંબંધી કે આ સંબંધી જે કંઈ દુષણુ શિષ્ય કે પ્રેરક બતાવે તેનું નામ ચાલના કહેવાય છે અને આચાર્ય મહારાજ તે ચાલનાનું સમાધાન કરે તે પ્રત્યવસ્થાન કહેવાય છે.
આચાર્ય મહારાજ શી રીતે શિવે કે પ્રેરકે દીધેલું દૂષણ ટાળે છે? તે કહે છે- શબદ અને અર્થના ન્યાયથી એટલે શબ્દ સંબંધી ન્યાય-યુક્તિવડે શબ્દસંબંધી ટૂષણને પરિહાર કરે છે અને અર્થસંબંધી ન્યાય-યુક્તિવડે અર્થસંબંધી- દૂષણને પરિહાર કરે છે. વળી અમુક નયના અભિપ્રાય વિશેષથી શબ્દ અને અર્થગત દૂષણને પરિહાર કરે એ પ્રત્યવસ્થાન કહેવાય છે એમ પણ જાણવું
ભાવાર્થ એ છે કે “કરેમિ ભંતે સામાઈયં ” એમાં “ભતે =ભગવંત!
ગુરૂ-આમંત્રણ શબ્દ કો તે કઈ શિષ્ય ચાલના કરે કે–સાક્ષાત્ ગુરૂ હિોય ત્યારે તે “ભંતે” શબ્દ કહે તે ઠીક પરંતુ ગુરૂ વિરહે તે શબ્દ કહે ઘટે નહિં અને તેમ છતાં કહેવામાં આવે છે તેથી નિષ્ણજનતાદિક દેષ આવે. તેનું આચાર્ય મહારાજ સમાધાન કરે છે–આચાર્યના અભાવે સ્થાપનાચાર્ય સમીપ સધળી કિયા સામાચારી કરવી જોઈએ” એમ જણાવવા માટે એ “ભંતે શબ્દ જાણો. તેમજ “સાક્ષાત્ તીર્થકરના અભાવે તીર્થકર ભગવાનની પ્રતિમાનું ઉપવેશન કરડીમાં આવતું દેખાય છે અથવા ગુરૂના વિરહ પણ સ્વાતંત્ર્ય નિધિ અને વિનય મૂળ જૈન ધર્મ છે એમ દેખાડવા માટે ગુરૂ મહારાજના ગુણ વિષયે જ્ઞાન પ્રયોગ દેવે એમ આ “ભતે પરવડે જ્ઞાપન કરવામાં આવે છે. અથવા નામ સ્થાપના દ્રવ્ય અને ભાવ ભેદથી ચાર પ્રકારે આચાર્ય હોય છે. તેમાં આચાર્ય સંબંધી ઉપયોગ રૂપજે ભાવાચાર્ય શિષ્યના મનમાં વર્તે છે તે ભાવાચાર્ય વિષયક આ આમંત્રણ જાણવું. એટલે શિષ્યના મનમાં સ્થપાઈ રહેલા રમી રહેલા ગુણમય ભાવાચાર્ય નિમિત્તે આ સંબોધન સમજવું, તેથી ગર મહારાજનો વિરહ પણ અત્ર અપ્રસિદ્ધ છે એટલે પરમાર્થથી જોતાં ગુરૂ મહારાજને વિરહ પણ અત્રે પ્રસ્તાવે સિદ્ધ થઈ શકતા નથી. એવી રીતે અન્યત્ર પણ વાલને અને પ્રત્યવસ્થાને યથાસંભવ પિતાની મેળે સમજી લેવાં. છેવટ એ

Page #13

સર્વજ્ઞપ્રણિત સૂત્ર રચના સબંધી ૨૫.
संहिता च पदं चैत्र, पदार्थ; पदविग्रहः । चालना प्रत्यवस्थानं, व्याख्या तन्त्रस्य षद्विधा ॥
30
૧ સંહિતા, ૨. પદ, ૩ પદા, ૪, પદવિગ્રહું, ૫ ચાલના અને ૬ પ્રત્યેવસ્થાન-એ છ પ્રકારે સૂત્રની વ્યાખ્યા હોઇ શકેછે. એટલે સૂત્રબ્યાખ્યાનની એ મર્યાદા છે. ઇતિશમૂ.
સન્મિત્ર કપૂરવિજયજી,
सर्वज्ञप्रणीत सूत्ररचना संबंधी रुपक.
( વિશેષાવશ્યકે પૃષ્ઠ. ૫૦૨ )
તપ નિયમ અને જ્ઞાન કલ્પવૃક્ષ ઉપર આરૂઢ થયેલા ચાત્રીશ અતિશયવ તુ અમિત જ્ઞાની કેવળી ભગવાન્ ભવ્યજનેને વિશિષ્ટ આધ કરવાને હેતે તે દિવ્યવૃક્ષ ઉપરથી દિવ્ય વચન રૂપ પુષ્પોની વૃષ્ટિ કરેછે. તે સમસ્ત દિવ્ય પુષ્પાને ચાર જ્ઞાનના ધારક અપ્રમત્ત ગણધરો પોતાના નિર્મળ બુદ્ધિમય પટ્ટવડે ઝીલી લે છે અને પછી તે તીર્થંકર પ્રણીત દિવ્ય પુષ્પને પ્રવચન ( દ્વાદશાંગ અથવા શ્રી સંઘ ) ના હિતને માટે ગુથેછે. એટલે તેઓશ્રી શાસનના હિતને માટે દ્વાદશાંગ-સૂત્રની રચના કરેછે.
જેવી રીતે કોઇ એક પરગજુ પુરૂષ કલ્પવૃક્ષ ઉપર ચઢી સુગંધી પુષ્પાને સંચય કરી તે વૃક્ષ ઉપર ચઢવાને અસમર્થ એવા નીચે રહેલા પુરૂષોની અનુકંપાવર્ડ સુગંધી પુષ્પાને નીચે નાખે છે, એટલે એ પુષ્પા ભૂમિ ઉપર પડીને મલીન થઈ ન જાય તેમ સાચવીને તે બધાં ફૂલેને પેલા નીચે રહેલા મનુષ્ય પાતાના સ્વચ્છ અને વિશાળ વસ્ત્ર-પટ્ટમાં ઝીલી લે છે, પછી તેને થાયેાગ્ય ઉપભેગ કરતા અને ખીન્નને પણ ઉપકાર કરતા જેમ તે સુખી થાય છે. તેવીજ રીતે ઉપર રૂપકમાં જણાવેલા ભાવવૃક્ષ આશ્રી પણ બધું: લાગુ પાડી લેવું. મતલબ કે પરમ ઉપકારી શ્રી તીર્થંકર ભગવાની દિવ્ય અનુકપાવડે શ્રી ગણધર વ્યજ્ઞાન પણ તે વડે સૂત્ર રચના કરી સ્વપરનું અનંત શ્રેય સાધે છે. શિમ્. સન્મિત્ર કપૂરવિજયજી

Page #14

૩૭૮
જૈનધર્મ પ્રકાશ.
परम योगी पुरुषोनो उत्तम मुद्रालेख. मैत्रीभावनुं ऊंडुं रहस्य.
( લેખક સન્મિત્ર કપૂરવિજયજી. )
"
" शिवमस्तु सर्व जगतः परहितनिरता भवन्तु भूतगणाः । दोषाः प्रयान्तु नाशं, सर्वत्र सुखी भवन्तु लोकाः "
ભાષા—સ જગૠતુને શાન્તિ મળેા ! સર્વ, પ્રાણીસમૂહપર હિત કરવા તત્પર થાએ ! દોષ માત્ર દૂર થાએ! અને સહુ કોઇ સર્વત્ર સુખી થાઓ ! વિવેચન—સમસ્ત જગતનું એકાન્ત હિત ઇચ્છનારા પરમ ચેગી પુષોની હૃદયવીણાને ઉપર જણાવેલા એક રાગ છે. ગમે તેવાં માહ્ય કે અંતર’ગ કલેશનાં કારણે! ઉપસ્થિત થતાં જગતમાં થવા પામતી અશાન્તિ ઉપશાન્ત થાય, સહુ કઈ જન સમુદાય એક મજાનું હિત હૈયે ધરીને પોતપોતાથી બનતી સહાય અર્પવા તત્પર થાય. ઇર્ષા-અદેખાઇ પ્રમુખ અમાનુષી દોષ-જાળને છેદવા સહુ કોઇ સાવધાન થાય અને એ ઉત્તમ માનુ' અવલખન લહીને સર્વ કોઈ સર્વત્ર સુખી થાય એવી ઉત્તમ આંતર કરૂણાના ઉપર જણાવેલા ઉદ્ગાર છે. ઉક્ત હૃદય ભાવનાનું ઉંડુ રહસ્ય સમજનારા અને જગત માત્રનુ ભલુ ઇચ્છનારા અનેક ઉત્તમ પુરૂષોએ સહુ કોઇના ધ્યેયઃ———સાધન માટે ઉક્ત હૃદય ભાવનાના જગમાં સારી રીતે વિસ્તાર કર્યાં છે. પાતાના શુદ્ધ સલ્પ માથી સાર ચૈતન્ય પેદા કરી તેમણે જગતમાં પ્રસરેલા અને પ્રસરતા અનેક ઉપને ઉપશમાવ્યા છે, અનેક ઉત્તમ વ્યક્તિમાં ઉક્ત ભાવનાનુ ઉંડુ હસ્ય રેડી તેમને પરોપકાર રસિક બનાવ્યા છે, અને કંધો-અદેખાઇ પ્રમુખ દુષ્ટ દાષાના અંત કરવામાં ઉત્તમ સહાય અર્પી છે. અને જગતમાં સર્વત્ર સુખ શાન્તિ પથરાય તેમ કરવા તેમણે દરેક પ્રયત્ન સૈન્યે છે. આ વાત ( fuct)નું ઉંડુ આલેચન કરનાર કોઇ પણ સહૃદય જ્યારે આધુનિક જતાની વસ્તુસ્થિતિનું અવલેઙન કરે છે ત્યારે તેને બહુ લાગી આવે છે. અને તે ઉડા નિસાસા નાંખે છે. આટલું અધુ વિષમ વસ્તુસ્થિતિનું પરાવર્તન કેમ થવા પામ્યું હશે? એ પ્રશ્ન સ્વભાવિક ઉઠવાને. તંતુ સમાધાન આવુ ́ હેઇ શકે કે પ્રથમનાં માણુસા બહુધા સરલ, નિરાડ’અરી, ન્દ્રિભ અને શુદ્ધ આશયવાળાં હાઇ હૃદયગ્રાહી હતાં ત્યારે પાછળનાં માણસે અહુધા વક, આડંબરી, દંભી અને મઢીન આાયવાળાં હોઇ વસ્તુસ્થિતિનું ઉંડુ રહેય ઋણ! નાલાયક અનતાં ગયાં. વ! કારણથી વસ્તુસ્થિતિનું યથાર્થ

Page #15

દૈવને ઠબકો.
૩૮.
અવલોકન કરી, તેનું ઉડું રહસ્ય પ્રાપ્ત કરી, સ્વાર્થ ત્યાગી બની, જગતનું અને કધા હિત હવા ઉજમાળ બહુજ વિરલ વ્યક્તિઓ જોવામાં આવે છે. એટલુંજ નહિ પણ તેવી વિરલ વ્યક્તિ દેવવશાત્ નીકળે છે તેને યથાગ્ય સહાનુભૂતિ આપનારા પણ થોડાજ નજરે પડે છે. માટે સમુદાય તે ગતાનુગતિકજ જોવામાં આવે છે. ત્યારે “આ વસ્તુસ્થિતિમાં કંઈ જીવ જે સુધારો થઈ શકે ખરે? અને તે કેવી રીતે?” આ પ્રશ્ન ઉપસ્થિત થતાં તેનું સમાધાન બહુ અંશે આ રીતે હોઈ શકે.
ધીમે ધીમે પણ સંગીન પાયાથી નવી પ્રજામાં ઉત્તમ નૈતિકબળ પેદા કરવામાં આવે અને તેમને આ નીચે બતાવવામાં આવતી મૈત્રી પ્રમુખ ચાર ભાવનાઓ ધાર્મિક રહસ્યરૂપે શીખવવામાં આવે--
૧. મેત્રી-દુનીયાભરમાં કોઈને પણ દુશમન નહિ લેતાં સહુ કેઈને સ્વમિત્રરૂપ લેખવા અને તેમની સાથે તેવાજ ભાઈચારાથી વર્તન રાખવા શુભ અભ્યાસ પાડે. (મન, વચન અને કાયાની કૃતિથી)
૨, મુદિતા-બીજાનું સુખ ઐશ્વર્ય પ્રમુખ જોઈ પ્રમુદિત થવું અને વિશેપમાં સુખાદિકનાં કારણ શોધી તેનું હર્ષથી સેવન કરવું.
૩. કરૂણુ-આપણુથી વધારે દુઃખી ગરીબ માણસે વિગેરેને કઈ રીતે ત્રાસ નહિ આપતાં તેમને દિલાસો આપી તેમનું દુઃખ દૂર કરવા બનતું કરવું અને આપણું મિત્રાદિક વર્ગને પણ તેમ કરવા પ્રેરણું કરતા રહેવું.
૪. ઉપેક્ષા-નીચ, નિર્દય, નિર્લજ્જ પ્રાણીઓ પ્રત્યે પણ દ્વેષ નહિ વહેતાં તેમનાથી ઉદાસીન થઈ રહેવું. ઈતિશ....
दैवने ठबको.
રાગપરજ. આ છે ગજમ કર્યો ગેર ભંડા–એ રાગ. (વિનચરિત્રમાંનો ) આ છે ગજબ કાળ ભંડા? કર્યા તે ઘા ઉપર ઘા ઉડા. ટેક. જેન જવાહરમાંથી રત્ન, લુટારા તે લૂંટ્યા; ભુંડા ભુખ ભાંગી નહિ તારી, હવે હીરા બહુ ખૂટ્યા છે. આ શ૦ ૧ 'લાલની લાહ્ય બુઝાતાં પહેલાં, ચિમન ચિંતામાં પડ્યા; તુરત બનેવીને મળવા રમણિ, પાછળ પાછળ દોડ્યા છે. આ શેર ૨ ૧ શેઠ લાલભાઈ દલપત્તભાઈ ૨ નગરશેઠ ચીમનભાઈ લાલભાઇ ૩ શેઠ મણિભાઈ જેશીંગભાઈ

Page #16

૩૮૦
જૈનધમ પ્રકાશ.
ખરી હતી હિમ્મત જૈતાને, મનસુખભાઇની બહેાળી; કર્યો કળીયે એ નરના હે, સળગી યે હાળી રે. દાઝયાપર તે ડામ દીધે! વળી, ક્ષતપર ક્ષાર લગાડ્યો; વિષમ કાળ વિકાળ અનાડી, ખેલ તે બધા બગાડ્યો . દાનવીરની દયા ન આણી, પુણ્યની પ્રનાળ વેડી; ગયે। માળવે. દીનજન કેરે, સ્વજન સુખધીને છેડી રે. જીવદયા પ્રતિપાળ જૈનીઆ, ધર્મ ધુરધર ધારી; કર કરૂણા તું દેવ હવેથી, હાથ બધી તુજ દેરી રે. પણ નિહ દોષ દૈવને દેવા, ભાવી ભાવ થવાનું; ઉત્પત્તિ સ્થિતિ ને લય સાતો, જન્મ્યું તેહ જવાનુ રે, ત્યાં ભરતી ત્યાં મેટ થવાના, જ્યાં છાંયા ત્યાં તડકે; સૂવા પછી નહિં પુત્ર પાવે, કાગળનો એક કટકારે. રાગ દ્વેષ તજી ઉપશમ ઝીલે, ભજે સદા પ્રભુ પ્રીતે; સાંકળચંદ અમર આત્મા તે, જન્મ પણને જીતેરે.
આ શેઃ ૩
આ ૦ ૪
આ શો પ
આ શા॰ ૬
આ શો છ
આ શા!
આ શેઃ ૯
अमदावादखाते मळेलो श्री संघनो महान्
मेळावडो.
( ૨ )
તા. ૨૮-૨૯-૩૦ ડીસેમ્બર સને ૧૯૧૨ ના રોજ અમદાવાદ મુકામે નગરશેડ રાવબહાદુર પ્રેમાભાઇ હેમાભાઇ સાહેબના વડે આખા હિંદુસ્તાનના શ્વેતાછાર વૃત્તિપૂજક જતાનો શ્રી સકળ સંઘ મળ્યા હતા. તેમાં કયા કયા ગામના ગૃહુÐા પધારેલા હતા તે ગામાના નામનું ખની શકયુ' તેટલું લીસ્ટ
અમદાવાદ. અંકલેશ્વર, અબાચ, અત્રેાડ, અખાસણ, અલીંદરા, આંત્રોલી, માર્કાલા, અગીઆળી, આખણજ, આંતરસુમા, આદ્રજ, આજ મોટી, આંત્રેલી, અગાધર, અડાલજ, અમૃતસર, આબુ, વ્હેલ, ઇંગારા, ઇટાદરા, ઇંદરા, દડા ( તાબે પેથાપુર ), ઉંઝા, ઈંટવા, ઉદેપુર, ઉણા, ઉષ્ણુ ( તાબે રાધનપુર ) અદ્રણ, એવલા છલે નાશક, એગણજ ( તાબે દસક્રોઈ ), મેરાણુ, ઉનાવા, ઉંદરા, કડી, કલી, કમાણા, કપડવંજ, કલેાલ, કન્તપુર, કેડ, કઠેર, કટુ, કાસીંદ્ર, કાલીવાડી, કાગજ (દક્ષીણ), કામલી, કીલ, કુવા, કુબડથલ,

Page #17

અમદાવાદ ખાતે મળેલ શ્રી સંઘનો મહાન મેળાવડે.
૩૮૧
કેવાર, કેબા, કટાર, કઠ, કોચરીઆ, ખંભાત, ખડાલ, ખરાડી, ખાંધલી, ખાનપુર, ખારડી, બીવાણુંદી, બીજ, ખેડા, ખેરવા (તાબે મેસાણા), ખેરાલુ, ખેમાણા, ખોરજ, ગઢી, ગાજીપર, ગારીઆધાર, ગુંજાલા, ગોધરા, ગોધાવી, ગેઈમા, ગેપાલપુરા, ધડકણ, ઘડી, ઘેડ (તાબે રાધનપુર), ઘોઘા, ચલેડા, ચાણસમા, ચાંખડા. ચીખલા, ચુડા, છબાસર, છાણી, જલાલપુર, જામનગર, જાલોદ, જામરા, જાલીઆનો મઠ, જુનાગઢ, જુનેર, જુલાસણ, જુલાલ, જેતપુર, જેતલપર, ઝીંઝુવાડા, ઝુંડાલ, ઝાણું, ડભાડ (તાબે ખેરાલુ), ડભોડા, ડારદ, ડીસા, ડેકાવાડા, તડકેશ્વર, તખતગઢ, તાજપુર, ત્રાપજ, તારંગજી, તેનપુર, થરા, દલાણું (પાદરા), દાસજ, દાણપ, દારદ, દાહોદ, દેવદર, દેગામ, દેથલી, દેવા, ધ્રાંગધ્રા, ધાનેરા, ધુલીઆ,
લેરા, ધ્રોલ, છેલકા, નરેડા, નરસંડા, નડીઆદ, નારદીપુર, નારડા (મારવાડ), નોંઘણવદર, નારદીપુર, નાંદેજ, નેદર, પ્રભાસપાટણ, પંચાસર, પરીઆ, પંડાશરૂ, પાદરા, પ્રાંતીજ, પાલણપુર, પાટણ (ગુજરાત), પાનસર, પાલીઆદ પાસીંદ્રા, પાલણદા, પારડી, પાદરા, પાલીતાણા, પાનવાડી, પંજ, પુના, પુંજપરૂં, પેથાપુર, પેટલાદ, પોખર, ફલેદી, ફુલેત્રા, ઇંગ, બદરખા. બજાણા, બાવલા, બારેજા, બાલવા, બાલક, બારેજડા, બાર, બાલાપુર, બાલી (મારવાડ), બારડોલી, બાજવા, બારેજડી, બીડજ, બુહારી, ઐયલ, બોટાદ, બોરસદ, ભરૂચ, ભાવનગર, ભાલક, ભાલેજ, ભારઈ, ભાલુસણ, ભેખર, ભવાનીગઢ, મહીજડા, મહુવા, મદીસણા (તાબે વીરમગામ), મનચર, મહુવા બંદર, મહીજ, મસુર, મંડાલી, માણસા, માતર, માલેગામ, મારવાડ, માણેકપુર, માંડલ, મીયાગામ, મુંબઈ, મુવાડું (અમરાજીનું ), મેસાણ, મોરબી, મોગર, મેહનપુર, મેરવ, મેરિયા, મા, રતલામ, રઘવાજ, રાજ, રાજપુર (કડી પાસે), રામપુરા, રાધનપુર, રાધેજા, રાજકેટ, રાસણ, રૂપાલ, રેવાદર, લખતર, લાગણજ, તારાપર (ખંભાત પાસે) લાણા, લીંબડી, લીબોદરા, લીંચ, લુણાવાડા, વડનગર, વડું ( પાદરા પાસે ), વડોદરા વડોદરા ( ભડા ), વસો, વડસમા, વઢવાણ કેમ્પ, વરીઆવ, વડતાલ, વત્રા (તાબે ખંભાત), વરસડા, વઢવાણ શહેર, વરાડ (ભાલાપુર), વળાદ, વણા, વળા, વરદ, વજેલ, વાવ, વાંકાનેર, વાસણા (દાલારણનાં), વાસણા (કેલીઆ), વાસણ, વાંસવાડા, વાસકોટ (મારવાડ), વીજાપુર, વિસનગર, વીરવાડા, વીરમગામ, વીરપર, વેડ (તાએ રાધનપુર ), વેજલપર, સમી, સરવાળ, સરખેજ, ધાણા, સરગવાળું, સાંગણપુર, સાણંદ, સાદરા, સાંગલી, સાયલા, સાયમ, રાંતેજ, સાણોદા, સીરહી, સીજ, સીતાપુર, સુરત, સુણાવ, સુનાડ, સુદાસણા, ડોલ, હાથીજણ, હાજીપર, હામપર, હેરણ ઇત્યાદિ.
આ મેળાવડે માગશર વદિ ૫-૬-૭ એ ત્રણ દિવસ મ હતું. તેમાં

Page #18

જૈનધમ પ્રકાશ
હિંદું ૫ મે પસાર થયેલા પ્રથમના ૩ ઠરાવા ટુકામાં અને અમદાવાદ ખાતે પેઢી કાયમ રાખવા સબધી ચેાથેા ઠરાવ વિસ્તારથી ગયા દશમા અંકમાં આપવામાં આવેલ છે ત્યાર માદ વદ ૬ હું પસાર થયેલા ઠરાવા આ નીચે આપવામાં આવેલા છે. ઠરાવ ૫ મે.
સ્થાનિક પ્રતિનિધિએની સખ્યા ૧૧૮ ની મુકરર કરવામાં આવી છે. તેમાં વહીવટ કરનારા ૯ પ્રતિનિધિને પણ અંદર ગણવામાં આવ્યા છે. જે જે સ્થાના પ્રતિનિધિ નીમવાનું ઠરાવવામાં આવ્યું છે તે તે સ્થળાના સ ંદ્યાએ પાતાના સ્થાનિક પ્રતિનિધિને મુકરર કરી માસ ત્રણની મુદતમાં તેમના નામ વહીવટ કરનારા પ્રતિનિધિએ ઉપર લખી મોકલવાં, પરંતુ જે તે મુદતમાં સદરહુ સ્થળેાના સ`ઘે તેમના તરફના સ્થાનિક પ્રતિનિધિએ તેમના નામ સામે લખેલી સખ્યામાં નીમી નહીં લખી મોકલે તેા તે સ્થળેાના સદ્યાએ તેમના તરફના સ્થાનિક પ્રતિનિધિએ નીમવાને! હુક ખાય છે એમ ગણી જે જે સ્થળના સ્થાનિક પ્રતિધિનિએ ચુંટાઈ લખી મેકલવામાં આવશે તેટલાજ સ્થાનિક પ્રતિનિધિ મુકરર થયા છે એમ ગણવામાં આવશે. દરેક સ્થળેાની અંદર તેની આસપાસના ગામેાના સમાવેશ ભેળે ગણવા.
નીમાયેલા સ્થળેાના નામે! ને સખ્યા નીચે પ્રમાણે ~~~
૫ મુબાઈ, ૨ અમદાવાદ, ૪ સુરત, ૩ પાટણ, ૩ ભાવનગર, ૧ ભરૂચ, ૧ વડોદરા, ૨ ખેડા, ૨ ખભાત, ૧ કપડવંજ, ૧ વીરમગામ, ૧ સાણંદ, ૧ મેસાણા ૧ માંડલ, ૧ રાધનપુર, ૨ પાલણપુર, ૧ àાત્રા, ૧ રાજકાટ, ૧ જુનાગઢ, ૧ માંગરોળ, ૧ પેરળદર, ૨ જામનગર, ૧ ધેારાજી, ૧ માખી, ૧ ધેાલેરા, ૨ મુર્શિદાબાદ, ૨ કલકત્તા, ૧ લીંબડી, ૧ માંડવી (કચ્છ), ૧ ભુજ, ૧ અજાર, ૧ મુદ્રા, ૧ જખ, ૨ પુના, ૧ એવલા, ૧ માલેગામ, ૧ સાંગલી, ૧ ખાલાપુર, ૧ આમલનેર, ૧ બેલગામ ધારવાડ, ૧ મદ્રાસ, ૧ નીઝામ હૈદ્રાબાદ, ૧ શિવગંજ, ૧ સાદડી, ૧ મડાર, ૧ શીરહી, ૧ ઢેલદર, ૧ મડવારી, ૧ એટાદ, ૧ પાલીતાણા, ૧ મહુવા, ૧ શીહેર, ૧ વાવ, ૧ જોધપુર, ૧ ઉદેપુર, ૧ બીકાનેર, ૧ લેાધી, ૧ મીયાંગામ, ૧ લાહેાર, ૧ ૨ગુન, ૧ દમણુ, ૧ જુનેર, ૧ ગુજરાનવાળા, ૧ અમૃતસર, ૧ અંબાલા, ૧ ગ્વાલીઅર, ૧ અજમેર, ૧ રતલામ, ૧ ઢીલ્લી, ૧ આગ્રા, ૧ જેસલપીર, ૧ ઉંઝા, ૧ વેરાવળ, ૧ પ્રભાસપાટણ, ૧ વડનગર, ૧ વીસનગર, ૧ માણસા, ૧ પેથાપુર, ૧ વીજાપુર, ૧ ઇંદેર, ૧ ખેરાળુ, ૧ વલસાડ, ૧ નવસારી, ૧ પ્રતાપગઢ, ૧ પ્રાંતીજ, ૧ ધાંગધ્રા, ૧ રાણપુર, ૧ વઢવાણુ, ૧ લખતર, ૧ સાયલા,

Page #19

અમદાવાદ ખાતે મળેલો શ્રી સંઘને મહાન મેળાવડો. ૩૮૩ ઉપરના ઠરાવને મેરબીવાળા સંઘવી કીરચંદ સુંદરજીએ તથા ૨. રા. વકીલ હરીલાલ મંછારામે ટેકો આપતાં તે સર્વાનુમતે મંજુર થયે. સુરતવાલા સરાફ ચુનીલાલ છગનલાલે નીચેના બે ડર રજુ કર્યા.
ઠરાવ ૬ ફે. શ્રી શત્રુંજ્ય તથા શ્રી ગીરનારજીનાં ડુંગર તથા તે ઉપરના તથા પાલીતાણું અને તેની આસપાસનાં તથા જુનાગઢ અને તેની આસપાસનાં તથા શ્રી રાણકપુરજી, સાદરી તથા તેની આસપાસનાં જૈન સમુદાયનાં સાર્વજનિક તીર્થો, દેરાસર તથા ધાર્મિક સંસ્થાઓ વિગેરેના અંગની કે લગતી હરેક પ્રકારની સ્થાવર કે જંગમ મિલ્કત તથા ઉપજ તથા તે સંબંધીનાં સર્વે કામકાજે જેને હાલ સુધી શેઠ. આણંદજી કલ્યાણજીની પેઢી વહીવટ કરે છે તે તેમના વહીવટમાં હવે પછી આગળને માટે પણ કાયમ રાખવા.
ઠરાવ ૭ મો. ઉપર લખેલા ડુંગર, તીથી વિગેરે ઉપરાંત આખા હિન્દુસ્તાનનાં શ્વેતામ્બર મૂર્તિપૂજક જૈન સમુદાયનાં સાર્વજનિક કઈ પણ ઠેકાણે આવેલા તીથી, દેરાસરો વિગેરે દરેકનાં અંગની કે લગતી હરેક પ્રકારની સ્થાવર કે જંગમ મીલ્કત તથા ઉપજનાં સંરક્ષણ અથવા લાભને અર્થે વહીવટ કરનાર પ્રતિનિધિએનાં ધ્યાનમાં યોગ્ય લાગે તે શેઠ આણંદજી કલ્યાણજીના નામથી અગર બીજું જે નામે તેમને એગ્ય જણાય તે નામથી તે પેઢીનાં વખતે વખત જે જે વહીવટ કરનાર પ્રતિનિધિઓ હોય તેમને આ ઠરાવથી વહીવટ કરવાને કુલ અખત્યાર આપવામાં આવે છે.
સદરહુ ઠરાને મંજુર કરવાને મુંબાઈવાળ વકીલ રા. રા. મેહનલાલ દલીચંદ દેશાઈ બી. એ. એલ એલ. બી. એ અનુદાન આપવાથી તે સર્વાનુમતે પસાર કરવામાં આવ્યા.
ઠરાવ ૮ મે. મુંબાઈ વાલા શેઠ મોહનલાલ હેમચંદે દરખાસ્ત કરી કે ઉપરનાં ઠરાવમાં જણાવેલા તીર્થો, દેરાસર તથા ધાર્મિક સંસ્થાએ વિગેરે સંબંધી સર્વ કામ કાજ કરવાને, નાણું આપવા લેવાને, લેણું વસુલ કરવાને તથા દેવું આપવાને તથા સદરહુ પિકી જે સંસ્થાનું હિત કે સંબંધ હોય તેને માટે અને તેના તરફથી સર્વ પ્રકારનો ખર્ચ કરવાને તથા હરેક પ્રકારના દસ્તાવેજ કે પાવતી લખાવી લેવાને અગર લખી આપે તેના ઉપર સહી કરવાને તથા એવી દરેક સંસ્થાને ભંડાર, નાણા, લક, દાગીના, કપડાં વિગેરે જે જંગમ યા સ્થાવરે

Page #20

૩૮૪
જૈનધર્મ પ્રકાશ. મીલ્કત હોય તે પિતાનાં અન્યારમાં રાખવાને તથા તેવી દરેક સંસ્થાના હિતને ખાતર તેમાં સુધારા વધારા કે ફેરફાર કરવાને તથા સર્વ સરકારી કર્યો કે કચેરીઓમાં અરજી કે કેસમાં શેઠ આણંદજી કલ્યાણજીના અગર તે સંસ્થાને લગતું જે નામ ચાલતું હોય તે નામથી સહી કરવાને તથા કેસ ચલાવવાને તથા વકીલ, બેરીસ્ટર, એટની કે મુત્યાર નીમવાને અને સાધારણ રીતે ઉપરની સંસ્થાને વહીવટ કરવાના સંબંધમાં તેમજ જાત્રાલુઓના હિત અગર સગવડતાના કારણ સર યોગ્ય લાગે તે ખર્ચ કરવા તથા બીજું જે જે કામ કરવાને તેમને જરૂર લાગે તે સર્વ કરવાને આખા હિન્દુસ્તાનને સકલ સંઘ અગર જે તે સ્થળને સંઘ જેમને કાયદેસર જે જે કામ કરવાને અત્યાર છે અને હોય તે સર્વ કામ કરવાને શેઠ આણંદજી કલ્યાણજીની પેઢીના વખતે વખત જેજે વહીવટ કરનાર પ્રતિનિધિઓ હોય તેમને સર્વેને કે તેમની મીટીંગ મળીને ઠરાવે તે એક અગર એકથી વધારે વહીવટ કરનાર પ્રતિનિધિને કુલ અત્યાર આપવામાં આવે છે.
આ દરખાસ્તને મુંબાઈવાળા વકીલ રા. ર. શાહ ત્રીભવનદાસ ઓધવજી બી. એ. એલએલ. બી. એ ટેકો આપતાં તે સર્વાનુમતે પસાર કરવામાં આવી.
ઠરાવ મે. પ્રભાસપાટણવાળા શેઠ પ્રેમજી રામચંદે ઠરાવ રજુ કર્યો કે–
પિતાના વહીવટમાંની કેઈપણ સંસ્થાનાં નાણાં પિતાના વહીવટમાં ન હોય એવાં કોઈપણ તીર્થ અગર દેરાસર હિન્દુસ્તાનમાં ગમે તે ઠેકાણે હોય તેનાં સંરક્ષણ કે લાભને અર્થે ખરચ કરવાનું વહીવટ કરનાર પ્રતિનિધિઓને યોગ્ય જJાય તે ૧૫૦૦૦) સુધી ખર્ચ ખાતે લખીને કે નામે લખીને આપવાને અગર ખર્ચ કરવાને શેઠ આણંદજી કલ્યાણજીની પેઢીના વખતે વખત જે જે વહીવટ કરનાર પ્રતિનિધિઓ હોય તેમને અધિકાર આપવામાં આવે છે. તે ઉપરાંત રકમ આપવાની કે ખર્ચવાની જરૂર જણાય તો તે બાબત સ્થાનિક પ્રતિનિધિએની મીટીંગની મેજોરીટીની સંમતિ મેળવી ખર્ચવા અગર આપવાનો અધિકાર છે.
ઉપરના ઠરાવને સુરતવાળા શા. રતનચંદ ખીમચંદે ટેકો આપતાં તે સર્વોનુમતે મંજુર કરવામાં આવ્યો.
ઠરાવ ૧૦ મે. પિતાના વહીવટમાંની કેઈપણ સંસ્થાનાં નાણું પિતાના વહીવટમાંની બીજી કે ઈ સંસ્થાને તે સંસ્થાના સંરક્ષણ કે લાભને અર્થે તેમજ જાત્રાળુઓના હિત અગર સગવડના કારણસર ખર્ચખાતે લખીને કે નામે લખીને રૂ. ૨૦૦૦૦) સુધી આપવાને શેઠ આણંદજી કલ્યાણજીની પેઢીને વખતે વખત જે જે વહીવટ

Page #21

અમદાવાદખાતે મળેલા શ્રી સધના મહાન્ મેળાવડા,
૩૫
કરનાર પ્રતિનિધિએ હોય તેમને અધિકાર આપવામાં આવે છે. પરંતુ તે ઉપરાંત વધારે રકમની જરૂર હોય તેા સ્થાનિક પ્રતિનિધિઓની મીટીંગની મેજોરીટીની સમતિ મેળવી આપવા અધિકાર છે.
દરખાસ્ત કરનાર~મુંબાઇવાળા શેઠ હરીચંદ થેાભલુભાઈ,
ટેકા આપનાર—મુખાઇવાળા ઘડીઆળી સાકરચ'દ માણેકચ'દ, ભાવનગરવાળા વેારા જગજીવન અમરચંદ તથા શા. કુંવરજી આણુ દજી.
આ ઠરાવ સર્વાનુમતે પસાર કરવામાં આન્યા.
ઠરાવ ૧૧ મે.
શેઠ માલાભાઇ દલસુખરામ કપડવંજવાળાએ ઠરાવ રજુ કર્યાં કે~~ તારિખ ૧૨ મી માર્ચ સને ૧૯૧૨ સવત ૧૯૬૮ ના ફાગણ વદ ૯ મ'ગળવારના રેાજ સ્થાનિક પ્રતિનિધિએની મળેલી મીટીંગમાં શ્રી સમેતશિખરજી ખાખતમાં નીચે પ્રમાણે ઠરાવ થયા છે
“ રાય સાહેમ ખટ્રીદાસજી મહાદુર કલકત્તેથી અત્રે પધારેલા છે. તેમણે મહા પ્રયત્ને શિખરજીના તીર્થ માટે જે ઠરાવ કર્યાં છે તે હકીકત શેઠ વલભજી હીરજીએ રાય સાહેબની વતી અત્રે નીચે પ્રમાણે જાહેર કરી કે-પાલગજના રાન્તના શિખરજી ઉપરના તમામ હકનું. કાયમનું.... લીસ લેવા માટે રૂ. ૨૪૨૦૦૦) એક વાર રોકડા આપવા તથા દરવર્ષે રૂ. ૪૦૦૦) આપવા તેમાં જે રૂ. ૧૫૦૦) પરશે' શ્રી શિખરજીના કારખાના તરફથી અપાય છે તે ગણવા. અને પાલગંજના રાજાના હુક તરીકે ડુંગરની જે ઉપજ આવે તે આપણે લેવી. આ સ’બધે ગવર્નમેન્ટમાં મજુરી માટે અરજ કરી છે તે અરજ મત્તુર થયેથી ઉપરની રકમ તથા તે શિવાય વકીલ વિગેરે ખળ ખર્ચ માટે રૂપીઆ ૧૫૦૦૦) પંદર હજાર સુધી જરૂર પડે તેમ છે. આ હકીકત ઉપરથી મી.. માણેકલાલ ઘેલાભાઈએ દરખાસ્ત કરી તથા મી. અંબાલાલ બાપુભાઇએ ટેકે આપ્યા કે આ કામ ઘણુંજ સારૂ છે તેથી ઉપર જે રકમ જણાવી છે તે રકમ શેઠ આણુંદજી કલ્યાણજીએ સમેતશિખરજીના તીર્થ ખાતે લખીને આપવી. અને તે ખાખત જે જે જરૂર અને યોગ્ય લાગે તે સર્વે કામ કરવા વહીવટ કરનાર પ્રતિનિધિઓને સત્તા આપવી. તેમજ આ કામ બદલ રાય બદ્રીદાસ બહાદુરને ધન્યવાદ આપવા. ”
ઉપર પ્રમાણેના ઠરાવ અત્રે પણ મંજુર કરવામાં આવે છે અને ઠરાવવામાં આવે છે કે તે ઠરાવમાં જણાવેલી સરતેામાં અથવા રકમમાં કાંઈ ઓછું વધતુ'

Page #22

૩૮૬
જનધર્મ પ્રકાશ.
કરવાનું અગર ફેરફાર કરવાનું વહીવટ કરનાર પ્રતિનિધિઓને યોગ્ય લાગે તે તેમ પણ કરવાની તેમને સંપૂર્ણ સત્તા આપવામાં આવે છે.
સદરહુ ઠરાવને વિજાપુર વાળા શાહ મગનલાલ કંકુચંદે ટેકે આપતાં તે સવાનુમતે પસાર કરવામાં આવ્યું.
ઠરાવ ૧૨ મે. વડેદરાવાળા શેઠ લાલભાઈ કલ્યાણભાઈ ઝવેરીએ ઠરાવ રજુ કર્યો કે–
શ્રી પાલીતાણે દરસાલ જત્રાળુઓ તરફથી જે વાર્ષિક ઉપજ આવે છે, તેમાંથી ભંડાર ખાતે જે ચાખી ઉપજ રહે તેમાંથી આઠ આની સુધીની રકમ વહીવટ કરનાર પ્રતિનિધિઓની કમીટીને ચોગ્ય લાગે તેવાં બીજાં તીર્થો તથા બીજા થળેનાં દેરાસરના જીર્ણોદ્ધાર ખાતે વાપરવાને સદરહુ પેઢીના વખતે વખતના વહીવટ કરનાર પ્રતિનિધિઓને અધિકાર આપવામાં આવે છે પરંતુ તે કરતાં વધારે રકમ ખર્ચવા જરૂર જણાય તે સ્થાનિક પ્રતિનિધિઓની મીટીંગની મેજોરીટીની સમંતિ મેળવી ખર્ચવા અધિકાર છે.
સદરહ ઠરાવને મીયાગામવાળા શેડ નેમચંદભાઈ પીતામ્બરદાસે ટેકે આપતાં તે સર્વાનુમતે મંજુર કરવામાં આવ્યું.
ઠરાવ ૧૩ મો. પુનાવાળા શેઠ વીરચંદ કૃશ્નાજીએ ઠરાવ રજુ કર્યો કે–
પિતાના વહીવટમાંની કેઈ પણ સંસ્થાનાં નાણુ જે તે વખતે અમલમાં હાય તે ઈન્ડીયન ટ્રસ્ટ એક્ટમાં લખ્યા પ્રમાણેની સીક્યોરીટીમાં તથા પ્રેસીડન્સી બેન્ક અથવા બેન્કોમાં અથવા તેની શાખાઓમાં શેકવા તે સિવાય બીજી કોઈ જગ્યાએ રેવાં કે ધીરવાં નહીં અને વહીવટ કરનાર પ્રતિનિધિઓમાંથી ત્રણ અગર વધારે નામ રાખવાં.
સદરહુ ઠરાવને મુંબઈવાળા ઝવેરી મેહનભાઈ મગનભાઈએ અનુમોદન આપતાં તે સર્વાનુમતે મંજુર થયે.
ઠરાવ ૧૪ મે. કપડવંજવાળ શેડ જેસીંગભાઈ પ્રેમચંદે ઠરાવ રજુ કર્યો કે
દર સાલ હીસાબ તપાસવા સારૂ બે અથવા વધારે ઑડીટરો સ્થાનિક માનનિધિઓની મીટીંગ વખતે મુકરર કરવા અને દરસાલ ઓડીટરેએ તપાસેલ ડીસામાં સ્થાનિક પ્રતિનિધિઓની મીટીંગમાં વહીવટ કરનાર પ્રતિનિધિઓએ
કરે તથા વહીવટ કરનાર પ્રતિનિધિઓએ તે સાલમાં કરેલાં મહત્વનાં કામોને વાર્ષિક રીપોર્ટ રજુ કરે.

Page #23

અમદાવાદખાતે મળેલા શ્રી સધના મહાન મેળાવડા,
૩૮૫
સદરહુ ઠરાવને મુખાઇ વાળા મારવાડી સંઘના આગેવાન શેઠ વજી ગજ હીરાજીએ ટેકે આપતાં તે સર્વાનુમતે પસાર કરવામાં આવ્યેા.
ઠરાવ ૧૫ મે,
કોઈ પણ માણસ કાઇ પણ જૈન તીર્થ અગર દેરાસરના અગર કોઇ જૈન ધર્ધામક સંસ્થાના વહીવટના હીસાબ ન આપતા હાય અથવા તેના કબજાની તેવા પ્રકારની મીલ્કત ન સાંપતા હાય તે કારણથી તેને જે તે સ્થળના સંઘે સંઘમાંથી દૂર કર્યાં હોય અને તે સધવાળા આ પેઢી ઉપર લખી મેકલે અને આ પેઢી તેને હીસાબ આપવાને તથા મીલ્કત સાંપવાને કહે તે છતાં તે પ્રમાણે તે ન વર્તે અગર તેના વાસ્તવિક ખુલાસે ન આપે તે વહીવટ કરનાર પ્રતિનિધિઆ સ્થાનિક પ્રતિનિધિઓની મીટીંગની મેજોરીટીના મત પ્રમાણે તેને હિન્દુસ્થાનના સકલ શ્વેતામ્બર મૂર્તિપૂજક જૈન સંઘ બહાર મૂકી શકે અને તે ઉપરથી તે માણુસ હિન્દુસ્થાનના સકલ સધની ખહાર છે એમ ગણવુ. આવી રીતે હિન્દુસ્થાનના સકલ સ`ઘ બહાર મુકાયેલેા સક્ષ વહીવટ કરનાર કે સ્થાનિક પ્રતિનિધિ થઇ શકશે નહી અને હશે તે તે કમી થયે છે એમ ગણવામાં આવશે. દરખાસ્ત કરનાર રા. રા. નરસીદાસ નથુભાઇ સાયલાવાળા,
ટેકા આપનાર શેઠ દીપચ'દ પુલચ'દ ખ'ભાતવાળા. આ ઠરાવ સર્વાનુમતે પસાર કરવામાં આવ્યે.
ઠરાવ ૧૬ મા.
ભાવનગરવાળા શેડ નરોતમદાસ ભાણુજીએ ઠરાવ રજી કર્યાં કે—— વહીવટ કરનાર પ્રતિનિધિઓને ઉપરના ઠરાવે! પ્રમાણે વહીવટ કરવાના દરમ્યાન કાંઇ અડચણુ પડે તે અગર જરૂર જણાય તે તે હકીકત સ્થાનિક પ્રતિનિધિઓને જાહેર કરી તેમની મીટીંગના ખહુ મત પ્રમાણે જે ઠરાવ થાય તે પ્રમાણે તેમણે વતૐ' અને તે ઠરાવ આખા હીંદુસ્થાનના સકળ સંઘે કરેલા છે એમ ગણવું. સદરહુ ઠરાવને વીજાપુરવાળા શેઠ ભીખાભાઈ લલ્લુભાઇએ ટેકે આપતાં તે સર્વાનુમતે મંજુર થયેા.
ઠરાવ ૧૭ મે.
સદરહુ પેઢીના વહીવટ કરનાર અથવા સ્થાનિક પ્રતિનિધિએ જે જૈન વે. તામ્બર મૂર્તિપૂજક હશે તેજ થઇ શકશે. પરંતુ નીચે લખેલા સક્ષેા સદરહુ પે ઢીના વહીવટ કરનાર કે સ્થાનિક પ્રતિનિધિએ થઈ શકશે નહી.
૧. જૈન શ્વેતામ્બર મૂર્તિપૂજકપણાની શ્રદ્ધા ન હેાય તે.
ર
નામદાર બ્રીટીશ સરકારના રાજદ્રોહી ડરી શિક્ષા થઈ હાય તે.

Page #24

૩૮૮
જૈનધર્મ પ્રકાશ.
૩ જે કેઈને ચેરી, વિશ્વાસઘાત અગર બીજ ભયંકર ગુન્હા બદલ
કેદની સજા થઈ હોય તે. ૪ દીવાનો. ૫ સગીર.
૬ સ્ત્રી. જે વહીવટ કરનાર અથવા સ્થાનિક પ્રતિનિધિને તેનાં નીમાયા પછી ઉપર લખેલી પેટા કલમો ૧-૨-૩-૪ પૈકી કઈ કલમ લાગુ પડશે તે તે તેજ વખતથી વહીવટ કરનાર અથવા સ્થાનિક પ્રતિનિધિ તરીકે બંધ પડ્યા છે એમ ગણવું. દરખાસ્ત કરનાર–વકીલ રા. રા. કેશવલાલ અમથાલાલ, બી. એ. એલ
એલ. બી. અમદાવાદવાળા. ટેકે આપનાર--શાહ ચંદુલાલ હિરાચંદ અમદાવાદવાળા. આ ડરાવ સર્વાનુમતે પસાર કરવામાં આવ્યો.
માગશરવદિ. ૭ મે થયેલા ઠરા.
ઠરાવ ૧૮ મો. ભાવનગર વાળા શા. કુંવરજી આણંદજીએ ઠરાવ રજુ કર્યો કે શેઠ આણંદજી કયામુજીની પેઢીને લગતાં તથા શ્રાવક સમુદાય તરફના સર્વે કામકાજ તથા કોઈ પણ રીતે તેની સાથે લાગતા વળગતાં શ્રાવક સમુદાય તરફનાં સર્વે કામ નીચે લખેલા અમદાવાદના નવ ગૃહસ્થ જેમને સમુદાય મજકુરના વહીવટ કરનાર પ્રતિનિધિઓ કહેવામાં આવશે તેમની બનેલી એક કમીટીએ આજથી કરવાં.
નગરશેઠ કસ્તુરભાઈ મણિભાઈ શેઠ લાલભાઈ ત્રીકમલાલ. શેઠ અંબાલાલ સારાભાઈ
ઝવેરી વાડીલાલ વખતચંદ શેર મનસુખભાઈ ભગુભાઈ
વકીલ સાંકળચંદ રતનચંદ શેડ મણિભાઈ દલપતભાઈ
વકીલ હરીલાલ મંછારામ શેઠ દલપતભાઈ મગનભાઈ
વખતે વખત જે જે વહીવટ કરનાર પ્રતિનિધિઓ હશે તે તેમના હાની રૂ સ્થાનિક પ્રતિનિધિઓ પણ ગણાશે.
સદરહુ ઠરાવને પુનાવાળા શાહ વીરચંદ કૃષ્ણએ ટેકે આપતાં તે સર્વાનુમતે પસાર કરવામાં આવ્યા.
ઠરાવ ૧૦ મે. ભાવનગરવાળા વેરા અમરચંદ જસરાજે ઠરાવ રજુ કર્યો કે—
ઉપર લખેલા ઠરાવથી તા. ૧૯ સપ્ટેમ્બર સને ૧૮૮૦ ની સાલની સ્કીમમાં જે ફેરફાર કરવામાં આવ્યા તે સિવાય બીજી બધી બાબતમાં મજકુર તા. ૧૯ સપટેમ્બર સને ૧૮૮૦ સાલની સ્કીમ કાયમ છે એમ સમજવું.
ઉપરના ઠરાવને અનુમોદન આપતાં તેમાં એવલાવાળા શાહુ દામોદરદાસ પુએ નરને સુધારે મુક

Page #25

સેરીસા.
૩૮૯
તીર્થના હકે જાળવવા અંગે તેમજ ચાલુ વહીવટના અંગે વહીવટ કરનાર પ્રતિનિધિઓને આપેલી સત્તા સિવાયના કામને સંબધે તેમજ આપેલી સત્તામાં રૂલ વિરૂદ્ધ કાર્ય થતું હોય તે તે સંબંધે સ્થાનિક તથા વહીવટ કરનાર પ્રતિનિધિઓનું મંડળ એકત્ર મળે ત્યારે બહુમતે યા સર્વાનુમતે જે ઠરાવ કરે તેને વહીવટ કરનાર પ્રતિનિધિઓએ અમલ કરે.”
સદરહુ સુધારાને માલેગામવાળા શાહ. બાલચંદ હિરાચંદે અનુમોદન આપતાં વેરા અમરચંદ જસરાજે પિતાના ઠરાવમાં તે સુધારે સ્વીકાર્યો અને ભાવનગરવાળા શા. કુંવરજી આણંદજીએ સદરહુ ઠરાવને ઉપરના સુધારા સાથે ટેકો આપતાં સદરહુ ઠરાવ સુધારા સાથે સર્વાનુમતે પસાર કરવામાં આવ્યું.
ઉપર પ્રમાણેના ઠરાવ થયા બાદ આ મેળાવડાનું કામ સંપૂર્ણ થયું હતું. પછી પરસ્પરનો આભાર માનવાના તેમજ આ મેળાવડાને અંગે કામકાજ કરનારા ગૃહસ્થને આભાર માનવાના ઠરાવો થયા હતા.
ત્યારબાદ પ્રમુખ સાહેબે પિતાનું ભાષણ વાંચ્યું હતું કે જેની અંદર સઘળી હકીકતને દુકામાં ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યું હતું. પ્રાંતે પ્રમુખ સાહેબ નગરશેઠ કસ્તુરભાઈ મણિભાઈને આભાર માનવાની દરખાસ્ત શેઠ કલ્યાણચંદ
ભાગચંદે કરી હતી. તેને ઘણું ગૃહસ્થા તરફથી ટેકે આપવામાં આવ્યું હતા. આ ઠરાવ ૨૦ મે ગણવામાં આવ્યું હતું અને ત્યારબાદ આદીશ્વર ભગવાનની જય બોલાવીને મેળાવડો વિસર્જન કરવામાં આવ્યું હતું.
सेरीसा. અમદાવાદથી મેસાણું જતાં માર્ગમાં આવતા કલેલ સ્ટેશનથી સેરીસા ગામ અઢી ગાઉ લગભગ દૂર થાય છે. ત્યાં જવા માટે ગાલ વિગેરે વાહને મળી શકે છે. કલવાળા ગોરધનદાસ માસ્તર કે જે ત્યાંના શાવકૅમાં અગ્રણી છે તે ત્યાં જવાની ગોઠવણ કરી આપે છે. સેરીસામાં માત્ર બે ત્રણ ઘરેજ શ્રાવકના છે. એ ગામ ગાયકવાડ સરકારને તાબે કડી પ્રાંતમાં આવેલું છે. ત્યાં હાલમાં એક બાવન જિનાલયવાળું દેરાસર નીકળ્યું છે. તે દેરાસર તદન પડી ગયેલું અને ધુળમાં દટાઈ ગયેલું તે ગયા વરસના ભારે વરસાદથી ધુળ ધોવાઈ જવાને લીધે દષ્ટિએ પડ્યું છે. તેની અંદરથી પાંચ, છ ને સાત સાત ફુટની ઉંચાઈના પર્યક આસનવાળા અને કાર્ગ મુદ્રાવાળા જિનબિંબ નીકળ્યા છે. હજુ બીજા ઘણા બિંબ નીકળવાનો સંભવ છે. નીકળેલા બિંબોમાં કેટલાક આરસના છે. અને કેટલાક વિલક્ષણ રીતે કોઈ પ્રકારની મેળવણીથી બનાવ્યા હોય તેવા દેખાય છે. તેમાં કેટલાક ખંડિત થયેલા અથવા કરેલા છે અને કેટલાક અખંડ છે. એક

Page #26

૩૯
જૈનધર્મ પ્રકા. પ્રતિમાના પઘરને નીચેના ભાગ તદન શુદ્ધ આરસને ઉચી કારીગરીવાળા નીકળે છે. તેની જમણી બાજુનો એક નાનો કકડો તરતમાં મળી શકે નથી. છે પરઘરમાં નીચે ઘણા સુંદર શાસ્ત્રી અક્ષરવાળે લેખ છે. અને તે બરાબર વાંચી શકાય છે. તેની અંદર સંસ્કૃત ભાષામાં લખેલું છે કે –“શ્રી પાર્શ્વ નાથ મહાતીર્થ શ્રી નેમીનાથ જિનેશ્વરના બિંબ વસ્તુપાળ તેજપાળે પોતાના મોટા ભાઈને શ્રેય માટે પધરાવ્યા છે. તેની નાગૅદ્ર ગચ્છીય શ્રી વિજયસેન સૂરિએ પ્રતિષ્ઠા કરાવી છે. આ પરઘરને ઉપરને ભાગ અને તેના પ્રતિમાજી વિગેરે હજુ શોધવાનું બાકીમાં છે.
દેરાસરવાળી જગ્યાએ જોતાં ગર્ભગૃહને ઉંબરે ઉંચા આસને પડેલો છે. ગર્ભગૃહના ચારે ખુણ દેખાઈ આવે છે, તેમજ રંગમંડપ કેવડે હશે તે પણ જણાય છે. ફરતી દેરીઓની આગળ પાછળની હદ પણ દેખાય છે. આ તમામ જમીન વેચાણ ખરીદ કરવાનો પ્રયત્ન ચાલે છે. તે સિદ્ધ થયા બાદ ત્યાં ખોદાણ કરાવીને તપાસ કરાવવાનું છે. આ દેરાસરની ફરતાં બીજા દેરાસરે હોવાને સંભવ જણાય છે. અનેક ઠેકાણે એવા ટેકરા છે કે જે પડી ગયેલા જિનમંદિ
ના હોવાનો સંભવ તેની અંદરથી નીકળતા પ્રતિમાના આકારવાળા પાષાણે, પ્રતિમાના અંગે પાંગે તેમજ થાંભલાની કુંભીઓ વિગેરેથી જણાય છે. આવા પાષાણ ગાઉ બે ગાઉ સુધી દષ્ટિએ પડતા હોવાથી અગાઉ અહીં મોટું શહેર હશે અને તેની અંદર ઘણું જિમમંદિરે હશે, તેમજ શ્રી પાર્શ્વનાથ પરમાત્માનું અહીં મોટું તીર્થ તેમના મહાન ચેત્યાદિ કારણથી હશે એમ જણાય છે. આ બાબતની વિશેષ શેખેળ તે બાબતના અભ્યાસીને રાખીને કરાવવાની આવશ્યકતા છે. એકંદર પાનસર અને સેરીસા એકજ શહેરના વિભાગ હેાય તેમ જણાય છે. પાનસર ત્યાંથી ૪-૫ ગાઉ દૂર છે.
આ તમામ જમીન ખરીદ કરવા માટે, તેની અંદર શેખેળ કરવા માટે અને પછી યોગ્ય સ્થાનકે જિનમંદિર બંધાવી તેમાં નીકળેલા બિબે પૈકી અખંડ ડિત હોય તે પધરાવવા માટે તમામ ખર્ચ કરવાની શેઠ જમનાભાઈ ભગુભાઈએ પિતાતરફથી કલવાળા ગોરધનદાસ મારતરને પરવાનગી આપી છે.
હાલ તો આ જગ્યા પણ એક નવીન તીર્થ જેવી થઈ પડી છે. ત્યાં અદાવાદ વિગેરેથી ઘણા શ્રાવક ભાઈઓ તેમજ મુનિરાજ વિગેરે દર્શન નિમિત્તે જાય છે. એક ઘર ખરીદ કરી તેમાં નીકળેલા જિનબિંબ પધરાવવામાં આવ્યા છે અને તેની સેવા પૂજા કરવાનું પણ સાધારણ રીતે શરૂ કરવામાં આવ્યું છે. ધિક મનુષ્યને આ જગ્યા ખાસ જોવાલાયક છે.

Page #27

આઠમી જૈન શ્વેતામ્બર કોન્ફર.
૩૯તી મુલતાન ખાતે મળેલી आठमी जैन श्वेताम्बर कोन्फरन्स.
માહ શુદિ ૧૪-૧૫-વદ ૧ તા. ૧૯, ૨૦, ૨૧ ફેબ્રુઆરી. બુધ, ગુરૂ, શુકઆ કોન્ફરન્સ બહ કા દિવસના વિચારથી એકાએક મેળવવામાં આવી હતી. તેનું કામકાજ ચીફ સેક્રેટરી શેઠ * જવાહરલાલ જેની સીકંદરાબાદવાળાએ બહુ સંતોષકારક બજાવ્યું છે. સ્વાગત કમીટીના પ્રમુખ તરીકે શેઠ બેલીરામ બળદેવદાસને નીમવામાં આવ્યા હતા અને કોન્ફરન્સના પ્રમુખ તરીકે અમૃતસરનિવાસી શેઠ પન્નાલાલજી જોહરીને નીમવામાં આવ્યા હતા. તેઓ સાહેબ તા. ૧૯ મી એ પધાયા હતા. તેમનું સામૈયું ઘણું આડંબરથી કરવામાં આવ્યું હતું.
શ્રી સંઘને આમંત્રણ બહુ ટૂંકા દિવસમાં રવાને કરવામાં આવ્યા હતા. ન્યુ પરની અંદર પણું આમંત્રણ છપાવવામાં આવેલ હતા. પરંતુ દિવસે છેડા હવાથી ડેલીગેટની ચુંટણી કાઠીઆવાડ ગુજરાતમાં કોઈકજ સ્થળે કરવામાં આવી હતી. જવાનો રસ્તે લંબાણ હોવાથી, તુ શીયાળાની હોવાથી અને દિવસે ટુંકા હેવાથી ગુજરાત કાઠીઆવાડમાંથી ઘણું કરીને કોઈપણ ડેલીગેટ જઈ શકયું નથી. કેન્ફરન્સ પ્રત્યે દીવસે ધરાવનાર ગૃહસ્થાને તારે ગયાં હતા. અને મારવાડ, મેવાડ, પંજાબ વિગેરે નજીકના ભાગમાંથી ઘણું ભાઈએ ગયા હતા. કલકત્તાથી બાબુ સાહેબ રાયકુમારસિંહજી પધાર્યા હતા. આગ્રાના ગૃહ પધાયા હતા. કોન્ફરન્સ માટે મંડપ સુંદર બાંધવામાં આવ્યું હતું. દરવખતના પ્રમાણમાં મનુષ્યની સંખ્યા ઓછી જણાતી હતી. કારણ કે ત્યાં આવેલ ગૃહસ્થ પૈકી પણ કેટલાક પ્રતિષ્ઠા મહેચ્છવમાં શેકાયેલા રહેતા હતા. પ્રતિષ્ઠાનું કાર્ય પણ બહુ આનંદથી થયું હતું.
પહેલે દિવસ. તા. ૧૯-૨-૧૩ માહ શુદિ ૧૪ બુધવાર પ્રમુખ સાહેબ વિગેરે પધાર્યા બાદ શરૂઆતમાં ગુજરાનવાળા અને હુશીયારપુરની જેનભજનમંડળીએ ધાર્મિક વિષયને લગતા ભજનેથી મંગળાચરણ કરીને શ્રેતાઓને પ્રસન્ન કર્યા હતા. ત્યારબાદ સ્વાગત કમીટીના પ્રમુખ શઠ બેલીરામે પિતાનું ભાષણ વાંચી સંભળાવ્યું હતું અને પધારેલા પ્રતિનિધિઓને સત્કાર કર્યો હતે. .

Page #28

*
જૈનધમ પ્રકાશ.
ત્યારબાદ મીર્તનિવાસી બાબુ કીત્તિ પ્રસાદ બી. એ. એલ.એલ. બી. એ દરખાસ્ત કરી કે ‘આઠમી કેન્ફરન્સની ત્રણ દિવસની એડકમાં અમૃતસરનિવાસી રોડ પન્નાલાલજી જોહરીને પ્રમુખ નીમવા. ’ તેને દીલ્લીવાળા લાલા દલેલસ ઘે ટકા આપ્યા હતા અને લાલા જવાહીરવાલ જેનીએ અનુમેદન આપ્યુ હતુ. ત્યારબાદ શેઠ પન્નાલાલજીએ પ્રમુખ સ્થાન લીધા પછી પેાતાની તરફનુ કેન્ફરન્સની કરજ સૂચવનારૂ તેમજ કરવા યોગ્ય ઠરાવા સંબધી વિચારે દર્શાવનારૂં ભાષણ વાંચી સંભળાવ્યું હતું.
ત્યારબાદ સુમારે ૫૦ ગૃહસ્થાની સબજેકટ કમીટી નીમવામાં આવી હતી. તેમણે રાત્રે એકઠા મળીને ખીજા ને ત્રીજા દિવસે કરવાના ઠરાવેા મુકરર કર્યા હતા. છો ને ત્રીજો દિવસ.
મહા દિ ૧૫ ને વઢ ૧. તા. ૨૦-૨૧ ગુરૂ ને શુક
આ બે દિવસેાની બેઠકમાં નીચે જણાવેલા ૧૭ ઠરાવા સર્વાનુમતે પસાર કરવામાં આવ્યા હતા. તે ઠરાવે મુકનારને ટેકે આપનારનાં નામે તરતમાં ન મળી શકવાથી અત્રે આપી શકાણા નથી.
ઠરાવ ૧ લા.
જે ન્યાયી બ્રિટીશ શાસનની શિતળ છાયા નીચે આપણે આપણા ધર્મનુ નિવિત પાલન તથા પ્રચાર કરીએ છીએ તે બ્રિટીશ સામ્રાજ્યના અધીશ વ માન સમ્રાટ શ્રીમાન્ પંચમ જ્યેાર્જ તથા સમ્રાજ્ઞી શ્રીમતી મેરીને આ કોન્ફરન્સ અ'તઃકરણપૂર્વક અભિનંદન આપે છે, અને સદા સામ્રાજ્યની અભિવૃદ્ધિ ચાહે કે ક્થા ભારતની પ્રશ્નને જે નવા હુકા આપવામાં આવ્યા છે. તે માટે કૃતજ્ઞતા પ્રાર્શત કરે છે.
ઠરાવ ૨ જે.
ભારતવર્ષના લોકપ્રિય વાઇસરાય લોર્ડ હાર્ડેજ ઉપર જે નરાધમે મેમ્બ ફેકીને તેમને અસહ્ય કષ્ટ પહેાંચાડયું છે, તે દુષ્ટપ્રતિ આ જૈન શ્વેતાંબર કેન્સ અત્યત ઘૃણા પ્રકટ કરે છે અને તે દુષ્ટને મનેરથ સિદ્ધ થયે નહિ તે માટે હ દર્શાવી શાસનાધિષ્ઠાત્રી દેવની તે પ્રાર્થના કરે છે કે નામદાર વાઇસરાયને શિઘ્ર આરોગ્યલાભ પ્રાપ્ત થાઓ.
ઠરાવ ૩ જો.
અમદાવાદ નિવાસી શેઠ લાલભાઇ દલપતભાઇ,નગરોડ ચીમનભાઇ લાલભાઇ, રોડ મનસુખભાઇ ભગુભાઇ, શેઠ મણીભાઇ જેસીગભાઇ, હુશીયારપુર નિવાસી લાલા મહેરચદજી, ભરૂચ નિવાસી શેઠ અનુપચંદ મલુકચંદ અને ભાવનગર

Page #29

આઠમી જૈન શ્વેતામ્બર કેફિરન્સ.
૩૯૩
નિવાસી શેઠ ત્રીવનદાસ ભાણજીના અકાળ મૃત્યુ માટે આ જૈન કેન્ફરન્સ અત્યંત ડોક પ્રગટ કરે છે અને તેમના આત્માઓને પરલેકમાં શાન્તિ મળે એમ ચાહે છે.
ઠરાવ ૪ થે. આ કોન્ફરન્સ નામદાર સરકારને પ્રાર્થના કરે છે કે જેવી રીતે મુસલમાન કેમને લેજીસ્ટ્રેટીવ કાઉન્સીલ અને પ્રાંતિક ધારાસભામાં સ્વતંત્ર સભાસદ કલવાને હક પ્રાપ્ત થયો છે તેવી રીતે કમમાં કમ અકેક સભાસદ મેકલવાને હક જૈન કેમને મળવું જોઈએ. કેમકે જેન કમને પિતાના તિર્થસ્થાની રક્ષાને માટે ધારાસભામાં સભાસદ મોકલવાના હકની જરૂરીઆત છે.
ઠરાવ ૫ મે, આપણે જૈન ગ્રેજ્યુએટ એસેસીએશનની દરખાસ્તને મુંબઈના ના. ગર્વનર મંજુર કરીને પર્યુષણના આઠ દિવસે, તેમજ કાર્તિક તથા ચેત્ર પિણમાના બે પર્વદિને તથા જૈન સાંપ્રદાયીક તહેવારે પ્રસિદ્ધ કર્યા છે. તેમાંથી પર્યુષણના બે દિવસેને જાહેર તહેવાર તરીકે પ્રસિદ્ધ કરવામાં આવ્યા હતા. પરંતુ ઈ. સ. ૧૯૧૩ માં તે બંધ કરી દીધું છે. તેથી આ કોન્ફરન્સ મુંબઈની સરકાકારને પ્રાર્થના કરે છે કે તે ફરીથી જાહેર તહેવાર ગણવાની પ્રથા શરૂ કરે.
ઠરાવ ૬ આપણી જાતિમાં આજ કાલ કન્યા વિકય, બાળ વિવાહ, વૃધ વિવાહ, વેશ્યાનો નાચ, હાથી દાંતના ચુડા પહેરવા, મરણ પાછળ રોવું કુટવું અને નાતે જમાડવી, મિથ્યા પર્વો માનવા, એક સ્ત્રી છતાં તેના ઉપર બીજી સ્ત્રી કરવી, ફટાણુ બાવા, વગેરે જે હાનીકારક રિવાજો પ્રચલિત છે તે તમામને સર્વથ છોડી દેવા આ કોન્ફરન્સ દરેકને આગ્રહ કરે છે.
ઠરાવ ૭ મે, આ કોન્ફરન્સ જૈન ભાઈઓને પ્રાર્થના કરે છે કે આપણે તેમના બાળક બાળકીઓને ધાર્મિક અને વ્યવહારિક શિક્ષણ આપવાને માટે નાનાં મોટાં ગામોમાં પાઠશાળાઓ, બેડિગ હાઉસ તથા પુસ્તકાલયની સ્થાપના કરી આપણાં બાળકેને હરેક પ્રકારની વિદ્યાથી વિભૂષિત કરવાની કોશીસ કરવી. શિક્ષણને માટે સંસ્કૃત અને માગધી ભાષાનાં પુસ્તકનું અનુભવી વિદ્વાનેદ્વારા પિતાપિતાની ભાષામાં ભાષાંતર કરાવવું. જેને સાહિત્યને પ્રસાર કરવાને માટે જેન તથા જેને તર વિદ્યાર્થીઓને સ્કોલરશીપ આપી ઉત્સાહિત કરવા. પુના કોન્ફરન્સમાં જૈન વેતાંબર એજ્યુકેશન બોર્ડને જે સભાસદે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા તેમાંથી અત્યારે જેઓ હયાત હોય તેમને કોન્ફરન્સ કાયમ રાખે છે. તે સંભાસદોએ

Page #30

૩૯
જૈનધર્મ પ્રકાશ.
પિતાની ઓફીસ મુંબઈમાં રાખી જે મહત્વનાં કામે કર્યો છે તે માટે આ કેફ
"સ તેમને ધન્યવાદ આપે છે. અને તે બોર્ડ દ્વારા શિક્ષા પ્રચારનું કામ કરાવવાની સલાહ આપે છે.
ઠરાવ ૮ મે. આજ કાલ આપણે જેને કોમમાં ઝગડા ફેલાઈ રહ્યા છે, જેનાથી નુકશાન થાય છે જેવા કે આણંદજી કલ્યાણજીની પેઢી અને શિવજી લાલન આદિ. તે તરફ કોન્ફરન્સ પિતાને શેક પ્રગટ કરે છે, અને આવા પ્રકારના ધાર્મિક ઝગડાને દૂર કરવાને માટે એક કમિટી નિમવાની આવશ્યકતા જુએ છે.
" ઠરાવ ૯ મે, અ. આ સંસ્થા તરફથી કોઈ કઈ જગાએ ચદ્ધાર થાય છે. પરંતુ જેવી શિઘ્રતાથી તે કામ થવું જોઈએ તે પ્રમાણે થતું નથી. તે માટે જે તીર્થોમાં દેવદ્રવ્ય જમા હોય ત્યાં તે દ્રવ્યદ્વારા અને અન્ય સ્થળે ગૃહ પાસેથી ધન એકઠું કરીને ઉપર જણાવેલું કાર્ય કરવું જોઈએ.
બ. તે જ પ્રમાણે જ્યાં જ્યાં જ્ઞાનદ્રવ્ય જમા હોય ત્યાં તે દ્વારા અને નહેાય તે ગૃહ પાસેથી ધન એકઠું કરીને પુસ્તકોને ઉદ્ધાર કરે જોઈએ, નહિ તે ઘણું જૈન ની પિઠે બચેલા જૈન ગ્રંથને પણ કીડા કેરી ખાશે અને તે નષ્ટ થઈ જશે.
ક. આ કોન્ફરન્સ શિલાલેખને સંગ્રહ કરવાની બહુ આવશ્યકતા ધારે છે કેમકે તેથી જૈન ધર્મના ઈતિહાસ ઉપર સારું અજવાળું પડી શકે તેમ છે. તેથી તે માટે નીચેના ગૃહની એક કમિટી નિયુકત કરવામાં આવે છે. રા. દેલતરાંદ પરશોતમ બરેડીઆ બી. એ., શેઠ દામોદર બાપુશા, વકીલ કેશવલાલ પ્રેમચંદ, વકીલ મેહનલાલ દલીચંદ દેશાઈ અને વકીલ ડાહ્યાભાઈ પ્રેમચંદ. આ કાર્યમાં દરેક પુરૂ સહાયતા આપવી જોઈએ અને જ્યાં જ્યાં ભંડાર અથવા શિલાલેખ હોય તેની યાદી મેળવી આપવી જોઈએ. વળી નેંધ કરનારા પુરૂને અટકાવ નહિ કરવાને આ કોન્ફરન્સ આગ્રહ કરે છે. તથા ગત વર્ષમાં જે જે મહાન ભો એ આ કાર્ય કરેલું છે તેમનો આભાર માનવામાં આવે છે.
ઠરાવ ૧૦ મો. કેન્ફરસની તરફથી જે શિક્ષા પ્રચાર આદિ કાર્ય કરવામાં આવે છે તેને એને પ્રત્યેક પરણેલા કે કુંવારા રહી પુરૂષે એક વર્ષમાં ઓછામાં ઓછા ચાર
ના આપવા. તેનાથી વધારે અપવું યા નહિ તે તેમની મરજી ઉપર છેડવામાં આવે છે. આ ઠરાવ સાતમી કોન્ફરન્સમાં કરવામાં આવ્યા હતા. તેને બરોબર અમલ એ જોઈએ. આ ઠરાવને જેમણે આચારમાં મુક્યા છે તેમને કેન્ફરન્સ ધન્યવાદ આપે છે.

Page #31

આઠમી જૈન શ્વેતામ્બર કોન્ફરન્સ.
૩૯૫ ઠરાવ ૧૧ મ. અશક્ત, નિરૂદ્યમી, દુર્દશાગ્રસ્ત જૈન ભાઈઓ, નિરાશ્રિત વિધવાઓ તથા બાળકોની સ્થિતિ સુધારવાને તેમનો બરાબર નિવાહ થાય તે માટે ઉચિત સાધને પ્રાપ્ત કરાવી આપવાં જોઈએ. અપંગાશ્રમ, વિધવાશ્રમ, અનાથાશ્રમ ઈત્યાદિ સંસ્થાએ સ્થાપન કરીને અથવા બીજી કોઈ રીતે નિરાશ્રિતોને મદદ આપવા જૈન ગૃહસ્થોને આ કોન્ફરન્સ પ્રાર્થના કરે છે.
ઠરાવ ૧૨ મે. જૈન ધર્મનો મુખ્ય સિદ્ધાન્ત “અહિંસા પરમો ધર્મ છે. તેથી તમામ જેન ભાઈઓએ ઉક્ત સિદ્ધાન્તની રક્ષા માટે નીચે લખેલી બાબતે તરફ ધ્યાન આપવું
અ. જે કારણથી જીવહિંસા થતી હોય તેને પરિત્યાગ કરે. બ. હિંસાને અટકાવવા યથાશક્તિ પ્રયત્ન કરો.
ક. કેઈ અણસમજુ લોકો નિરપરાધી પ્રાણુઓ ઉપર છરી ચલાવે તેમને ઉપદેશદ્વારા એવાં અનર્થકારી કામ કરતાં અટકાવવા.
ડ. કેટલાક માણસે ધર્મને બહાને પહિંસા કરે છે તે કુચાલને અટકાવવાને સમાચાર પત્રાદિ દ્વારા પ્રબળ પ્રયત્ન કરે.
ઈ. પશુશાળા (પાંજરાપોળ) જેવી પશુ કષ્ટ નિવારણ સંસ્થાઓને દ્રવ્યા'દિની સહાયતા આપીને ઉત્સાહિત કરવી.
એફ. જે પશુશાળામાં અધિક દ્રવ્ય હોય યા આવક વધારે હોય તે તેના દ્રવ્યથી હિન સ્થિતિવાળી પશુશાળાઓને સહાયતા આપવાને માટે હરેક કામના કાર્યવાહકોને આ કોન્ફરન્સ પ્રાર્થના કરે છે.
19. વિજયા દશમી (દશેરા) આદિ પ ઉપર થતી જીવહિંસાને રોકવાને માટે કોન્ફરન્સ રાજા મહારાજાઓને ખુબ પ્રાર્થના કરી હતી, તેમાંના કેટલાક રાજા મહારાજાઓએ પ્રાર્થનાને સ્વીકાર કરીને જીવહિંસાને પ્રતિબંધ પણ કર્યો છે, તેમને આ કોન્ફરન્સ ધન્યવાદ આપે છે અને ગયા વર્ષમાં જે રાજા મહારાજાઓએ આ ઠરાવને સ્વીકાર કર્યો હોય તેમને કોન્ફરન્સ ઉપકાર માને છે.
ઠરાવ ૧૩ મે. પણ જેનશાસ્ત્રને અનુસરતા લગ્નાદિ સેળ સંસ્કારે કરવા તરફ કેટલાક જેને ભાઈઓ વિરૂદ્ધતા દર્શાવી સ્વધર્મ વિરૂદ્ધ અય મતના સંસ્કારને સ્વીકાર કરી પિતાની ધાર્મિક વૃત્તિઓને દુષિત કરે છે. અને પતિ પત્નીની પવિત્ર ગ્રંથીબંધનના સમયમાં પણ જૈન સંસ્કારોને વિસ્મૃત કરી દે છે. આ બાબત માટે

Page #32

૩૬
જૈનધર્મ પ્રકાશ. આ કોન્ફરન્સ પિતાનો ખેદ જાહેર કરે છે. અને તમામ જૈનકુટુંબોમાં જૈન સંસ્કારથી લગ્નાદિ કૃત્ય કરવામાં આવે તે તરફ લક્ષ આકર્ષે છે.
ઠરાવ ૧૪ મો. આપણું વ્યાપારની ઉન્નતિને માટે અને જેનોના ધાર્મિક ફંડ તથા એવીજ રીતે વિધવા વિગેરેના નિવાહને માટે જમા થએલી રકમોની રક્ષા અને વૃદ્ધિને માટે પુનાની કોન્ફરન્સ બુદ્ધિમાન જૈનનેતાઓની આગેવાની નીચે એક મોટી જેને બેન્ક થાપન કરવાનો ઠરાવ કરેલા તેને આ કોન્ફરન્સ સ્વીકાર કરી આશા રાખે છે કે ધનાઢય શિવ્રતાપૂર્વક આ તરફ લથ અને સહાયતા આપશે.
ઠરાવ ૧૫ મી. શ્રી આબુ તિર્થ ઉપર જે યુરોપીયન લેકે જેડા પહેરીને મંદિરજીના કેટલાક ભાગ સુધી જાય છે, તેને માટે આ સંસ્થાની તરફથી એક ડેપ્યુટેશન રાજપુતાનાના એજન્ટ ટુ ધી ગવર્નર જનરલ એન. પી. કેલ્વીન પાસે ગયું હતું. તે વખતે તેને સંતોષકારક જવાબ આપવામાં આવ્યું હતું, પરંતુ હજી સુધી તેને કાંઈ નીકાલ આવ્યો નથી. તેથી આ કેન્ફરન્સ એ વિષયમાં કોશીસ કરવાની આવશ્યકતા પ્રકટ કરે છે અને એન. મી. કવીનનો સંતોષકારક ઉત્તર માટે હાર્દિક આભાર માની ડેપ્યુટેશનના કાર્યવાહકેને ધન્યવાદ આપે છે. આ હરાવની એક એક નકલ રાજપુતાનાના એજન્ટ ટુ ધી ગવર્નર જનરલને તથા ના. વાઈસરોયને મોકલી આપવી.
ઠરાવ ૧૬ મો. હરેક તિર્થસ્થાન અને હરેક ધાર્મિક ખાતાના હિસાબ સાફ રાખવાને માટે જે ખાતાં આ સંસ્થાએ કાયમ કર્યા છે તે બરાબર કાર્ય કરતાં રહે એવી આવશ્યકતા આ સંસ્થા પ્રકટ કરે છે, અને જાહેર કરે છે કે હરેક સંસ્થાના કાર્યવાહકે એ પિતાના ખાતાને હીસાબ એ સાફ રાખો કે જેનાથી કઈને પણ શંકા ઉત્પન્ન થાય નહિ. આજ સુધીમાં જે જે સાહેબોએ પિતાની સંસ્થાનો હસાબે આ ખાતાધારા સાફ કરાવ્યું હોય તેમને ધન્યવાદ આપે છે અને શેઠ રાનાલાલ નાનચંદ ઓનરરી એડીટરે આ વિષયમાં જે તકલીફ લીધી છે તે માટે તેમને ઉપકાર માનવામાં આવે છે.
ઠરાવ ૧૭ મો, આ કોન્ફરન્સના કાર્યકર્તાઓમાં ન્યૂનાધિક કરવાને માટે જેવી કમિટી સમય ન દેવાના કારણથી શ્રી ભાવનગર કેન્ફરન્સમાં મુકરર થઈ હતી, તેવી જ રીતે રમય ન હોવાને કારણે આ કોન્ફરન્સ નીચે લખેલા ચાર સભાસદની કમિટી

Page #33

શ્રી ગંભીરવિજયજીને સ્વર્ગવાસ.
૩૯
આગામી કોન્ફરન્સની બેઠક સુધી નિમે છે. શ્રીયુત બાબુ રાજકુમારસિંહજી કલકત્તા, રા. રા. મેતીચંદ ગીરધરલાલ કાપડીઆ, રા. ૨. ગુલાબચંદજી ઠઠ્ઠા એમ. એ. જયપુર, શ્રીયુત શેઠ દયાલચંદજી જોહરી આગ્રા.
ઉપર પ્રમાણે કરા થયા બાદ પધારેલા પ્રતિનિધિઓને, સ્વયંસેવકોને અને કોન્ફરન્સના કાર્યમાં મદદ આપનારાઓને આભાર માનવા સંબંધી ઠરાવ પસાર કરવામાં આવ્યા હતા. પધારેલા પ્રતિનિધિઓની તરફથી પોતાના કરવામાં આવેલા સત્કાર સંબંધી આભાર માનવામાં આવ્યું હતું.
ત્યારબાદ સુધીઆણુ નિવાસી શેઠ હકમચંદજી અને અંબાલા નિવાસી શેઠ ગંગારામજીએ આવતી કેન્ફરન્સ પંજાબમાં ભરવાની માગણી કરી હતી. તેને માટે સ્થળ અને વખત બીજા આગેવાનેને મળીને હવે પછી જાહેર કરવા જણાવ્યું હતું. આ માગણીને સ્વીકાર કરવામાં આવ્યું હતું.
પ્રાત પ્રમુખ સાહેબે બજાવેલા સંતોષકારક કાર્ય માટે તેઓ સાહેબને તેમજ સ્વાગત કમિટીના પ્રમુખ સાહેબે લીધેલી તસ્દી માટે તેમને આભાર માનવાની દરખાસ્ત મુકવામાં આવી હતી તે હર્ષનાદ સાથે પસાર થયા બાદ પ્રમુખ સાહેબે બતાવેલી ઉદારતાને સ્વીકાર કરી મેળાવડે બરખાસ્ત કરવામાં આવ્યું હતું.
શાસનદેવ શ્રી સંઘનું કલ્યાણ કરે.
marile पूज्यपाद पंन्यासजी
श्री गंभीरविजयजीनो स्वर्गवास.
આ મહાત્માને જન્મ સંવત. ૧૯૦૦ ના ચૈત્ર શુદિ ૩ જે શહેર વાલીઅર પાસે ગામ નાગીરમાં યાચના નહીં કરનારા એવા ભાગોર જાતિના બ્રાહ્મણમાં થયો હતો. તેઓ શ્રાવકના પ્રસગથી જેનપણું પામ્યા હતા. ત્યારબાદ સંવત. ૧૯૨૪ માં યતિપણું, સંવત ૧૯૩૧ માં ગણિ શ્રી મુક્તિ વિજયજીના હસ્તથી શાંતમુર્તિ મુનિરાજ શ્રી વૃદ્ધિચંદજીના શિષ્ય તરીકે સંવેગી દીક્ષા અને સંવત ૧૯૪૮ માં ગણિ તેમજ પચાસ પદવી મેળવી હતી. તેઓ જેનાગમના સવિશેષ બેધવાળા અને સતતુ અભ્યાસી હતા. પઠન પાઠન એજ તેમને આખા દિવસને

Page #34

320
જૈનધર્મ પ્રકામા
વિષય હતા. તેએ સાહેબે ત્રણ ચાર ટીકાએ ઉપરાંત પૂજાએ, સ્તવને, સાથે, પદે નં ગુહુબીએ પુષ્કળ બનાવેલી છે. તેમની કરેલી પદ્ય અંધ ચનાઓ પૈકી પ્રથમ શ્રી ગભીરવિજયજી કૃત સંગ્રહ એ નામની એક મુક છપાઇ હતી, ત્યારમાદ તેમની રચેલી તમામ પૂજાએ છપાણી છે. અમારી સમા તરફથી જ્ઞાનસાર ઉપર કરેલી ટીકા છપાઈને બહાર પડી છે. શાંતસુ કાર્સ ઉપરની ટીકા છપાય છે ને તે પ્રસિદ્ધ થયા યાદ અધ્યાત્મસાર ઉપ રની ટીકા છપાવાની છે. પ્રથમની એ ટીકાનું પૂર ત્રણ ત્રણ હન્તર બ્લેક પ્રમાણુ છે, ને ત્રીજી ટીકા આહાર શ્લોક પ્રમાણ છે. નયકા ઉપર રચેલી લઘુ ટીકા બનારસ પાઠશાળા તરફથી છપાયેલ જૈન સ્તોત્ર સગ્રહમાં છપાયેલ છે, જીદગીના છેવટના ભાગમાં તે સાહેબને જીંદગીની અસ્થિરતા સમજાણી હતી, તેથી તે વારવાર તેવા ઉદ્દગાર કાઢ્યા કરતા હતા. જ્યાતિષના વિષયમાં તે સાહેબે સારી પ્રવિણતા મેળવી હતી. જ્યેાતિને લગતા જૈન ગ્રંથોના તેએ સાહેબને સારો અભ્યાસ હતે. દીક્ષા પ્રતિષ્ઠા વિગેરેના મુહૂર્તો જોઈ આપલામાં તેઓ પૂરા વિચક્ષણ હતા.
પ્રાંત સમયની પ્રસાદી તરીકે તેઓ સાહેબે જીવની અનાિિનગોદથી માં ડીને સદ્ભાવસ્થા પર્યંત જે જે સ્થિતિ થાય છે તેને ચિત્રાલેખ કરી અને માજુએ તે સ ંબધી હકીકત લખીને પાંચ દશ શ્રાવકેાને તે સંબધી સારી રીતે સમજણ આપી હતી.
તે સાહેબે છેલી કૃતિ તરીકે ગુજરાતી ભાષામાં પ્રશ્નોતર રૂપે તત્ત્વવાર્તા નામના લેખ લખ્યા. છે. તે અમારી સભા તરફથી છપાયેલ છે અને જૈન ધ પ્રકાશના ગ્રાહકોને ભેટ દાખલ આપવામાં આવનાર છે. આ લેખ અત્યંત ઉપયોગી થઈ પડે તેવે છે. તે આગળ ચલાવવાના હતા પરંતુ તે ધારણા પાર પી શકી નથી.
આ મહા પુરૂષ ગયા પાસવદિ ૮ ની રાત્રિએ સ્વર્ગવાસી થયા છે. તેમના સ્વર્ગવાસથી જંતકામને ન પૂરી શકાય તેવી અણુધારી ખાટ પડી છે. તેમની જોડમાં મુકીએ તેવા મુનિએ બહુ સ્વલ્પ દ્રષ્ટિએ પડે છે. તેમના વિરહથી જૈન સમુઢાય અત્યંત ખેદયુક્ત થયેલા છે. કાળની ગતિ દુરતિક્રમ હોવાથી મનને શાંતિ આપ્યા શિવાય બીજો ઉપાય નથી. પાંચમા આરાની વિષમતા આ બનાવથી પ્રકટ જણાઈ આવી છે. અવસર્પિણી કાળનુ' એજ મહાત્મ્ય છે.
આ બનાવના ખખર તાર અને પાસ્ટદ્વારા અનેક જગ્યાએ આપવામાં આવતાં ઘણે સ્થાનકે આરંભના કાર્યાં બધ કરવામાં આવ્યા છે, હડતાળેા પડી

Page #35

શ્રી શંભીરવિજયજીનો સ્વર્ગવાસ.
છે, પાખી પળાણી છે, જે છોડાવ્યા છે, ખરડાઓ થઈને આંગી પૂજા ભક્તિ વિગેરે કાર્યો થયા છે, કેટલેક ઠેકાણે અઠ્ઠઈ મહોત્સવ થયા છે, અનેક મુનિમહારાજાઓએ દેવવંદન ક્રિયાઓ કરી છે અને સંસારની અસારતાને ભવ્ય જનોને ઉપદેશ આપે છે.
ભાવનગરના શ્રી સંઘે અંતસમયને લગતી ક્રિયા ઘણું ઉત્તમ રીતે કરી છે, આખા શહેરમાં હડતાળ પડાવી છે, પવિત્ર સ્થાનમાં અગ્નિ સંસ્કાર કર્યો છે અને એક ખરડો કરી પાવાપુરી તીર્થની રચના સાથે માહ શુદિ ૧૪ થી અઠ્ઠાઇમહત્સવ કર્યો છે. એ મહોત્સવમાં દરરોજ જુદી જુદી પૂજાએ વાજી સાથે ભણાવવામાં આવી છે. અને જિનેશ્વરની દ્રવ્યભાવ ભક્તિ અનેક પ્રકારે કરી છે.
એ મહાત્માની જીંદગીના છેલ્લા દિવસે ભાવનગરના શ્રી સંઘે મળીને એક કુંડ તેઓ સાહેબની યાદગિરિ કાયમ રાખવા માટે શ્રો વૃદ્ધિચંદજી જૈન વિઘાશાળા સાથે સંયુક્ત શ્રી ગંભિરવિજયજી જૈન પુસ્તકાલય સ્થાપવા માટે કર્યું છે. તેની અંદર સુમારે ત્રણ હજાર રૂપીઆ ભરાયા છે. હજી ફંડ આગળ શરૂ છે. કેટલાએક બંધુઓને વિચાર આ ફંડને વધારે વૃદ્ધિગત કરી પુસ્તકાલય ઉપરાંત જૈન સંસ્કૃત પાઠશાળા સ્થાપન કરવાનું છે. કારણકે ભાવનગરેખાતે શ્રાવક ભાઈઓને ઉપયોગી થઈ પડે તેવા પુસ્તકાલયે બે ત્રણ છે, તેથી આ પુસ્તકાલયમાં તેવાજ પુસ્તકો ખરીદ કરી તે દ્રવ્યને વ્યય કરવા કરતાં મુનિ મહારાજને વ્યાકરણ અને ન્યાય વિગેરેને અભ્યાસ સારી રીતે કરાવી શકાય એવું સાધન બની આવે તે તે જરૂરીઆતવાળું છે. આ સંબંધમાં પ્રયાસ શરૂ છે અને પંન્યાસજી મહારાજના ગુરૂભાઈઓને, શિષ્યવર્ગને તેમજ તેમના ભક્તિવાળા શ્રાવક ભાઈઓને તે સંબંધી આ લેખથી પ્રાર્થના કરવામાં આવે છે. તેથી જે. બહાર ગામથી તેમજ ભાવનગર ખાતેથી સારી મદદ મળશે તે એ ધારણને અમલ કરવામાં આવશે.
પ્રથમથી કરેલી ધારણા અનુસાર પુસ્તકાલય સ્થાપન કરવા સબંધી આદેશ માહ વદિ ૮ મે આપવામાં આવ્યા હતા અને માહ વદિ ૯ મે બહુ ધામધુમ સાથે જિનરાજસહિત પુસ્તક સંબંધી વરઘોડે ચડાવવામાં આવ્યું હતું. આ કાર્યને આદેશ શા. જીવરાજ જીગજીવનને આપવામાં આવેલ હોવાથી તેણે બહુ સારી ઉદારતા દર્શાવી હતી. વરઘોડાની શેભા બહુ સરસ આવી હતી. રાત્રિએ તે પુસ્તક સાધ્વીજીને ઉપાશ્રયે પધરાવી ત્યાં રાત્રિજગે કરવામાં આવ્યું હતું અને વદિ ૧૦ મે સવારમાં સામાન્ય વરઘોડે ચડાવી જૈન વિદ્યાશાળા માટે નિર્માણ થયેલા શેઠ કસ્તુર દીપચંદવાળા મકાનમાં પધરાવવામાં આવ્યું હતું.

Page #36