Jain 1963 Book 61 Bhagwan Mahavir Janma Kalyanak Ank

Author(s): Gulabchand Devchand Sheth
Publisher: Jain Office Bhavnagar

Page 6

તેવીસમા અને વીસમા તીર્થંકર વચ્ચેનું કરી. લેકેને ધર્મની વાતે સહેલાઈથે સમજાય અંતર તે માત્ર અઢી વર્ષનું જ; પણ એટલા એ માટે ધર્મોપદેશ માટે લોકભાષાને અપનાવી, સમયમાં કાળબળ કહો કે માનવીની પિતાની અને એને ધર્મશાસ્ત્રની ભાષાનું ગૌરવ અપાવ્યું. કમજોરી કહે, પાશ્વયત્મિક ધર્મસંઘમાં શિથિલતા જુદા જુદા ધમમતામાંથી સાર તત્વ સ્વીકારવા પ્રવેશી ગઈ, અને વધવા લાગી. જાણે આ માટે અને સત્યની શોધને વેગ આપવા માટે અને શિથિલતાને હાથીને ધર્મશુદ્ધિની પુનઃ સ્થાપના કત પદ્ધતિની પ્રરૂપણા કરી. કરવા માટે જ ન હય, એમ ભગવાન મહાવીરને અને આટલું જ શા માટે? ભગવાન મહાજન્મ થયે.
વીરની વિચક્ષણ બુદ્ધિએ જોયું કે ભગવાન પાર્થ ભગવાન મહાવીરને તે જીવનશુદ્ધિ-આત્મ- નાથે બ્રહ્મચર્ય અને અપરિગ્રહના બાલન માટે શુદ્ધિ સિવાય બીજું કશું જ ખપતું ન હતું.
જેલ ચેથા યામની બાબતમાં ભિક્ષુસંઘે એમણે જોઈ લીધું કે વ્યક્તિ-વ્યક્તિની જીવન- શિથિલ બનતા જાય છે અને એમાં ઠીકઠીક અભ્યશુદ્ધિ એ જ ધર્મશુદ્ધિ કે સંઘશુદ્ધિની જનેતા વસ્થા ઊભી થઈ ગઈ છે. ખરી રીતે તે કામિની બનવાની છે. વ્યક્તિની આત્મશુદ્ધિની જે ઉપેક્ષા (વિલાસપ્રિયતા) અને કંચન સંગ્રહશીલતા) ઉપર કરવામાં આવે તે ધર્મશદ્ધિ કે સંઘશદ્ધિ એ સંયમ મેળવવાની વાત એ કંઈ આજકાલને કે કેવળ આકાશકુસુમ જેવી વાત બની રહે.
મહાવીરના સમયને જ કય નથી, પણ એ
તે અનાદિકાળને સનાતન કોયડે . અને એ પહેલાં ભગવાને પિતાની સંપૂર્ણ આત્મશુદ્ધિ પ્રાપ્ત કરી લીધી; અને એ આત્મશુદ્ધિના પ્રકાશમાં
માટે યુગે યુગે યેગી પુરૂષને પિતાના જીવન
તેમજ કવન દ્વારા સમર્થ પ્રયત્ન કરવા પડયા છે, એમણે સંધશુદ્ધિ કે સમાજશુદ્ધિ દ્વારા ધર્મશુદ્ધિની
અને છતાં લપસણી ભૂમિની જેમ એ બાબતે પુનઃ પ્રતિષ્ઠા કરવા માટે ધમચક્રનું પ્રવર્તન કર્યું.
હંમેશાં લપસણ રહી છે. સંધને બ્રશચર્ય અને આ ધર્મચક્ર પ્રવર્તનના કેન્દ્રમાં અહિંસા હતી; આ અહિંસા જ વિશ્વમૈત્રી, વિશ્વશાંતિ અને
અપરિગ્રહ મહાવ્રતના ભંગના દેશ માંથી મુક્ત
કરવા માટે ભગવાને ચેથા અને ૫ ચમા મહાહેવમુક્તિની જનેતા બનવાની ક્ષમતા ધરાવે છે.
વ્રતને જુદા પાડીને એ માટે સ્પષ્ટ વિધાન કર્યું. અહિંસા મમક સમભાવથી પ્રેરાઈને ભગવાને ભગવાન મહાવીરનું આ પગલું સ કૃદ્ધિ અને સમાજપરિવર્તનના પાયારૂપ ચાર ક્રાંતિકારી પગલાં ધર્મશદ્ધિના ઈતિહાસમાં યાદગાર અને હંમેશને ભરીને ધર્મશુદ્ધિને વેગ આપે સમાજમાં પતિત, માટે માર્ગદર્શક બની રહે એવું છે. દલિત કે અધમ ગણાતા જનસમૂહના ઉદ્ધારને પણ ભગવાન મહાવીરના આ મહાન કાર્યની માટે માનવી માનવી વચ્ચેના ઊંચ-નીચ પણના પ્રશંસા કરીએ કે કેવળ બતકાળની વાતો કરીને નકલી ભેદને નાબૂદ કરીને ધમમંદિરનાં (સમવ– રાચીએ, એટલું પૂરતું નથી. એ ભૂતકાળને ઉપસરના) દ્વારા સૌને માટે મોકળાં કરી દીધાં. એગ આપણે આપણી સામેથી પસાર થતાં કાળને ધર્મ સાધનામાં સ્ત્રીને સમાન દ જો આપીને તેમજ આપણું વ્યક્તિગત જીવન અને સમાજને નારી પ્રતિષ્ઠા કરી, અને એ ભાવનાને અમારૂપ ઘડવામાં કરીએ તે જ એને સાચે મહિમા આપવા ભિક્ષુસંઘની જેમ ભિક્ષુણસંઘની રચના સમજાયે ગણાય.
પર ].
શ્રી મહાવીર અભ્યાસ