________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જૈનધમ પ્રકાશ,
વિગેરે ાવના ખેલવાં તે વિચાર કરતાં તરતજ અસમજસ લાગે તેવું છે. પ્રભુની સામે જાણે કે આપણે (સ્તવન બેલનાર ) તે સ્તવના ખેલતાં ઉપદેશ આપતા હાઇએ તેમ લાગે છે. જે ઉપદેશ પ્રભુએ આપણને આપ્યા છે, અને જે ઉપદેશ સપૂર્ણ રીતે પાળી જે પાર ગત થયા છે, તેમની સમક્ષ આપણે તે ઉપદેશ આપવા બેસીએ, તેવાં ઉપદેશવાળાં સ્તવના મોટા રાગ કાઢીને બેલીએ તે કેટલુ· બધુ' અયુક્ત છે તે ખાસ વિચારવાની જરૂર છે. વળી સિદ્ધાચળનાં કેટલાક સ્તવમાં તે તીર્થ માહાત્મ્ય દર્શાવતાં તેમાં ફળનિરૂપણુ કરેલ હોય છે, તે રતવને તે! માત્ર સ્વાધ્યાયમાટે, સમજણ માટેજ કત્તાએ બનાવેલાં સમજવાં, પણુ પ્રભુ સમક્ષ તે ખેલવાના હાયજ નહિ, કારણ કે પ્રભુ તો તે ફળ જાણેજ છે; પણ અન્ન એવા આપણને સમળવવા માટે તે ફળના તેમણે નિર્દેશ કરેલ છે, અને તે સ્તવને તેના કર્તાએ તે ફળ આપણને સમજાવવા નાવ્યાં છે. ઉપર પ્રમાણે સ ખાખતાના વિચાર કરી પછીજ તવને બેલવામાં પ્રવવુ તેજ ચેાગ્ય છે.
વળી સ્તવન શબ્દના અર્થના વિચાર કરતાં પણ પ્રભુ સમક્ષ કેવાં સ્તવના બેસવાં તેની ખબર પડે તેવું છે. સ્તવન શબ્દ નુ ધાતુ ઉપરથી થયેલ છે. અને
સ્તુને અ સ્તુતિ કરવી, વખાણ કરવા, મહત્વતા દર્શાવવી, પૂયનું પૂજનીકપણું” પ્રગટ કરવુ તેજ છે. અને તેથીજ સ્તવન બેલતાં જેમાં પૂયની સ્તુતિ, મહત્વતા દર્શાવવામાં આવ્યા હોય તેજ સ્તવના બેલી શકાય અગર તેજ સ્તવના કહી શકાય તે ખાસ ધ્યાનમાં રાખવાની જરૂર છે.
**
પ્રાચીન આચાર્યાએ સૂત્રરૂપે વરાગ્ય હર... ” નું સ્તવન આપણી પાસે નઝુના તરીકે મૂકેલ છે. તે આખું સ્તવન બહુજ ઉત્તમ છે, એધદાયક છે; પ્રભુના ગુણુની સ્તુતિ, તેનની મહત્વતા, તેમના નામેાચ્ચારણ માત્રથી પણ થતા લાભ અને પ્રભુ પાસે તેમના જેવા થવાની માગણી, તેમની સેવાથી મેક્ષપ્રાપ્તિ પ્રતની માગણી તેજ ભાવે દર્શાવેલા છે. જેવા ભાવે જેમાં દર્શાવવામાં આવ્યા હાય તેજ સ્તવને ભાવપૂર્જા કર્યા પછી પ્રભુ સમક્ષ બોલવા તેજ યુક્ત છે.
ઉપર મથાળે જે બે વાકયો ટાંકવામાં આવ્યાં છે, તે પણ પ્રભુની સમક્ષ કેવાં સ્તવને બેલી શકાય, તે રૂપષ્ટતાથી સમાવે છે. જેમાં પ્રભુની સ્તુતિ હોય, વાગ્યસની ઉત્પત્તિ થાય તેવી સમજણ જેમાં આપવામાં આવી ાય, અ ગાવતા જેમાં ડ્રાય, પ્રભુના ઉત્તમાત્તમ ગુણાનુ જેમાં વર્ણન હોય તેજ સ્તવના પ્રભુ સમક્ષ બેલવાં તે ચેગ્ય છે.
વળી સ્તવને કેવાં મેલવાં અને કેવી રીતે મેવાં તે બાબતમાં ચા મેન્દુમાં શ્રી હરિભદ્ર સુરીશ્વરજી ચૈત્યવંદનના અધિકારમાં કહે છે.
For Private And Personal Use Only
