________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સર્વજ્ઞપ્રણિત સૂત્ર રચના સબંધી ૨૫.
संहिता च पदं चैत्र, पदार्थ; पदविग्रहः । चालना प्रत्यवस्थानं, व्याख्या तन्त्रस्य षद्विधा ॥
30
૧ સંહિતા, ૨. પદ, ૩ પદા, ૪, પદવિગ્રહું, ૫ ચાલના અને ૬ પ્રત્યેવસ્થાન-એ છ પ્રકારે સૂત્રની વ્યાખ્યા હોઇ શકેછે. એટલે સૂત્રબ્યાખ્યાનની એ મર્યાદા છે. ઇતિશમૂ.
સન્મિત્ર કપૂરવિજયજી,
सर्वज्ञप्रणीत सूत्ररचना संबंधी रुपक.
( વિશેષાવશ્યકે પૃષ્ઠ. ૫૦૨ )
તપ નિયમ અને જ્ઞાન કલ્પવૃક્ષ ઉપર આરૂઢ થયેલા ચાત્રીશ અતિશયવ તુ અમિત જ્ઞાની કેવળી ભગવાન્ ભવ્યજનેને વિશિષ્ટ આધ કરવાને હેતે તે દિવ્યવૃક્ષ ઉપરથી દિવ્ય વચન રૂપ પુષ્પોની વૃષ્ટિ કરેછે. તે સમસ્ત દિવ્ય પુષ્પાને ચાર જ્ઞાનના ધારક અપ્રમત્ત ગણધરો પોતાના નિર્મળ બુદ્ધિમય પટ્ટવડે ઝીલી લે છે અને પછી તે તીર્થંકર પ્રણીત દિવ્ય પુષ્પને પ્રવચન ( દ્વાદશાંગ અથવા શ્રી સંઘ ) ના હિતને માટે ગુથેછે. એટલે તેઓશ્રી શાસનના હિતને માટે દ્વાદશાંગ-સૂત્રની રચના કરેછે.
For Private And Personal Use Only
જેવી રીતે કોઇ એક પરગજુ પુરૂષ કલ્પવૃક્ષ ઉપર ચઢી સુગંધી પુષ્પાને સંચય કરી તે વૃક્ષ ઉપર ચઢવાને અસમર્થ એવા નીચે રહેલા પુરૂષોની અનુકંપાવર્ડ સુગંધી પુષ્પાને નીચે નાખે છે, એટલે એ પુષ્પા ભૂમિ ઉપર પડીને મલીન થઈ ન જાય તેમ સાચવીને તે બધાં ફૂલેને પેલા નીચે રહેલા મનુષ્ય પાતાના સ્વચ્છ અને વિશાળ વસ્ત્ર-પટ્ટમાં ઝીલી લે છે, પછી તેને થાયેાગ્ય ઉપભેગ કરતા અને ખીન્નને પણ ઉપકાર કરતા જેમ તે સુખી થાય છે. તેવીજ રીતે ઉપર રૂપકમાં જણાવેલા ભાવવૃક્ષ આશ્રી પણ બધું: લાગુ પાડી લેવું. મતલબ કે પરમ ઉપકારી શ્રી તીર્થંકર ભગવાની દિવ્ય અનુકપાવડે શ્રી ગણધર વ્યજ્ઞાન પણ તે વડે સૂત્ર રચના કરી સ્વપરનું અનંત શ્રેય સાધે છે. શિમ્. સન્મિત્ર કપૂરવિજયજી
