Jain Dharm Prakash 1911 Pustak 027 Ank 06

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 8

સંગ—પરિમ કરવાને આતુર બનેડા પગલાનંદી વિયતના પ્રમળતાથી અને વિજય વાસનાનીજ પુષ્ટિથી વિષય રસના ઉછાળાવાળા વિષમય ઉદ્દગાર (ઓડકાર) જ આવ્યા કરે છે. તેમના મન વચન અને કાયા તેવા વિષમય તત્વથી જ ભરેલા હેવાથી સંતપ્ત રહે છે. તેમાં ઇજા શુભ શાંત રસના અને સ્થિતિ પરિણામને પાણીજ શકાતા નથી તેથી પ્રબળ વિષય વાસના તને કંઈ પણ શાનિ સંભવતી નથી. ફલિતાર્થ એ છે કે અંતર શાંતિને અથજને પ્રબળ વિવારના ' કરવાને તેમજ તેને અનુકને નિમ્ન કરવાને અખંડ પ્રયાસે જરૂરને છે. શુભ પુરૂ પાર્થ ગેમ બની શકે છે અને ખરી શાન્તિને લાભ મેળવી શકાય છે. રાની વિવેકી સજજને સંપુરૂષાર્થવ શાંતિને અનુજ કરી શકે છે. તે તેમના શાસ્ત્ર વિચાર, પ્રશસ્ત ઉચ્ચાર (વાણી) અને પ્રશસ્ત આચાર (સન) ઉપરથી સિદ્ધ થાય છે. તેમના મન વચન અને કાશ એવાં અમૃતમય શાંત dવથી ભરેલાં હોય છે કે તેથી તેમના આત્મામાં અખંડ શીતળતા વ્યાપી રહે છે. એટલું જ નહિં પણ ત્રિભુવનવતી જનેને પણ તે અનેક રીતે ઉપકારક નીવડે છે. મતલબ કે જે મહાનુભાને સ્વરૂપ રમતા જાગી છે. ઉત્તમ ચારિત્રમાંજ લય લાગી છે, જેમાં લેશ માત્ર પરભાતનો સંચાર સંભવતો નથી તેવા યોગી મહાત્માઓ જે આત્મશાન્તિ અનુભવે છે તે તેઓજ કે સર્વજ્ઞજ જાણી શકે છે.
હવે આત્મારામ અને પુદગલાદીના સુખમાં કેટલું તારતમ્ય છે તે શાસ્ત્રકાર દ્રષ્ટાંત દ્વારા સિદ્ધ કરી બતાવે છે.
गुखिनो विषयाऽनुप्ता, नद्रोपेद्रादयोऽप्यहो ।
निगुरेकः मुखी लोके, झानतृप्तो निरजनः ॥ ७ ॥ ભાવાર્થ–વિષ્ય સુખથી વૃદ્ધિનહિ પામેલા--સંતુષ્ટએવા ઉદ્રાદિક પણ તરવત: ખી નથી, કિંતુ નવાથી તકર્મકલંક મુકત એવા એક મુનિજ લેકમાં રખીયા છે. વિપયાને તોડીને સહજ સંતોષ ધારવામાં જ ખરૂં રખ સમાયેલું છે.
વિવેદનું---ગમે તે દેવ દાનત કે ઈન્દ્ર તેમજ રાજી મહારાજા કે ગવાતી જે વિષયસુખ આશી છે. પુદગલ માં આનંદ માનનાર છે તે ભલે બાટા દેખાવા માત્રથી પગલાના ૨૫ ઉપાય સુખી જતા હોય છે પણ વસ્તુ મને સુખી નથી પણ દુઃખી છે. નાની પુરૂ પુરિ દશ હોય છે, તેથી જે કપિતા સુખના અને દુઃખ જ રહેલું હોય તેને તે સુખ લેખતા નથી પણ દુઃખજ ટોપે છે. એ નિયમ અનુસારે પ્રબળ વિષય વસનાથી ભરેલા ઇંદ્રાદિક સઘળા દુ:ખીજ છે. સુખી નથી જ. કહ્યું છે કે “વિશ્ય લેગ ભેગવતાં મીઠાં મધુર લાગે છે પરંતુ પરિણામે તે કંપાકને