Divyadeep 1967 Varsh 04 Ank 05

Author(s): Chitrabhanu
Publisher: Chandulal T Shah

Page 6

દિવ્યદીપ
ચાલુ છે ત્યાં સમડીને જરા ભાન આવ્યું અગર પણ ઉપગ નથી. માણસ બીજાઓને મરતાં તે એમ કહે કે છેડે ઉપગ આવ્યે; રે, આ જુએ છે પણ પિતાને વિચાર નથી કરતો. કિનાર તે નજીક આવે છે. જે હું નહિ ઊડું તો આ જ રીતે માણસે સમડીની જેમ આ આ મડદા ભેગી પાણીમાં હું પણ લપેટમાં આવીને મમતાના મડદામાં ચાંટી રહ્યા છે. એમ ન માનશે મરી જવાની. એણે પિતાની પાંખે તૈયાર કરી કે લેકે જાણતા નથી. બીજાને શિખામણ દેવા અને જોયું. હજુ કિનાર દૂર છે. હમણાં હું બેસે તે એમ જ કહે કે હવે તમે છૂટી જાઓ. ઊડી જાઉં છું.
પણ પિતાને વારે આવે છે ત્યારે એ એમ કહે પણ ઊડવાની ભાવના કરતાં ખાવાની લાલસા કે ભાઈ મારી સ્થિતિ તે હું સમજું. કારણકે બહુ જબરી છે. સ્વતંત્રતાના આનંદ કરતાં મારાં છોકરાંઓ, મારું કુટુંબ, મારા ભાઈઓ અને વસ્તુઓની મમતા બહુ તીવ્ર છે.
મેં જે વળગાડ ઊભું કર્યો છે એ બધું એવું સમડી સમજે છે કે ઊડ્યા વિના છૂટકો નથી.
વિકટ છે કે એકદમ ન છુટાય. જે નહિ ઊડું તો મડદાની ભેગી હું હમણાં જ માણસ જાગૃતિના પ્રભાતમાં પોતે પિતાની રીતે પછડાઈ જવાની છું. જ્યાં પાણીના કટકે કટકા વિચાર નહિ કરે તે એની સ્થિતિ એ થવાની જે થઈ જાય અને ધ્રુવો થઈને ઊડે ત્યાં આ સમડીનું સમડીની છેલ્લી ઘડીએ થઈ કાળના પ્રવાહમાં શું ગજું કે જીવી શકે? પણ પેલું આકર્ષણ, કયું માણસ તણાઈ જવાને. કાળને પ્રવાહ વાટ જોઈને આકર્ષણ? પેલું માંસ ખાવાનું આકર્ષણ, મમતાનું ઊભું રહેતું નથી કે આ માણસને થોડું બાકી આકર્ષણ, એ એટલું તીવ્ર છે, એવું આસક્તિવાળું રહી ગયું છે તે કામ પૂરું કરે ત્યાં સુધી છે કે એને સત્ય સ્પષ્ટ દેખાતું નથી. જરાક ખાઈ શેકાઈ જાઉં. કાળ તે ઝડપથી વહી જ રહ્યો છે. લઉં એમ કહી ફરીથી એમાં મોટું નાખ્યું ત્યાં હું કેકવાર મારા દીક્ષાના દિવસને યાદ કરું કિનાર આવી ગઈ. અને પાણીને પ્રવાહ, પિલું છું ત્યારે મને થાય છે કે એ દિવસોમાં જે જમ્યા મડદું, સમી સૌના ચૂરેચૂરા !
હતા એ આજે યુવાન થઈ ગયા છે, જે યુવાન - પિલા ત્રણ મિત્રોએ દૂરબીનથી આ દશ્ય જોયું. હતા તે વૃદ્ધ થઈ ગયા છે અને જે વૃદ્ધ હતા એ આ દશ્યની છાપ એમના ચિત્ત પર એટલી ઊંડી
સ્વર્ગે સિધાવી ગયા છે. કાળ માણસને કેવી રીતે પડી કે એકે તે પિતાની આત્મકથામાં આ
માપી રહ્યો છે. કાળ વહી રહ્યો છે છતાં માણપ્રસંગ લખ્યો.
સના મનમાં મમતાનું એક ખેંચાણ એવું પડ્યું
છે કે એને કારણે એ પૂર્ણ રીતે જાગતું જ નથી. માણસને સ્વતંત્રતા કરતાં મમતાનું આકર્ષણ
હા, કદીક એ જાગી જાય છે, કદીક કદીક એ કેવું તીવ્ર હોય છે અને તે કેવો ભ્રમ ખડા કરે છે!
સારા વિચાર પણ કરી નાંખે છે પણ ફરીથી એ માણસ પણ એવો જ છે. કાળરૂપી પ્રવાહ આવરણ આવીને એના ઉપર એવું બેસી જાય ઉપર આ દેહરૂપી મડદામાં સમડી જે સ્વતંત્ર છે કે પાછો એ રાગદ્વેષના કીચડમાં ખેંચી જાય છે. આત્મા બેઠો છે. કાળને પ્રવાહ તે વહે જ જાય માણસના મન ઉપર મમતા એવું આકર્ષક છે, કેલેન્ડર બદલાતાં જાય છે. જોકે વર્ષગાંઠ આવરણ લાવીને નાંખે છે કે એકવાર જાગૃત બનેલ ઊજવે છે. પણ ખરી રીતે તે ધૂંવાધારની નજીક આત્મા પણ પાછો ભુલભુલામણીમાં ફેંકાઈ જાય આવતા જાય છે. ધીમેધીમે પિતે તણાતા જાય છે છે. એ ભુલભુલામણમાં ફેંકાય કે એક વખત